Page 112 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 112
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉับัับัที่่� ๒ พฤษภาคม-สิงหาคม ๒๕๖๖
100 เวชศาสตร์์ชันสูตร์-ชันสูตร์โร์ค-การ์วินิจฉััยโร์ค
ในหนังส่อภาษาไทยวันละคำขึ้องศาสตร์าจุาร์ย์กาญจุนา นาคสกุล ร์าชบัณฑิิต และคณะ (กาญจุนา,
๒๕๔๘) พบคำว่า “เวชศาสตร์์” หมายถ้ง “วิชาที�ว่าด้วยการ์ร์ักษาโร์คด้วยยา” โดยปร์ากฏเป็นลูกคำขึ้องคำว่า
“เวช” ส่วนคำว่า “ชันสูตร์” ได้แสดงไว้ดังนี�
“ชันสูตร์ หมายความว่า สอบสวนโดยเหตุผู้ล ตร์วจุตร์าเพ่�อหาหลักฐานขึ้้อเท็จุจุร์ิง
ปัจุจุุบันมักใช้แก่การ์หาหลักฐานขึ้้อเท็จุจุร์ิงในกร์ณีที�มีผูู้้ตาย เช่น ชันสูตร์ศพ
แต่เดิม คำว่า ชันสูตร์ หมายความว่า ตร์วจุตร์าเพ่�อหาหลักฐาน ไม่ได้ใช้ในกร์ณีที�มีผูู้้ตาย
เท่านั�น เช่น มีขึ้้อความซึ่้�งปร์ากฏอยู่ในจุดหมายเหตุร์ัชกาลที� ๒ จุุลศักร์าช ๑๑๗๑-๑๑๗๓
ว่า ‘อน้�งค่านาซึ่้�งเคยเสียให้เร์ียกเอา ที�ไม่เคยเสียห้ามอย่าให้เร์ียกเอา ให้ขึุ้นนางไปชันสูตดู’
คำว่า ชันสูต ในที�นี�หมายความว่า ตร์วจุตร์าเพ่�อหาหลักฐานขึ้้อเท็จุจุร์ิง ใช้แก่การ์ตร์วจุตร์า
เร์่�องการ์เสียค่านา
ในอักร์าภิธิานศร์ับท์ขึ้องหมอบร์ัดเลย์ให้ความหมายขึ้องคำว่า ชันนสูทธิ์ ว่า ‘ค่อการ์ที�
ทดลองสอบสวนดูให้ร์ู้แน่นั�นเหม่อนอย่างชันนสูทธิ์บาดแผู้ลเป็นต้น’
คำว่า ชันสูต และ ชันนสูทธิ์ พจุนานุกร์มฉับับร์าชบัณฑิิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ กำหนด
ให้เขึ้ียนชันสูตร์”
แต่ไม่พบคำว่า “ปฏิบัติการ์” หร์่อ “ห้องปฏิบัติการ์” ในหนังส่อภาษาไทยวันละคำ
เท่าที�ค้นหาได้เกี�ยวกับการ์ใช้คำว่า “ชันสูตร์” ในทางการ์แพทย์แร์กเร์ิ�มนั�น เป็นเร์่�องเกี�ยวกับการ์ชันสูตร์
พลิกศพตามพร์ะร์าชบัญญัติชัณสูตร์พลิกศพ พ.ศ. ๒๔๕๗ (พิมพ์ตามที�ปร์ากฏ) ซึ่้�งกำหนดให้เจุ้าพนักงานที�มี
อำนาจุหน้าที�ที�จุะทำการ์ชันสูตร์พลิกศพได้ โดยไม่จุำเป็นต้องเป็นแพทย์เท่านั�น โดยมาตร์า ๘ ได้ร์ะบุไว้ดังนี�
“มาตร์า ๘ พนักงานที�จุะทำการ์ชัณสูตร์พลิกศพซึ่้�งตายโดยฆาฏกร์ร์มอย่างสามัญนั�น โดย
ปร์กติให้ถ่อว่าเปนน่าที�ขึ้องกร์มการ์อำเภอปกคร์องท้องที�อำเภอซึ่้�งพบศพนั�น จุะเป็นปร์ะธิาน
คน ๑ กับกำนันคนใดคนหน้�งในอำเภอนั�น แลแพทย์ปร์ะจุำตำบลหร์่อเจุ้าบ้านคนใดคนหน้�งใน
อำเภอนั�น ต้องนั�งพร์้อมกัน ๓ คน จุ้งจุะทำการ์ชัณสูตร์พลิกศพถูกต้องตามพร์ะร์าชบัญญัตินี�”
(พิมพ์ตามที�ปร์ากฏจุร์ิง) (พร์ะร์าชบัญญัติชัณสูตร์พลิกศพ, ๒๔๕๗)
อย่างไร์ก็ตาม จุะเห็นว่าแพทย์ปร์ะจุำตำบลทำหน้าที�เป็นเจุ้าพนักงานชันสูตร์พลิกศพได้ ดังนั�น
แพทย์จุ้งต้องคุ้นเคยกับคำว่า “ชันสูตร์” เป็นอย่างดีในยุคนั�น
นอกจุาก “ชันสูตร์พลิกศพ” หร์่อ “ชันสูตร์ศพ” แล้ว ก็มีคำว่า “ชันสูตร์โร์ค” เช่น ห้องชันสูตร์โร์ค
หร์่อสถานชันสูตร์โร์ค ซึ่้�งพร์ะบำร์าศนร์าดูร์ (หลง เวชชาชีวะ) แพทย์ศิร์ิร์าชร์ุ่น ๒๐ สำเร์็จุแพทย์ปร์ะกาศนียบัตร์
ในสมัยนั�นเม่�อวันที� ๒๐ มีนาคม ๒๔๕๗ (พ.ศ. ๒๔๕๘ ถ้านับตามสากลในปัจุจุุบัน) ปลัดกร์ะทร์วงสาธิาร์ณสุขึ้
คนที� ๔ (๒๔๙๗-๒๕๐๒) และร์ัฐมนตร์ีว่าการ์กร์ะทร์วงสาธิาร์ณสุขึ้คนที� ๑๕ (๒๕๐๒-๒๕๑๒) ได้บันท้กปร์ะวัติ
กร์ะทร์วงสาธิาร์ณสุขึ้ไว้ขึ้ณะดำร์งตำแหน่งปลัดกร์ะทร์วงสาธิาร์ณสุขึ้ ในหนังส่ออนุสร์ณ์กร์ะทร์วงสาธิาร์ณสุขึ้
