Page 263 - 46-1
P. 263
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
รองศาสตราจารย์์ ดร.ณรงค์์ชััย์ ปิิฎกรัชัต์ 255
ถนน ขุดสรีะนำ�า แต�ต้องสิ�นช้ีวิตขณะที�ย์ังอย์ู�ในวัย์หนุ�ม ด้วย์อานิสงส์ของแรีงบุญที�ได้สรี้างไว้ดังกล�าว
จ้่งไปี่จุ้ติในสวรีรีค์มีนามว�า ปี่ัญจ้สิขคนฺธีพฺพเทวปีุ่ตฺตำ ดินแดนที�จุ้ตินั�นอย์ู�ในบรีิเวณของต้นไม้ที�มี
กลิ�นหอม ครีั�งหน่�งพรีะอินทรี์ได้มอบหมาย์ให้พรีะปี่ัญจ้สีขรีเนรีมิตวิมานให้แก�บรีรีดาทวย์เทพทั�งหลาย์
พรีะปี่ัญจ้สีขรีมีพิณเปี่็นเครีื�องดนตรีีที�ใช้้ดีดและขับลำานำา ได้รีับการีกล�าวขานว�า
เสีย์งพิณที�ดีดผู้สานกับการีขับรี้องนั�นมีความไพเรีาะย์ิ�ง มนตรีี ตรีาโมท (๒๕๓๓ : ๑๖-๑๗) ได้พรีรีณนา
ความงามของพิณที�พรีะปี่ัญจ้สีขรีครีอบครีองไว้ว�าเปี่็นพิณที�มีความงดงามมาก พิณมีสีเลื�อมเหลือง
ดุจ้ผู้ลมะตูมสุก ตรีะพองคือส�วนที�นูนทั�ง ๒ ข้างของพิณ ทำาด้วย์ทองทิพย์์ คันพิณปี่รีะดับด้วย์แก้ว
อินทนิล สาย์พิณทำาด้วย์เส้นเงิน มีลูกบิดที�ปี่รีะดับด้วย์แก้วปี่รีะพาฬซึ่่�งเปี่็นแก้วสีแดงอ�อน มีสาย์ ๕๐ สาย์
พรีะปี่ัญจ้สีขรีจ้่งได้รีับการีย์กย์�องว�าเปี่็นผูู้้ลำ�าเลิศิด้วย์ฝี่มือการีดีดพิณ และนับถือกันว�าเปี่็นดุรีิย์เทพ
องค์หน่�ง
๓.๓ ตระพระวิษณุกรรมิ
ตรีะพรีะวิษณุกรีรีมเปี่็นเพลงหน้าพาทย์์ปี่รีะจ้ำาองค์พรีะวิษณุกรีรีม ทำานองเพลง
มีไม้เดิน ๔ ไม้ ไม้ลา ๔ ไม้ ออกด้วย์เพลงรีัวลาเดีย์ว บรีรีเลงเพลงนี�เพื�ออัญเช้ิญพรีะวิษณุกรีรีมมาสู�
มณฑลพิธีี นาย์พุ�ม บาปีุ่ย์ะวาทย์์ ศิิลปี่ินดนตรีีไทย์ของกรีมปี่รีะช้าสัมพันธี์เปี่็นผูู้้ปี่รีะพันธี์ บทโองการี
ไหว้ครีูที�ปี่รีากฏินามเทพเจ้้า ๓ องค์ ใน “ดุรีิย์เทพ” มีความตอนหน่�งว�า “พระวิศุกรรมิผูู้้ทรีงฤทธีิ�
ท�านปี่รีะสิทธีิ�สาปี่สรีรีค์ เครีื�องเล�นสิ�งสารีพันในใต้หล้า อีกทั�งเทวดาปี่ัญจสื่่ขร พรีะกรีเธีอถือพิณดีด
ดังเสนาะสนั�น พระปี่รค์นธำรรพพรีะครีูเฒ่�า...” (อักขรีตามต้นฉบับ) ความหมาย์ของดุรีิย์เทพจ้่งเปี่็น
นามที�กล�าวถ่งทุกครีั�งของบทไหว้ครีู คือพรีะวิษณุกรีรีม พรีะปี่รีะคนธีรีรีพ และพรีะปี่ัญจ้สีขรี ในส�วน
ของพรีะวิษณุกรีรีม เปี่็นเทพเจ้้าที�ได้รีับการีย์กย์�องว�าเปี่็นนาย์ช้�างใหญ�แห�งการีสรี้างสรีรีค์ทุกปี่รีะเภท
ในด้านดนตรีีพรีะวิษณุกรีรีมได้สรี้างเครีื�องดนตรีีอันเปี่็นเครีื�องเล�นสิ�งสารีพันในใต้หล้า ทั�งย์ังได้ลงมา
ย์ังโลกมนุษย์์เพื�อสั�งสอนวิธีีเล�น ได้สรี้างโรีงละครี สรี้างเวทีแสดง สรี้างเครีื�องแต�งกาย์ละครี เปี่็นต้น
ในคัมภีรี์นาฏฺฺย์ศิาสฺตฺรีมฺ ของพรีะภรีตมุนี อธีิบาย์ว�าครีั�งหน่�งพรีะพรีหมได้สั�งพรีะวิษณุกรีรีมด้วย์
ถ้อย์คำาย์กย์�องว�าพรีะวิษณุกรีรีมเปี่็นผูู้้มีภูมิปี่ัญญามาก ขอให้สรี้างโรีงละครีที�ถูกต้องตามลักษณะ
ซึ่่�งพรีะวิษณุกรีรีมก็ปี่ฏิิบัติตามโรีงละครีที�พรีะวิษณุกรีรีมสรี้างนั�นมีขนาดใหญ� งดงามถูกต้องตาม
ลักษณะทุกปี่รีะการี
๔. นาฏย์เทพ
องค์์พระพิราพ
พรีะพิรีาพเปี่็นครีูเทพอสูรีองค์หน่�งที�อัญเช้ิญสำาหรีับบูช้าในพิธีีไหว้ครีู นับถือกันว�าเปี่็น
