Page 115 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 115
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีท่� ๔๘ ฉบัับัท่� ๒ พฤษภาคม-สิงหาคม ๒๕๖๖
ศาสตราจารย์์ นาย์แพทย์์สัญญา สุขพณิิชนันท์ 103
การ์สอนในสาขึ้าวิชานี�อย่างมาก สอนสนุก เป็นที�ช่�นชอบขึ้องนักเร์ียนแพทย์ทั�งที�โร์งพยาบาลศิร์ิร์าช (โร์งเร์ียน
ร์าชแพทยาลัยและมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์์) และจุุฬาลงกร์ณ์ (ในยุคบุกเบิกโดยเป็นคณะหน้�งขึ้องมหาวิทยาลัย
แพทยศาสตร์์) ทั�งอาจุาร์ย์วีกูลและอาจุาร์ย์เชวงล้วนเป็นลูกศิษย์ขึ้องท่าน ท่านเป็นผูู้้บุกเบิกงานพยาธิิวิทยา
คลินิกสาขึ้าโลหิตวิทยา หนังส่อเวชชนิสสิต ๒๔๗๘ ได้บันท้กเกี�ยวกับท่านไว้ว่า ท่านได้ร์ับทุนมูลนิธิิร์็อคคีเฟลเลอร์์
ร์ะหว่าง พ.ศ. ๒๔๗๔-๒๔๗๕ ไปศ้กษาดูงานพยาธิิวิทยาคลินิกและงานบร์ิการ์ห้องปฏิบัติการ์ขึ้องโร์งพยาบาล
(Hospital Laboratory Work) ณ สหร์ัฐอเมร์ิกา (เวชชนิสสิต, ๒๔๗๘)
การ์ปร์ากฏของคำ “การ์วินิจฉััยโร์ค” ในพจนานุกร์มและเอกสาร์ต่าง ๆ
สำหร์ับคำว่า “วินิจุฉััย” นั�น หนังส่อภาษาไทยวันละคำให้ขึ้้อมูลไว้ดังนี�
“วินิจุฉััย เป็นคำมาจุากภาษาบาลีว่า วินิจฺุฉัย แปลว่า การ์ตัดสิน การ์พิจุาร์ณา
ความยุติธิร์ร์ม ในภาษาไทยใช้ในความหมายว่า การ์ตัดสินชี�ขึ้าด มักใช้แก่สิ�งที�ต้อง
อาศัยขึ้้อมูลหลาย ๆ อย่างในการ์ปร์ะกอบการ์พิจุาร์ณาตัดสิน เช่น คดี โร์ค เหตุการ์ณ์
เร์่�องร์าว หร์่อสิ�งที�สลับซึ่ับซึ่้อน...” (กาญจุนา, ๒๕๔๘)
คำว่า “วินิจุฉััย” เอง แพทย์ย่มทางตุลาการ์ศาลมาใช้
ใน “ปร์ะกาสสำนักนายกร์ัถมนตร์ี เร์่�องบัญญัติสัพท์ฉับับที� ๓” (พิมพ์ตามที�ปร์ากฏ) ซึ่้�งให้ใช้ศัพท์แพทย์
ตั�งแต่วันที� ๗ มกร์าคม พ.ศ. ๒๔๘๗ ลงในร์าชกิจุจุานุเบกษา วันที� ๑ กุมภาพันธิ์ ๒๔๘๗ ตอนที� ๘ เล่ม ๖๑
หน้า ๑๗๔-๒๔๑ ปร์ากฏคำว่า “diagnosis” ซึ่้�งได้บัญญัติศัพท์ว่า “การ์พิเคร์าะห์โร์ค” ไว้ในหน้า ๑๙๓
(ร์าชกิจุจุานุเบกษา, ๒๔๘๗)
ขึ้้างฝึ่ายแพทย์แผู้นไทย ก็มีคำว่า “วินิจุฉััย” ปร์ากฏในช่�อว่าคัมภีร์์หร์่อตำร์าแพทย์ไทย ค่อ สมุฏฐาน
วินิจุฉััย และธิาตุวินิจุฉััย ดังปร์ากฏในเร์่�องแพทย์หมอ ซึ่้�งพร์ะเจุ้าบร์มวงศ์เธิอชั�น ๔ พร์ะองค์เจุ้าศร์ีเสาวภางค์
ได้ทร์งนิพนธิ์ไว้ในหนังส่อลัทธิิธิร์ร์มเนียมต่าง ๆ ภาคที� ๔ โดยสมุฏฐานวินิจุฉััยกล่าวถ้งสาเหตุที�มาขึ้องโร์ค
ส่วนธิาตุวินิจุฉััยกล่าวถ้งการ์วินิจุฉััยโร์คตามธิาตุสี�ค่อ ดิน น้�า ลม ไฟ (พร์ะองค์เจุ้าศร์ีเสาวภางค์, ๒๔๓๒)
ในปร์ะชุมพงศาวดาร์ ภาคที� ๓๑ จุดหมายเหตุเร์่�องมิชชันนาร์ีอเมร์ิกันเขึ้้ามาปร์ะเทศไทย มีการ์กล่าวถ้ง
การ์ร์ักษาโร์คขึ้องหมอบร์ัดเล แต่ไม่ปร์ากฏคำว่า “วินิจุฉััย” เลย (ปร์ะชุมพงศาวดาร์ ภาคที� ๓๑, ๒๔๙๓)
ในปร์ะชุมพงศาวดาร์ ภาคที� ๕๑ จุดหมายเหตุเม่�อร์ัชกาลที� ๓ สวร์ร์คตนั�น ร์ัชกาลที� ๓ โปร์ดฯ ให้บันท้ก
อาการ์ป่วยไขึ้้ขึ้องพร์ะองค์ปร์ะกาศให้ทร์าบทั�วกันเพ่�อให้แพทย์ทั�งหลายได้คิดอ่านช่วยเยียวยาโร์คให้
พร์ะองค์หาย แต่ก็ไม่มีใคร์สามาร์ถถวายการ์ร์ักษาให้ทร์งหายได้ ไม่ปร์ากฏคำว่า “วินิจุฉััย” ในจุดหมายเหตุนี�
(ปร์ะชุมพงศาวดาร์ ภาคที� ๕๑, ๒๔๗๒)
ในจุดหมายเหตุเร์่�องร์ัชกาลที� ๔ ปร์ะชวร์และสวร์ร์คต ไม่ว่าจุะเป็นฉับับเจุ้าพร์ะยามหินทร์ศักดิ�ธิำร์ง
หร์่อฉับับที�กร์มพร์ะยาดำร์งร์าชานุภาพทร์งเร์ียบเร์ียงไว้ ไม่ปร์ากฏคำว่า “วินิจุฉััย” แต่อย่างใด (ปร์ะชุม
จุดหมายเหตุ, ๒๕๐๐) ในจุดหมายเหตุขึ้องหมอบร์ัดเล ตั�งแต่วันที� ๒๓ สิงหาคม พ.ศ. ๒๓๗๑ ในร์ัชกาลที� ๓ ถ้ง
