Page 122 - 46-1
P. 122
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
114 ขึึด : ขึ้อห้้ามในสัังคมล้้านนา
เติ่านำ�า ปล้าฝา เงือกง้ แล้เช้ื�อ (อย่างล้ะ) แล้ร้อย ๑๗ (กระ) บ้อกเหล้้า ผู้้าขาวหุ้มปาก (กระบ้อก)เสุ่ย
เครื�องสุัติราวุธิ์ ๕ ประการ ขุดีเอาดีิน ๔ แจ่งเว่ยงค้่ (ทีุ่ก) ประติ้เว่ยง ใจเว่ยง ร้ปคน คันสุ้ติ (สุวดี)
เจ้านายที่้าวพิระยา ราช้เที่ว่ ดีำาหัว (สุระผู้ม) ล้อยจังไรเสุ่ยใสุ่ซึ่ะที่วงหั�น แล้้วคนหามซึ่ะที่วง ๒ คน
หามไปล้อยนำ�าเสุ่ย ยามหามซึ่ะที่วงไปนั�นอย่าเหล้่ยวหล้ัง อย่าปาก (พิ้ดี) กับ้ไผู้สุักคน กัมม์ (อย้่กรรม)
๓ วันอย่าหื�อเข้าเว่ยง คันว่าสุ่งซึ่ะที่วงไปแล้้ว สุังฆ์ะหื�อสุ้ติมนติ์ที่ังล้ำาหล้บ้ไช้ยยะที่ัง ๗ ๓ วัน ๓ คืน
บ้าติรติิดีที่วย (ติิดีติัวพิระสุงฆ์์) ชุ้ (ทีุ่ก) ติน คันว่าแจ้งเช้้าบ้ิณ์ฑิิบ้าติรในคณ์ะวังหล้วงหยาดีนำ�า (กรวดีนำ�า)
รอดีภัายลุ้่มภัายบ้นแล้้ว ที่้าวพิระยาหื�อที่าน ๓ วัน จำาศ่ล้ ๓ วันเที่อะ ปล้่อยสุัติว์ ๓ วัน ขันติั�ง (ค่าบ้้ช้าคร้)
ม่เงินพิัน คำาร้อยปล้าย ๕๐ เบ้่�ยหมื�น หมากหมื�น (หมื�น = หมากผู้่าเป็นซึ่่กนำามาร้อยเป็นพิวง จำานวน
๑,๐๐๐ พิวง) เที่่ยนเล้่มบ้าที่ ๘ ค้่ เที่่ยนเล้่มเฟ้�อง ๘ ค้่ หมาก ๑๒ ขดี ๑๒ ก้อม (ที่่อน) พิล้้ ๑๒ สุวย
(กรวยที่่�เย็บ้จากใบ้ติอง) ผู้้าขาว ผู้้าแดีง กล้้วยเครือ พิร้าวเครือ ข้าวเปล้ือกหมื�น (ประมาณ์ ๑๐ กิโล้กรัม)
ข้าวสุารพิัน (?) สุาดี (เสุื�อ) ใหม่ หมอนใหม่ เที่่ยนน้อย ๑๒ ค้่
อุปัปััตตินิทานวิิธิ์ีสั่ตแวิดเวิีย์ง
ที่่น่�จักกล้่าวดี้วยสุ้ติ (สุวดี) แวดีเว่ยงก่อนแล้ ปางเมื�อร่า (ห่า) มาติกเมืองเวสุาล้่ ที่่นั�นที่้าวพิระยา
ที่ั�งหล้ายอันอย้่ในเมืองเวสุาล้่ จิ�งไปนิมนติ์พิระพิุที่ธิ์เจ้าหื�อมาโผู้ดี (โปรดี) พิระพิุที่ธิ์เจ้าก็เสุดี็จเข้ามาสุ้่
เมือง เวสุาล้่ ที่่นั�นคนที่ั�งหล้ายจิ�งแติ่งเครื�องบ้้ช้าพิระพิุที่ธิ์เจ้าดี้วยข้าวพิันก้อน ช้่อ (ธิ์งสุามเหล้่�ยม) พิันผู้ืน
ทีุ่ง (ธิ์ง) พิันติัว ประที่่ปพิันดีวง หั�นแล้ ที่่นั�นพิระพิุที่ธิ์เจ้าจิ�งหื�อ อรหันติา ๕ ร้อยติน เข้าไปสุ้ติในเว่ยง ที่่นั�น
อรหันติาจิ�งหื�อช้าวเมืองเวสุาล้่ที่ังหล้ายแปล้งซึ่ะที่วงใหญ์่ ๔ ใบ้ ใสุ่เครื�องร้อยชุ้ (ทีุ่ก) อัน ม่ที่ังร้ปข้าหญ์ิง
ข้าช้าย ช้้างม้างัวควายเป็ดีไก่หม้หมา แล้เช้ื�อ (อย่างล้ะ) แล้ร้อย ช้่อดีำา ช้่อแดีงขาวเหล้ืองหม่น (สุ่เที่า)
เข้าติอกดีอกไม้เที่่ยน แกงสุ้มแกงหวานช้ิ�นดีิบ้ปล้าดีิบ้ พิร้าว ติาล้ หมากพิ้ กล้้วย อ้อย แล้เช้ื�อแล้ร้อยชุ้
อัน คัพิร้อมเสุ่�ยงแล้้วก็ถือนสุ่งออก ๔ ที่ิสุสุะ (ที่ิศ) แล้้ว อรหันติาเจ้าจิ�งมาติั�งสุ้ติ (สุวดี)
นะโมเม “เยสุันติา” “ยะณ์่” “กะระณ์่” “ธิ์ัช้ช้ัคคะ” “วิปัสุสุิ” “เอกะนามะก่ง” “พิุที่ธิ์า”
“มหาสุะไมยยะ” “กุสุสุะล้ามาติิกา” “ธิ์ัมม์จัก” “ช้ะยา” “พิาหุง” “มาระวิไช้” “ไช้ยยะปะถืะว่”
“ไช้ยยะนะวัง” “อุณ์ะหัสุสุะวิไช้ย” “ไช้ยยะประกาน” “สุัมพิุที่ธิ์ะคะถืา” “บ้าระม่ ๓๐ ที่ัสุ” “อะถืะโข”
“มหาสุันติ่งหล้วง” แล้เที่สุนาธิ์ัมม์สุุสุิมะ” แล้้วจิ�งแติ่งแปล้งขันบ้้ช้าธิ์ัมม์ เบ้่�ยหมื�นหมากหมื�น เที่่ยน
เหล้้มบ้าที่ค้่ ๑ เที่่ยนเล้่มเฟ้�องค้่ ๑ เที่่ยนน้อย ๑๒ หมาก ๑๒ ขดี ๑๒ ก้อม (ที่่อน) ผู้้าขาวผู้้าแดีงล้ำา
(ม้วน) กล้้วยเครือพิร้าวเครือ ข้าวเปล้ือกหมื�น ข้าวสุารพิัน ช้่อร้อยผู้ืน บ้้ช้าธิ์ัมม์เที่ศนาแล้้ว อรหันติา
๕ ร้อยติน จิ�งติั�งสุ้ติ (สุวดี) แวดีเว่ยงว่าดีังน่�
