Page 32 - วารสาร 48-1
P. 32
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
22 ลัักษณะเด่่นของบทพรรณนาธรรมชาติิในมหากาพย์์พุทธจริติของอัศวโฆษ
and metaphors (rūpaka) to compare with nature in various aspects. It conveys the
sentimental emotions appearing in the scenes and characters and represents
sentimentalities regarding delight and sorrow of each characters. In addition,
the description clearly reflects the context of Aśvaghoṣa era that nature is
closely related to the people’s way of life. The study of distinctive characteristics
of the description describing nature in the Buddhacarita–Mahākavya of
Aśvaghoṣa, finally indicates significant results. The poet who composed this
described the beauty of nature impressively in term of a poem, which harmoniously
reflected the social aspect in the poet’s life context.
Keywords: Buddhist epic, Buddhacarita, Aśvaghoṣa, description of nature
บทนำา
มหากาพย์พุทธจริต (พุทฺธจริตมหากาวฺฺยมฺ) เป็นวรรณคด่ีชีวประวัติิของพระพุทธเจ้้าที�เป็น
เพชรนำ�าห็นึ�งแลัะมีีชื�อเสีย่งมีากที�สุด่ของอัศวโฆษ มีห็ากาพย่์เรื�องนี�ถึ่าย่ทอด่เรื�องราวพุทธประวัติิ
ติามีลัำาด่ับเห็ติุการณ์ติั�งแติ่พระโพธิสัติว์ประสูติิจ้ากพระครรภ์มีารด่า ได่้รับการขนานพระนามีว่า
“สรรวารถึสิทธะ” ทรงเสวย่สุขติามีแบบอย่่างของรัชทาย่าทที�จ้ะขึ�นครองราชย่์ ทรงอภิเษกสมีรสแลัะมีี
พระโอรส ทรงแสวงห็าห็นทางห็ลัุด่พ้นโด่ย่ติัด่สินพระทัย่ออกผู้นวชแลั้วทรงใช้ความีวิริย่ะพากเพีย่ร
ค้นห็าสัจ้ธรรมีจ้นได่้ติรัสรู้เป็นพระสัมีมีาสัมีพุทธเจ้้าแลั้วเผู้ย่แผู้่คำาสอนทางศาสนาจ้นกระทั�งเสด่็จ้
ด่ับขันธปรินิพพาน อาจ้สันนิษฐานได่้ว่ามหากาพย์พุทธจริตเป็นงานเขีย่นชิ�นแรก ๆ ในประวัติิวรรณคด่ี
สันสกฤติที�บอกเลั่าเรื�องราวพุทธประวัติิอย่่างสมีบูรณ์ (จ้ิรพัฒน์ ประพันธ์วิทย่า, ๒๕๒๖ : ข) ทั�งนี�
วินเทอร์นิทซ์์ (Winternitz, 1996: 249–250) ได่้กลั่าวถึึงคุณค่าแลัะความีงามีของมีห็ากาพย่์พุทธจ้ริติ
ไว้ในห็นังสือ A History of Indian Literature ว่า
คัมีภีร์พุทธจ้ริติเลั่มีนี�เป็นมีห็ากาพย่์เกี�ย่วกับพระพุทธองค์เลั่มีแรกโด่ย่แท้จ้ริง
ซ์ึ�งกวีแท้ ๆ เป็นผูู้้รจ้นาขึ�น ท่านเป็นกวีผูู้้เป่�ย่มีไปด่้วย่ศรัทธาปสาทะอย่่างแรงกลั้า
ติ่อองค์พระสัมีมีาสัมีพุทธเจ้้า อีกทั�งเป็นกวีที�ซ์าบซ์ึ�งในสัจ้จ้ะแห็่งพระพุทธธรรมี
จ้ึงสามีารถึพรรณนาถึึงพุทธประวัติิแลัะคำาสอนของพระองค์ได่้โด่ย่ใช้ภาษาที�สูงส่ง
แลัะมีีความีไพเราะเพราะพริ�ง แติ่ไมี่ใช่ภาษาที�มีีสำานวนเสแสร้ง … ในมีห็ากาพย่์พุทธจ้ริติ
เราจ้ะพบกับการด่ำาเนินเรื�องที�มีีความีประณีติแลัะเติ็มีไปด่้วย่ศิลัปะอันเป็นลัักษณะ
