Page 261 - 46-1
P. 261
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
รองศาสตราจารย์์ ดร.ณรงค์์ชััย์ ปิิฎกรัชัต์ 253
อัญเช้ิญพรีะอุมาเทวีมาสู�มณฑลพิธีีไหว้ครีู นาย์ทองดี ชู้สัตย์์ ศิิลปี่ินดนตรีีสำานักพาทย์โกศิลเปี่็น
ผูู้้ปี่รีะพันธี์
๒.๒ ตระพระสื่รัสื่วด่
ตรีะพรีะสรีัสวดีเปี่็นเพลงหน้าพาทย์์ปี่รีะจ้ำาองค์พรีะสรีัสวดี พรีะสรีัสวดีเปี่็นช้าย์า
ของพรีะพรีหม ใช้้เพลงนี�บรีรีเลงอัญเช้ิญพรีะสรีัสวดีเพื�อเสด็จ้มาสู�มณฑลพิธีีไหว้ครีู เทพเทวีผูู้้ทรีงไว้ซึ่่�ง
ความเปี่็นปี่รีาช้ญ์แห�งศิิลปี่วิทย์าการี อักษรีศิาสตรี์ และเพลงขับแห�งดนตรีี พรีะสรีัสวดีได้ปี่รีะทานพรี
ของพรีะองค์ให้พรีะพิฆเนศิวรีมีพลังแห�งความรีู้ทั�งหมด มีความสามารีถในการีปี่รีะพันธี์บทโคลงทั�งหมด
มีความจ้ำาเปี่็นเลิศิ และเปี่็นเทพผูู้้มีพิเครีาะห์เหตุการีณ์ทั�งหลาย์เปี่็นอย์�างดีและย์ุติธีรีรีม เพลงนี�ผูู้้ช้�วย์
ศิาสตรีาจ้ารีย์์เอกพสิษฐ์์ พช้รีกุศิลพงศิ์ ปี่รีะพันธี์
๓. ดุริย์เทพ
ภาพท่� ๓ พรีะปี่รีะคนธีรีรีพ พรีะปี่ัญจ้สิงขรี และพรีะวิษณุกรีรีม ตามลำาดับ
ท่�มิา : รีองศิาสตรีาจ้ารีย์์ ดรี.ณรีงค์ช้ัย์ ปี่ิฎกรีัช้ต์
๓.๑ พระปี่ระค์นธำรรพ
พรีะปี่รีะคนธีรีรีพเปี่็นดุรีิย์เทพองค์หน่�งที�ศิิลปี่ินดนตรีีไทย์รีู้จ้ักกัน ในโองการีไหว้ครีู
ดนตรีี มีคำาบูช้าพรีะปี่รีะคนธีรีรีพว�า “...อีกทั�งพรีะปี่รีะคนธีรีรีพพรีะครีูเฒ่�า พรีะครีูทั�งนั�นเล�าสืบต�อ ๆ...”
เทพเจ้้าผูู้้ได้ย์กย์�องว�าเปี่็นหัวหน้าเหล�าคนธีรีรีพ์ ตรีะพรีะปี่รีะคนธีรีรีพ เปี่็นเพลงหน้าพาทย์์ปี่รีะจ้ำาองค์
พรีะปี่รีะคนธีรีรีพ ทำานองเพลงมีไม้เดิน ๔ ไม้ ไม้ลา ๔ ไม้ ออกด้วย์เพลงรีัวลาเดีย์ว เพลงนี�เรีิ�มต้นการี
บรีรีเลงด้วย์จ้ังหวะตะโพนนำา ศิิลปี่ินถือว�าตะโพนเปี่็นสัญญะของพรีะปี่รีะคนธีรีรีพ เพลงนี�บรีรีเลงเพื�อ
อัญเช้ิญพรีะปี่รีะคนธีรีรีพมาสู�มณฑลพิธีีไหว้ครีู ในคัมภีรี์ปีุ่รีาณะพรีะรีาช้นิพนธี์ในพรีะบาทสมเด็จ้
พรีะมงกุฎเกล้าเจ้้าอย์ู�หัวทรีงกล�าวถ่งพรีะปี่รีะคนธีรีรีพว�า มีความเกี�ย์วข้องกับการีดนตรีี สำาหรีับนาม
ของพรีะปี่รีะคนธีรีรีพคือ พรีะนารีทฤๅษีผูู้้เปี่็นปี่รีะช้าบดี เปี่็น ๑ ในมหาฤๅษี ๑๐ ตน ที�เรีีย์กกันว�า
ทศิฤๅษี จ้ัดเปี่็นพรีหมฤๅษี เรีีย์กนามพรีะองค์ว�าปี่รีะช้าบดี หรีือพรีหมฤๅษีปี่รีะช้าบดี ผูู้้สรี้างมหาฤๅษี
