Page 264 - 46-1
P. 264
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
256 วงปี่่�พาทย์์บรรเลงทำานอง “ตระ” ในมิิติเพ่�อสื่่�อนัย์การอัญเชิิญ
ครีูแห�งศิิลปี่ะการีแสดงและการีละครี พรีะพิรีาพมีรีูปี่กาย์เปี่็นย์ักษ์ ในวงการีดนตรีี โขนละครี และ
นาฏิศิิลปี่์ไทย์มีเพลงสำาคัญมากเพลงหน่�งถือว�าเปี่็นเพลงสูงสุด มีความศิักดิ�สิทธีิ� มีช้ื�อว�า “เพลง
องค์พรีะพิรีาพ” เมื�อเปี่็นท�ารีำาอย์ู�ในบทของตัวแสดงฝี่าย์ย์ักษ์ เปี่็นอสูรีเทพบุตรีอย์ู�เช้ิงเขาอัศิกรีรีณ
พรีะอิศิวรีแบ�งกำาลังพรีะสมุทรีและพรีะเพลิงปี่รีะทาน ทรีงกำาหนดเขตปี่่าให้อย์ู� เรีื�องรีาวของพรีะพิรีาพ
มีว�า เมื�อครีั�งอดีตช้าติเปี่็นคนธีรีรีพผูู้้ใหญ�มีนามว�า ท้าวติมพรีุ เปี่็นบิดาของนางสุรีิย์วัช้สา นางสุรีิย์วัช้สา
เปี่็นช้าย์าของพรีะปี่ัญจ้สีขรี ดังนั�น ท้าวติมพรีุจ้่งมีศิักดิ�เปี่็นพ�อตาของพรีะปี่ัญจ้สีขรี
ภาพท่� ๕ พรีะพิรีาพ ครีูแห�งศิิลปี่ะการีแสดงและการีละครี
ท่�มิา : รีองศิาสตรีาจ้ารีย์์ ดรี.ณรีงค์ช้ัย์ ปี่ิฎกรีัช้ต์
พรีะพิรีาพเปี่็นปี่างหน่�งของพรีะอิศิวรี มีตำานาน (พลูหลวง, ๒๕๔๗ : ๑๔๑-๑๔๒) อธีิบาย์ไว้
สรีุปี่ความว�า พรีะอิศิวรีได้ช้ื�อว�าเปี่็นมหาโย์คีเพรีาะทรีงเปี่็นโย์คีที�ย์ิ�งใหญ�เหนือโย์คีทั�งปี่วง พรีะอิศิวรี
ทรีงปี่รีะพฤติโย์คะจ้นบรีรีลุสภาวะอำานาจ้สูงสุดเหนือสรีรีพสิ�งทั�งหลาย์ จ้นได้รีับการีย์อมรีับว�าเปี่็น
วิญญาณที�ธีำารีงความย์ิ�งใหญ�เหนือจ้ักรีวาล เมื�อครีั�งที�บำาเพ็ญพรีตเปี่็นฤๅษีอย์ู�นั�น ทรีงเปี่ลือย์รี�าง
ทารี�างกาย์ด้วย์ขี�เถ้า มีผู้มย์าวเปี่็นแผู้งคลุมรี�าง การีกรีะทำาอันมุ�งมั�นแรีงกล้านี�จ้ัดว�าเปี่็นการีบำาเพ็ญฌาน
อย์�างเครี�งครีัดและรีุนแรีงย์ิ�งกว�าใครี ๆ จ้่งได้นามว�า “พิรีาพ” มีความหมาย์ว�า พรีะองค์คือผูู้้ขจ้ัดความกลัว
ใด ๆ ได้ทั�งสิ�น ไม�มีความหวั�นไหวใด ๆ พรีะอิศิวรีจ้่งได้ช้ื�อว�าเปี่็นเทพเจ้้าแห�งภูตผู้ีปี่ิศิาจ้หรีือภูเตศิวรี
ทรีงสวมปี่รีะคำากะโหลกศิีรีษะ มีงูรีัดอย์ู�บนพรีะเศิีย์รี มีบรีิวารีเปี่็นพรีาย์และปี่่ศิาจ้รี้าย์ต�าง ๆ อย์�างไรี
ก็ตามพรีะอิศิวรีในรี�างของพิรีาพนี�ก็มิได้เครี�งเครีีย์ดจ้นต่ง เพรีาะในบางครีั�งก็ทรีงปี่ล�อย์พรีะองค์ให้
รี�าเรีิงด้วย์การีดื�มกินและเต้นรีำาอย์�างรี้อนแรีงกับช้าย์าที�มีนามว�า “ทัณฑเทวะ” โดย์มีภูติพรีาย์ล้อมรีอบ
จ้นได้ช้ื�อว�าเปี่็นผูู้้คงไว้ด้วย์ศิิลปี่ะการีรี�าย์รีำา การีที�พิรีาพเปี่็นปี่างหน่�งของพรีะอิศิวรี ในบทไหว้ครีูของ
นาย์บุญย์ัง เกตุคง (ศิิลปี่ินแห�งช้าติ) จ้่งเอ�ย์นามว�า “ฤๅษีอินศิวรี” ในทางนาฏิศิิลปี่์ไทย์ต�างนับถือ
ว�าเปี่็นครีูฟ้้อนรีำาฝี่าย์ย์ักษ์ ช้ื�อเดิมของเพลงองค์พรีะพิรีาพว�า “เพลงรีอน” ไม�เรีีย์กว�า “ตรีะ” ภาย์หลัง
เรีีย์กว�าองค์พรีะพิรีาพบ้าง องค์พรีะพิรีาพเต็มองค์บ้าง องค์พรีะพิรีาพรีอนบ้าง แนวทำานองและลีลา
