Page 43 - 45 2
P. 43
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม-สิิงหาคม ๒๕๖๓
ศาสตราจารย์์ ดร.ผาสุก พงษ์์ไพจิตร 33
สัิทธิิประโยชินี้์และม้โอกาสัเข้าถ่งค่าเชิ่าทางเศรษ์ฐกิจุ (rent) ในี้รูปแบบตั่าง ๆ ม้โอกาสัได้้เข้าถ่ง
ทรัพยากรสัำาคัญี่เพ่�อการสัะสัมทุนี้ เชิ่นี้ ได้้เชิ่าห์ร่อเข้าใชิ้ท้�ด้ินี้ของภิาคราชิการในี้ราคาท้�ตั่อรองกันี้ได้้
การได้้สััมปทานี้โครงการผูกขาด้ขนี้าด้ให์ญี่่จุากรัฐ การล็อบบ้ให์้เกิด้นี้โยบายห์ร่อกฎห์มายท้�เอ่�อตั่อ
ธิุรกิจุผูกขาด้ห์ร่อก่�งผูกขาด้ กำาไรเกินี้ปรกตัิท้�ได้้มาจุากการแสัวงห์าค่าเชิ่าทางเศรษ์ฐกิจุ ห์ร่อ rent
seeking (Khan and Jomo, 2000) เป็นี้แห์ล่งทุนี้ท้�ม้ตั้นี้ทุนี้ตัำ�ากว่าท้�จุะตั้องไปกู้ย่ม ในี้ความ
กระตั่อร่อร้นี้ท้�จุะพัฒนี้าอย่างรวด้เร็ว รัฐบาลของประเทศกำาลังพัฒนี้าในี้เอเชิ้ย สั่งเสัริมผู้ประกอบการ
อย่างเตั็มท้� ยอมให์้ม้ธิุรกิจุผูกขาด้ พร้อมกับม้นี้โยบายปราบปรามสัห์ภิาพแรงงานี้ และไม่สัร้าง
สัถาบันี้ท้�ปกป้องสัิ�งแวด้ล้อม เห์ล่านี้้�เป็นี้ปัญี่ห์าด้้านี้โครงสัร้าง ซี่�งประเทศพัฒนี้าแล้วม้นี้้อยกว่า
เอเชิ้ยมาก
ในี้ประเทศกำาลังพัฒนี้าของเอเชิ้ย นี้ักธิุรกิจุระด้ับนี้ำาสั่วนี้ให์ญี่่ค่อผู้ประกอบการท้�ก่อร่าง
สัร้างตััวจุนี้รำ�ารวยมห์าศาลในี้ชิั�วอายุคนี้เด้้ยว เชิ่นี้ นี้ักธิุรกิจุท้�รำ�ารวยท้�สัุด้รายห์นี้่�งของประเทศไทย
เคยขายของริมถนี้นี้ แตั่เขารวยเร็วมากเม่�อได้้ทำาธิุรกิจุผูกขาด้ ห์าทางห์ล้กเล้�ยงภิาษ์้ และใชิ้เงินี้สัร้าง
สัายสััมพันี้ธิ์ท้�แนี้บแนี้่นี้กับผู้ม้อำานี้าจุระด้ับสัูงทุกวงการ ซี่�งชิ่วยเห์ล่อกิจุการของเขาทุกรูปแบบ
(Nualnoi, 2008) มห์าเศรษ์ฐ้ท้�ตัิด้อันี้ด้ับ Forbes Top 40 ห์ร่อ Top 50 Richest Families
ของประเทศอาเซี้ยนี้ทั�งห์ลาย ล้วนี้ม้ประสับการณ์คล้ายคล่งกันี้ งานี้ของปีแกตั้อาจุจุะกล่าวถ่งความ
รำ�ารวยของทุนี้แบบเงินี้เก่า (old money) จุากเงินี้ค่าเชิ่า ด้อกเบ้�ย แตั่สัำาห์รับประเทศกำาลังพัฒนี้า
ลายลักษ์ณ์ ห์ร่อกฎห์มายรัฐธิรรมนีู้ญี่อันี้เป็นี้กฎห์มายสัูงสัุด้ สัำาห์รับห์ลักนี้ิตัิธิรรมนี้ั�นี้ เป็นี้แนี้วคิด้ทฤษ์ฎ้ทางกฎห์มายจุาร้ตัประเพณ้
(common law) ท้�อังกฤษ์ในี้บริบทของการตั่อสัู้เพ่�อเร้ยกร้องสัิทธิิเสัร้ภิาพของปัจุเจุกบุคคลในี้คริสัตั์ศตัวรรษ์ท้� ๑๗ ห์ลักนี้ิตัิธิรรมจุ่งม้
ระด้ับการอธิิบายท้�เริ�มตั้นี้จุากระด้ับตััวปัจุเจุกบุคคล นี้ั�นี้ค่อ “มุ่งเนี้้นี้ท้�การรับรองสัิทธิิเสัร้ภิาพของปัจุเจุกบุคคลอันี้เป็นี้ผลจุากความ
สัูงสัุด้ของกฎห์มายมากกว่าตััวรัฐ” นี้ัยค่อแนี้วคิด้นี้ิตัิธิรรม ไม่ “พยายามจุำากัด้อำานี้าจุรัฐด้้วยการวางโครงสัร้างและกลไกเชิิงสัถาบันี้
การเม่อง” (ห์ลักนี้ิตัิธิรรม ในี้ Wikipedia th.m.wikipedia.org เข้าถ่งเม่�อวันี้ท้� ๕ พฤษ์ภิาคม พ.ศ. ๒๕๖๐) ผู้นี้ิพนี้ธิ์ขอขอบคุณ
Dr. Eugénie Merieau นี้ักกฎห์มายชิาวฝีรั�งเศสั ผู้ศ่กษ์าลัทธิิรัฐธิรรมนีู้ญี่ของไทย ท้�ได้้ชิ่วยอธิิบายความตั่างของทั�ง ๒ คำานี้้�เพิ�มเตัิมให์้แก่
ผู้นี้ิพนี้ธิ์ด้ังนี้้� นี้ิตัิรัฐ เป็นี้คำาแปลของแนี้วคิด้ “Rechtsstaat” ของเยอรมนี้้ และ แนี้วคิด้“État de droit” ของฝีรั�งเศสั ตั่างกับ “Rule
of Law” ของอังกฤษ์ในี้ด้้านี้ประวัตัิศาสัตัร์ความเป็นี้มา และห์มายถ่งแนี้วคิด้กฎห์มายแบบ (positivist conception of law) นี้ิตัิธิรรม
เป็นี้คำาแปลของแนี้วคิด้ “Rule of Law” ของอังกฤษ์ ซี่�งม้ประวัตัิศาสัตัร์ความเป็นี้มาท้�แตักตั่าง ในี้ปัจุจุุบันี้ Rule of Law เป็นี้คำามาตัรฐานี้
ท้�ใชิ้ในี้เอกสัารของสัห์ประชิาชิาตัิและการอภิิปรายเก้�ยวกับเร่�องนี้้�ในี้ระด้ับสัากลโลก และเป็นี้คำาท้�ใชิ้ในี้รัฐธิรรมนีู้ญี่ของไทย ด้ังนี้ั�นี้ การใชิ้
คำาใด้จุ่งข่�นี้อยู่กับความห์มายท้�จุะเนี้้นี้ใชิ้ด้้วย ผู้นี้ิพนี้ธิ์ได้้เล่อกใชิ้คำาว่า ห์ลักนี้ิตัิรัฐ เพ่�อให์้สัอด้คล้องกับประเด้็นี้ท้�เสันี้อในี้บริบทท้�ว่า
อำานี้าจุรัฐอยู่ใตั้กำากับของกฎห์มาย
