Page 73 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 73
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่ี� ๔๘ ฉบัับัที่ี� ๒ พฤษภัาคม-สิงหาคม ๒๕๖๖
รองศาสตราจารย์์ ดร.ศานติ ภัักดีคำ 61
ที่ัพที่ะเลสาบัฝ่ั�งตะวันัตก จัดุพระยาบัวรนัายกให้ไปตั�งรั�งที่ัพอย้่เม่องพระตะบัอง ในัขณะนัั�นับัรรดุานัายกอง
นัายที่ัพนั้อยใหญ่ก็ไม่มีใจจะตั�งหนั้าจะที่ำราชิการศิึก พระยาจีนืจันืติุก็ตายกลางสมรเร่องณรงคี์แตกเม่อง
บัันัที่ายมาศิ คีรานัั�นัเจ้าพญาอ่อนัก็ถอยที่ิ�งกองที่ัพข้ามไปเม่องศิรีสันัธิร ส่วนัเม่องตรัง เม่องบัาสัก บัันัที่ายมาศิ
กำพงกระบั่อ ก็แตกไดุ้แก่ราชิศิัตร้ ส่วนัเม่องนัคีรวัดุ เม่องพระตะบัอง ก็แตกพร้อมกันั...”
จัากหลัักฐานี้ท้�กลั่าวมาแส่ด้งให้เห็นี้ว่าในี้การื่ชำรื่ะเรื่้ยบเรื่้ยงพรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่กัมพูชา
โด้ยเฉพาะพรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่ท้�ชำรื่ะติั�งแติ่รื่ัชกาลัส่มเด้็จัพรื่ะนี้โรื่ด้มบรื่มรื่ามเทวาวติารื่ได้้ม้ความส่ัมพันี้ธ์กับ
พรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่ไทยท้�ชำรื่ะในี้ส่มัยรื่ัตินี้โกส่ินี้ทรื่์ด้้วย โด้ยเฉพาะการื่รื่ับอิทธิพลัในี้ด้้านี้ติ่าง ๆ ทั�งในี้ด้้านี้
รืู่ป็แบบ ขนี้บ แลัะเนี้่�อหา เป็็นี้ติ้นี้
บทสัรุป
จัากท้�กลั่าวมาแส่ด้งให้เห็นี้ว่า พงศึาวด้ารื่กัมพูชา เป็็นี้เอกส่ารื่ป็รื่ะวัติิศึาส่ติรื่์ท้�ม้ความส่ำคัญอย่างมาก
ในี้การื่ศึ่กษาป็รื่ะวัติิศึาส่ติรื่์กัมพูชา ติั�งแติ่ส่มัยหลัังพรื่ะนี้ครื่ (พุทธศึติวรื่รื่ษท้� ๑๙-๒๕) เป็็นี้ติ้นี้มา แลัะ
ป็รื่ะวัติิศึาส่ติรื่์ความส่ัมพันี้ธ์กับไทยติั�งแติ่ส่มัยอยุธยา เพรื่าะหลัักฐานี้ทางป็รื่ะวัติิศึาส่ติรื่์กัมพูชาในี้ช่วงเวลัา
ด้ังกลั่าวม้หลังเหลั่อมาจันี้ถึ่งป็ัจัจัุบันี้ไม่มากนี้ัก แม้พงศึาวด้ารื่กัมพูชาก็ม้ทั�งท้�เป็็นี้ฉบับส่มบูรื่ณ์ แลัะฉบับท้�ไม่
ส่มบูรื่ณ์ พงศึาวด้ารื่กัมพูชาท้�พบในี้ป็ัจัจัุบันี้ม้จัำนี้วนี้กว่า ๔๐ ส่ำนี้วนี้ โด้ยเฉพาะพงศึาวด้ารื่กัมพูชาฉบับ
เอกส่ารื่ติัวเข้ยนี้ ซึ่่�งเก็บรื่ักษาไว้ท้�หอส่มุด้ส่ำนี้ักฝรื่ั�งเศึส่แห่งป็ลัายบุรื่พทิศึ กรืุ่งป็ารื่้ส่ ป็รื่ากฏเนี้่�อหาท้�กลั่าวถึ่ง
ป็รื่ะวัติิศึาส่ติรื่์ไทยในี้ส่่วนี้ท้�เก้�ยวข้องกับป็รื่ะเทศึกัมพูชาด้้วย
พงศึาวด้ารื่กัมพูชาเหลั่านี้้�เป็็นี้เอกส่ารื่ติัวเข้ยนี้ซึ่่�งส่่วนี้ใหญ่ไม่ได้้พิมพ์เผ่ยแพรื่่มาก่อนี้ เรื่่�องรื่าวท้�
เก้�ยวกับป็รื่ะวัติิศึาส่ติรื่์ไทยในี้พรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่กัมพูชา ฉบับเอกส่ารื่ติัวเข้ยนี้ ซึ่่�งเก็บรื่ักษาไว้ท้�หอส่มุด้ส่ำนี้ัก
ฝรื่ั�งเศึส่แห่งป็ลัายบุรื่พทิศึ กรืุ่งป็ารื่้ส่ จัากการื่วิจััยพบว่า พรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่กัมพูชาฉบับติัวเข้ยนี้ ม้ความส่ัมพันี้ธ์
กับพรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่ของไทยหลัายด้้านี้ด้้วยกันี้ด้ังนี้้�
๑. อิทธ์ิพัลของพัระราชพังศาวดารเหนือของไทยที�มีตั่อเนื�อหาภัาคตัำนานนิทานของพัระราช-
พังศาวดารกัมพัูชา กรื่ะบวนี้การื่ชำรื่ะแก้ไขป็รื่ับป็รืุ่งเนี้่�อหาแลัะรื่ายลัะเอ้ยด้พรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่กัมพูชา
ภาคติำนี้านี้นี้ิทานี้ ในี้รื่ัชกาลัส่มเด้็จัพรื่ะนี้โรื่ด้มบรื่มรื่ามเทวาวติารื่ ได้้แก่ การื่นี้ำพุทธทำนี้ายมาเพิ�มไว้ติอนี้ติ้นี้
แลัะเพิ�มรื่ายลัะเอ้ยด้เก้�ยวกับเหติุการื่ณ์ติำนี้านี้ของกษัติรื่ิย์เขมรื่โบรื่าณรื่ัชกาลัติ่าง ๆ เพ่�อขยายความ เนี้่�อความ
ในี้ส่่วนี้นี้้�นี้่าจัะได้้รื่ับอิทธิพลัจัากการื่เข้ยนี้พรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่เหนี้่อของไทย ด้ังป็รื่ากฏหลัักฐานี้ในี้บานี้แพนี้ก
ของรื่าชพงษาวด้ารื่กรืุ่งกัมพูชา (หมายเลัขเอกส่ารื่ P 48) รื่ะบุไว้อย่างชัด้เจันี้ว่าได้้รื่ับอิทธิพลัมาจัาก “พรื่ะรื่าช-
พงศึาวด้ารื่เหนี้่อ” ของพรื่ะวิเช้ยรื่ป็รื่้ชา (นี้้อย) ซึ่่�งพรื่ะบาทส่มเด้็จัพรื่ะพุทธเลัิศึหลั้านี้ภาลััยแติ่ยังด้ำรื่ง
พรื่ะเก้ยรื่ติิยศึเป็็นี้กรื่มพรื่ะรื่าชวังบวรื่ส่ถึานี้มงคลั ม้รื่ับส่ั�งให้เป็็นี้ผู่้รื่วบรื่วมเรื่้ยบเรื่้ยงหนี้ังส่่อพรื่ะรื่าชพงศึาวด้ารื่เหนี้่อ
เม่�อ พ.ศึ. ๒๓๕๐
