Page 16 - วารสาร 48-1
P. 16
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
6 อัักษรพราหมีีสมีัยพระเจ้้าอัโศก
ที�มีาขอังอัักษรพราหมีี
มีีการศึกษาถึึงที่ี�มีาขอังอัักษรพราหมีีมีาเป็็นเวลานานแต้่ยังไมี่ได้ข้อัยุต้ิที่ี�ชัดเจน แต้่พอัสำรุป็
ที่ฤษฎีีที่ี�เกี�ยวกับที่ี�มีาขอังอัักษรที่ี�เชื�อัถึือักันเป็็นสำ่วนใหญ่ได้ ๒ ที่ฤษฎีี (Dani, 1986: 23-30) และ
(Salomon, 1998: 19–29) ดังนี�
๑. อัักษรพราหมีีพัฒนามีาจากอัักษรที่ี�ใช้อัยู่ในอัารยธีรรมีขอังลุ่มีแมี่นำ�าสำินธีุ (Indus Valley
Civilization) แต้่อัารยธีรรมีนี�ล่มีสำลายไป็เมีื�อัป็ระมีาณ ๑,๕๐๐ ป็ีก่อันคริสำต้์ศักราช ที่ำาให้ไมี่เห็นการ
สำืบที่อัดรูป็แบบอัักษรที่ี�ชัดเจน และป็ัจจุบันยังอั่านหรือัต้ีความีต้ัวอัักษรได้ไมี่ครบถึ้วน
๒. อัักษรพราหมีีพัฒนามีาจากอัักษรแอัราเมีอัิกที่ี�ยังเป็็นต้้นกำาเนิดขอังอัักษรขโรษฐีที่ี�ใช้
ร่วมีสำมีัยกับอัักษรพราหมีีด้วย อัักษรอัราเมีอัิกพบใช้มีาต้ั�งแต้่ช่วง ๑,๐๐๐–๙๐๐ ป็ีก่อันคริสำต้์ศักราช
อัักษรนี�สำันนิษฐานว่า สำืบที่อัดมีาจากอัักษรฟีนีเชียน (Phoenician) ซึ่ึ�งศาสำต้ราจารย์ยอัร์ช เซึ่เดสำ์
ก็เชื�อัต้ามีที่ฤษฎีีนี�ด้วย
การอั่านำอัักษรพราหมีี
ความีพยายามีที่ี�จะอั่านจารึกอัักษรพราหมีีเริ�มีขึ�นต้ั�งแต้่สำุลต้่านฟีรอัซึ่ ชาห์ ตุ้คลุก (Sultan
Firoz Shah Tughlaq) นำาเสำาพระเจ้าอัโศก ๒ เสำา จากโที่ป็รา (Topra) และมีีรุต้ (Meerut) มีาไว้ที่ี�
กรุงเดลีเมีื�อั ค.ศ. ๑๓๕๖ (พ.ศ. ๑๙๙๙) และได้เชิญบัณฑิิต้ด้านภาษาสำันสำกฤต้หลายคนมีาอั่านแต้่ก็
ไมี่สำำาเร็จ จนถึึงสำมีัยขอังจักรพรรดิอัักบาร์ (Akbar) ก็ยังไมี่มีีผู้ใดอั่านได้ (Upasak, 2002: 17)
๓
จนกระที่ั�งเมีื�อัภายหลังที่ี�เซึ่อัร์วิลเลียมี โจนสำ์ (Sir William Jones) ได้ก่อัต้ั�งสำมีาคมีเอัเชีย
แห่งเบงกอัล (Asiatic Society of Bengal) เรียบร้อัยแล้วใน ค.ศ. ๑๗๘๔ (พ.ศ. ๑๓๒๗) ได้มีีนักวิชาการ
หลายคนศึกษาจารึกอัย่างจริงจัง จนสำามีารถึอั่านต้ัวอัักษรขอังราชวงศ์คุป็ต้ะที่ี�สำืบที่อัดมีาจากอัักษร
พราหมีีได้ และหนึ�งในนักวิชาการจำานวนนั�นก็มีีเจมีสำ์ พรินเซึ่็ป็ (James Prinsep) นักวิชาการ
๔
ชาวอัังกฤษ ผู้เป็็นเลขาธีิการสำมีาคมีรวมีอัยู่ด้วย แต้่ก็ยังไมี่มีีใครอั่านอัักษรพราหมีีได้ (Upasak, 2002: 17)
ต้่อัมีาเมีื�อัเจมีสำ์ พรินเซึ่็ป็ได้ศึกษาจารึกสำั�น ๆ จำานวนมีากจากสำถึูป็สำาญจี (Sanchi) ก็ได้พบ
กุญแจสำำาคัญที่ี�ช่วยให้อั่านอัักษรพราหมีีอัอักคือั เจมีสำ์ พรินเซึ่็ป็ได้สำังเกต้เห็นว่าจารึกเหล่านั�นลงที่้าย
ด้วยต้ัวอัักษร ๒ ต้ัว คือั เหมีือันกัน จึงต้ั�งสำมีมีุต้ิฐานว่าน่าจะเป็็นจารึกที่ี�เกี�ยวกับการให้ที่าน
๓ ครอังราชย์ ค.ศ. ๑๕๕๖–๑๖๐๕ (พ.ศ. ๒๐๙๙–๒๑๔๘)
๔ มีีชีวิต้อัยู่ระหว่าง ค.ศ. ๑๗๙๙–๑๘๔๐ (พ.ศ. ๒๓๔๒–๒๓๘๓)
