Page 52 - 46-1
P. 52
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
44 การพิิจารณาความชอบและการแต่่งต่้�งขุุนนางไทยในอดีีต่
ทั�งพระยากำาแพงระแหังเถินั ได้รางวัลนัั�นัเกินัที�อาสา
ถ�ดหม�กคันโททองของนัานัา ...
(กรมศึิลป็ากร, ๒๕๑๘ : ๒๗๒-๒๗๓)
การพิิจารณาความดีีความชอบในการปฏิิบ้ต่ิราชการในยามปรกต่ิ
พระไอยการกระบัดศ้กกำาหนดีหล้กเกณฑ์์ที�ถือว่าเป็็นความชอบในการป็ฏิิบ้ต่ิราชการ
ต่ามป็รกต่ิไว้เป็็น ๓ ป็ระเภท ไดี้แก่ บำาเหน็จ บำานาญ และพิ้ทยา ความว่า
๓๔ อนั้�งพระเจ้าอย่่หััว สถิตยอย่่ในัพระนัคีร แลมุกขมนัตรีผู้่้พิภากษาคีดี
อนัาประชิาราษฎรมิได้เดือดเนัื�อร้อนัใจ บัำาเหันัจ์นัั�นัเปนัละหัุ
๓๕ อนั้�งป่าดงทุ่งว่างร้างเทร หัาผู้่้อย่่ทำามาหัากินัมิได้ แลผู้่้ใดชิักชิวนัราษฎร
ใหั้เข้ามาทำามาหัากินั เอาส่วยสาอากอนัข้�นัพระคีลัง บัำานัานัเปนัละหัุ
๓๖ อนั้�งส่วยสาอากอนัขนัอนัตลาดซื่้�งข้�นัพระคีลัง มีผู้่้เบัียดบัังไว้จำานัวนั
มากว่านั้อย แลผู้่้ใดพิจารณาเอาพระราชิทรัพย ข้�นัคีงจำานัวนั บัำานัานัเปนัลหัุ
๓๗ อนั้�งส่วยสาอากอนัขนัอนัตลาด แลฝ้างกฤษนัางาชิ้างผู้้าผู้่อนัท่อนัแพร
บัันัดาของพระเจ้าอย่่หััว ซื่้�งอย่่ในัพระคีลังสิ�งใดใดก็ดี เจ้าพนัักงานัพยาบัานัไว้
แลเจ้าพนัักงานัตั�งลดปลดทอนั มากว่านั้อย ยาวว่าสั�นั ใหัญ่ว่านั้อย ถ้าผู้่้ใดพิจารณาได้
บัำานัานัเปนัละหัุ
๓๘ อนั้�งส่วยสาอากอนั สมพักสอนัขนัอนัตลาดหั้วยลหัาร แลผู้่้ใดไปเรียกหัมี
ได้ขาดจากจำานัวนัภัทยานัั�นัเปนัมุทุ
๓๙ อนั้�งทรัพยสิ�งของทองเงินัวิญญาณกทรัพย คีือชิ้างม้าโคีกระบัือสรรพสิ�ง
ใด ๆ ก็ดีซื่้�งท่านัใหั้พยาบัานัมิได้ขาดเหัลือ แลผู้่้นัั�นัชิื�อว่าภัทยามุทุ
(ราชบ้ณฑ์ิต่ยสถาน, ๒๕๕๐(๑) : ๙๑๗-๙๑๘)
บทบ้ญญ้ต่ิดี้งกล่าวเป็็นกรณีราชการฝ่่ายพิลเรือนอ้นเป็็นราชการป็รกต่ิ หากทำาความชอบ
แม้เป็็นเรื�องสำาค้ญ เช่น ผ่่้ดีำารงต่ำาแหน่งระดี้บเสนาบดีีที�ทำาหน้าที�ต่้ดีสินคดีีให้เกิดีความยุต่ิธรรมแก่
ราษฎร ป็ระเภทบำาเหน็จอย่่เพิียงระดี้บละหุ คือ ระดี้บต่ำ�าสุดีขุองป็ระเภทบำาเหน็จที�เรียงจาก อุกฤษฎ์
คีุรุ มัชิฌิิม และลหัุ
การช้กชวนส่งเสริมให้ราษฎรห้กร้างถางพิงที�ป็่าดีงให้เป็็นที�ทำากินจนเก็บภาษี (ส่วยสาอากร)
เขุ้าพิระคล้งหลวงไดี้ ทำาการต่รวจสอบการเก็บภาษี (ส่วยสาอากอนัขนัอนัตลาด แลฝ้างกฤษนัางาชิ้าง
