Page 32 - 45-3
P. 32
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
24 สัังคมไทยกัับสัถาบันพระมหากัษััตริย์ : มุมมองทางประวััติศาสัตร์
ฝ้รั�งเศส ดังนั�นเพื�อควัามูอยู่รอดในฐานะประเทศเอกราชข้องประเทศเลั็ก ซึ่ึ�งด้อยกวั่าอังกฤษแลัะ
ฝ้รั�งเศสโดยเฉพาะด้านกำาลัังทัพแลัะอาวัุธียุทโธีปกรณ์อย่างไทย พระบัาทสมูเด็จพระจอมูเกลั้าเจ้าอยู่หัวั
จึงทรงดำาเนินพระบัรมูราโชบัายในการเจรจาผ่่อนปรนทางการทูติ การทำาสนธีิสัญญาไมูติร่แลัะพาณิชย์
กับัประเทศติ่าง ๆ แลัะการติ้องยอมูเส่ยดินแดนบัางส่วันให้แก่มูหาอำานาจติะวัันติกเพื�อรักษาเอกราช
ข้องประเทศไวั้อันเป็นลัักษณะข้องการยอมูเส่ยประโยชน์ส่วันน้อยเพื�อรักษาประโยชน์ส่วันใหญ่คือ
เอกราชซึ่ึ�งเปร่ยบัเสมูือนหัวัใจเอาไวั้ ข้ณะเด่ยวักับัท่�ติ้องปรับัปรุงประเทศให้ทันสมูัยติามูแบับัติะวัันติก
เพื�อท่�มูหาอำานาจติะวัันติกจะไมู่สามูารถ่ใช้เป็นข้้ออ้างในการยึดไทยเป็นเมูืองข้ึ�น โดยเฉพาะการบัริหาร
ราชการแผ่่นดิน พระองค์ทรงดำาเนินการปรับัปรุงการปฏิบััติิงานข้องกรมูกองติ่าง ๆ การจัดติั�งหน่วัยงาน
ใหมู่เก่�ยวักับัด้านการทหารแลัะการติำารวัจ โปรดเกลั้าฯ ให้มู่การติรากฎหมูายท่�ทรงดัดแปลังจาก
แบับัแผ่นติะวัันติก แลัะให้มู่การบัังคับัใช้กฎหมูายดังกลั่าวัอย่างจริงจังในการบัริหารราชการแผ่่นดิน
โดยให้เป็นหลัักการหรือแนวัทางในการปฏิบััติิราชการอย่างเหมูาะสมูข้องข้้าราชการท่�ด่เปร่ยบัประดุจ
เป็น “ธีรรมูนูญการปกครองแผ่่นดิน” แลัะเป็นเสมูือน “คู่มูือ” ในการดำาเนินช่วัิติข้องคนทั�วัไป
นอกจากนั�นยังทรงปรึกษาพระบัรมูวังศานุวังศ์แลัะเสนาบัด่ในการบัริหารราชการแผ่่นดินด้วัย
พร้อมูกันนั�นยังได้ทรงดำาเนินการเก่�ยวักับัข้้าราชการคือให้มู่การเปลั่�ยนแปลังพระราชพิธี่ถ่ือนำ�า
พระพิพัฒน์สัติยา โดยพระองค์ทรงเป็นผู่้นำาในการดื�มูนำ�าพระพิพัฒน์สัติยา เป็นการแสดงให้เห็นวั่า
ทรงถ่ือวั่าทรงมู่หน้าท่�ติ่อข้้าราชการด้วัย ไมู่ใช่ข้้าราชการมู่หน้าท่�ติ้องซึ่ื�อสัติย์จงรักภักด่ติ่อพระองค์
เพ่ยงฝ้่ายเด่ยวัดังแติ่ก่อน นอกจากนั�น โปรดเกลั้าฯ ให้ใช้วัิธี่เลัือกติั�งผู่้พิพากษาแทนการแติ่งติั�งติามู
แบับัเดิมู รวัมูทั�งให้มู่การคัดเลัือกผู่้มู่คุณสมูบััติิท่�กอปรด้วัยคุณธีรรมูให้เข้้าดำารงติำาแหน่งข้้าราชการ
ระดับัสูงด้วัย
ในส่วันข้องราษฎรหรือไพร่ซึ่ึ�งถ่ือวั่าเป็นพื�นฐานข้องสังคมูนั�น พระบัาทสมูเด็จพระจอมูเกลั้า
เจ้าอยู่หัวัทรงมู่ควัามูสัมูพันธี์ใกลั้ชิดกับัราษฎรอย่างไมู่เคยปรากฏในพระมูหากษัติริย์พระองค์ใดมูาก่อน
ทรงมู่พระราชดำาริในทางมูนุษยนิยมูแลัะเสร่นิยมูติามูแนวัควัามูคิดทางพระพุทธีศาสนาแลัะติะวัันติก
ซึ่ึ�งได้ทรงนำามูาใช้เพื�อยกฐานะข้องราษฎรให้มู่ช่วัิติควัามูเป็นอยู่ท่�ด่ข้ึ�นในลัักษณะข้องการพระราชทาน
“สิทธีิพลัเมูือง” แก่อาณาประชาราษฎร์ โดยผ่่านกฎหมูายหรือประกาศท่�ทรงติราข้ึ�นไวั้ใช้ในการปกครอง
บั้านเมูือง เช่น การเติือนสติิราษฎรให้สงวันข้้าวัไวั้พอแก่การบัริโภคติลัอดปี การให้สิทธีิแก่ราษฎรทั�ง
ผู่้ใหญ่ ผู่้หญิง แลัะเด็กในการได้รับัการปกป้องจากรัฐ รวัมูทั�งกรณ่ผู่้ถู่กลัอบัวัางเพลัิง การให้สิทธีิเสร่ภาพ
ในการรับัรู้ข้้อมููลัข้่าวัสาร การให้เสร่ภาพในการฟ้้องร้องถ่วัายฎ่กา แลัะการผ่่อนคลัายจากระบับัไพร่
31/3/2565 BE 09:16
_21-0851(006-035)1E.indd 24 31/3/2565 BE 09:16
_21-0851(006-035)1E.indd 24
