Page 118 - 46-1
P. 118
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
110 ขึึด : ขึ้อห้้ามในสัังคมล้้านนา
อมฺสุิทีฺ่ธิ์ิการ คร้บ้าอาจารย์ หื�อแก่ก้ป่าวหม้่ผู้่ที่ังหล้าย ๕ หม้่ หม้่ ๑ เป็นเสุนาแห่งพิระยา
มาล้าธิ์ิราช้ ม่เจ้าอุปคุติหากสุอนไดี้แล้้ว ที่้าวก็ม่ใจยินดี่เหล้ื�อมใสุ (เล้ื�อมใสุ) ในแก้วที่ัง ๓ ยอมครบ้ยำา
หาคำาประมาที่บ้่ไดี้ ในแก้วที่ัง ๓ แล้้ว จิงจักเอิ�นป่าวแก่เหล้่าเสุนาหื�อติั�งอย้่ในรัติตินาชุ้หม้่แล้้ว บ้ัดีน่�
สุ้ที่ังหล้ายติายอยากไร้คำากิน (อาหาร) รับ้สุินจ้างที่่านขระนาบ้จำามา กระที่ำาร้ายแก่สุัติว์แล้คน หื�อเป็น
ทีุ่กข์มากนานา ก็เป็นบ้าปอันหนักหนา จักช้ักพิาเอาสุ้เข้าล้งอบ้ายที่ัง ๔ บ้่ร้้ที่่�จักพิ้นไดี้ เหติุนั�นสุ้จุงรับ้เอา
ศ่ล้ ๕ กับ้สุรณ์าคมณ์ะอันวิเศษ หื�อสุ้ที่ังหล้ายล้ะเพิศอันเป็นผู้้้ร้าย หื�อย้ายติั�งอย้่ในเพิศอันเป็นผู้้้ดี่เที่อะ
อมฺสุิทีฺ่ธิ์ิการ คร้บ้าอาจารย์ หื�อแก่ก้ไดี้กล้่าวป่าวหม้่ผู้่ คันธิ์ัพิพิะที่ังหล้ายอันเป็นบ้่าว
เป็นข้า (ที่าสุ) พิระยาใหญ์่ตินช้ื�อว่า ธิ์ัติติรัฏิฐะ อันมหารสุ่ (มเหสุ่) ตินช้ื�อ อักขรสุาริณ์่ หากสุั�งสุอน
หื�อเป็นผู้้้ดี่แล้้ว บ้ัดีน่�สุ้ที่ังหล้ายมาสุมคบ้กับ้ผู้้้ใบ้้บ้าปรับ้สุินจ้าง ที่่านขระนาบ้จำามาหื�อกระที่ำาร้ายแก่สุัติว์
แล้ะคนที่ังหล้ายมากนานา สุ้ที่ังหล้ายมากระที่ำากัมม์ อันเป็นบ้าปหนักหนา จักช้ักสุ้เข้าสุ้่อบ้ายที่ัง ๔
เป็นที่่�ที่รงทีุ่กข์ถืนัดีใจ สุ้ที่ังหล้ายสุ้ จุ่งกระที่ำาตินหื�อพิ้นจากทีุ่กข์ หื�อไดี้เถืิงสุุข สุ้จุงถืือเอา ศ่ล้ ๕ กับ้
สุรณ์าคมณ์ะอันวิเศษ หื�อล้ะเพิศอันเป็นผู้้้ร้ายเสุ่ยแล้้ว หื�อติั�งอย้่ที่่�อันเป็นผู้้้ดี่เที่อะ
อมฺสุิทีฺ่ธิ์ิการ คร้บ้าอาจารย์ หื�อแก่ก้หื�อก้ไดี้ป่าวหม้่ผู้่ครุฑิ ผู้่นาคอันม่ใจเค่ยดีกล้้า เป็นบ้่าว
เสุนาพิระยาใหญ์่ ตินช้ื�อว่าวิร้ปักขะ ม่พิระมหาโมคคล้านะเถืรเจ้าหากสุอนไดี้แล้้ว บ้ัดีน่�สุ้มาฟังคำาผู้้้ใบ้้บ้าป
รับ้สุินจ้างที่่านขระนาบ้จำามากระที่ำาหื�อสุัติว์แล้ะคน หื�อเถืิงทีุ่กข์ยิ�งนานา เป็นกัมม์อันหนักหนา จักช้ัก
เอาสุ้เข้าสุ้่อบ้ายที่ัง ๔ บ้่ร้้จักที่่�อันจักสุุข สุ้ที่่านจุ่งกระที่ำาติัวหื�อพิ้นจากทีุ่กข์ หื�อเถืิงสุุข สุ้จุงรับ้เอาศ่ล้ ๕
กับ้สุรณ์าคมณ์ะอันวิเศษหื�อล้ะเพิศอันเป็นผู้้้ร้ายเสุ่ยแล้้ว หื�อติั�งอย้่ในเพิศผู้้้ดี่เที่อะ
อมฺสุิทีฺ่ธิ์ิการ คร้บ้าอาจารย์ หื�อแก่ก้ว่า อมฺสุัพิเพิพิุทีฺ่ธิ์า มหิที่ธิ์ิกา ค้พิระติถืาคติสุากยะมุน่
ตินช้ื�อโคติรมะ (โคดีม) ไดี้พิำ�าเพิ็ง (บ้ำาเพิ็ญ์) บ้ารม่ดี้วยวจ่ปรารถืนา ติั�งแติ่โบ้ราณ์พิระมน่ม่ฤที่ธิ์่ปราบ้โล้ก
ไดี้ ๔ อสุงไขย ปล้ายแสุนมหากัป ล้ำาดีับ้มาเถืิงสุัมมาสุัมพิุทีฺ่ธิ์ภัาวะ สุั�งสุอนผู้่ ๕ หม้่ หื�อล้ะเพิศอันร้าย
ติั�งอย้่ในเพิศอันดี่ เป็นดีังสุอนอล้วักกะยักษ์ราช้าหื�อไดี้เถืิงโสุดีา (โสุดีาบ้ัน) หื�อติั�งอย้่ในศ่ล้ ๕ แล้
สุรณ์าคมณ์ะอันประเสุริฐ หื�อไดี้ไปเกิดีในช้ั�นฟ้าแก้วเล้ิศพิายบ้นแที่้แล้
อมฺสุิทีฺ่ธิ์ิการ คร้บ้าอาจารย์ หื�อแก่ก้ อมฺสุัพิเพิที่ัสุสุะ พิะล้ะบ้ัติติา ก้พิระติถืาคติะ ตินช้ื�อ
โคติรมะไดี้ พิำ�าเพิ็งบ้ารม่ ในสุำานักพิระพิุที่ธิ์เจ้าที่่ปังกรมาติราบ้เถืิง อันไดี้หื�อมหาบ้ริจาคฺคะ ๕ ประการ
เป็นที่านไจ้ ๆ ไดี้ ๔ อสุงไขย ปล้ายแสุนมหากัป จิ�งไดี้ติรัสุประยาสุัพิพิัญ์ญู้เหนือแที่่นแก้ว ปราบ้แพิ้
(ช้นะ) พิล้มาร ๕ จำาพิวก ก้ก็อาจนำาสุัติว์ ข้ามโอกฆ์ะวัฏิฏิะสุงสุาร หื�อไดี้เถืิงยังมหาเนรัพิพิาน (นิพิพิาน)
อันสุุขล้ำ�ายิ�งแที่้ดี่หล้่ ก้พิระติถืาคติตินช้ื�อโคติรมะ (โคติม) จักสุั�งสุอนผู้่ที่ังหล้าย ๕ หม้่หื�อล้ะเพิศ
อันร้ายเสุ่ยแล้้ว หื�อติั�งอย้่ในเพิศอันดี่ ดี้วยบ้ารม่ธิ์ัมม์แห่งก้พิระติถืาคติ ตินช้ื�อโคติรมะ อันไดี้รับ้นิมนติ์
