Page 11 - วารสาร 48-1

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
รองศาสตราจารย์์กรรณิิการ์ วิิมลเกษม 1

อัักษรพราหมีีสมีัยพระเจ้้าอัโศก ๑

รอังศาสตราจ้ารย์กรรณิิการ์ วิิมีลเกษมี

ภาคีีสมาชิิก สำานัักศิิลปกรรม
ราชิบััณฑิิตยสภา

บทคััดย่่อ

อัักษรพราหมีีเป็็นอัักษรเก่าแก่ที่ี�กำาเนิดในอัินเดียและมีีความีสำำาคัญมีากเพราะเป็็น
ต้้นกำาเนิดขอังต้ัวอัักษรหลายชนิดในอัินเดีย และอัักษรขอังอัีกหลายชาต้ิในเอัเชีย โดยเฉพาะ
เอัเชียต้ะวันอัอักเฉียงใต้้รวมีที่ั�งป็ระเที่ศไที่ย จากการศึกษารูป็แบบอัักษรและอัักขรวิธีีขอัง

อัักษรพราหมีีที่ี�มีีอัายุต้ั�งแต้่พุที่ธีศต้วรรษที่ี� ๓ ในจารึกพระราชโอังการภาษาป็รากฤต้ขอัง
พระเจ้าอัโศกนั�น พบว่าต้ัวอัักษรพราหมีีป็ระกอับด้วย ๑) พยัญชนะซึ่ึ�งเป็็นสำ่วนป็ระกอับหลัก
๒) สำระ มีีที่ั�งสำระลอัยที่ี�ใช้เขียนต้้นคำาหรือัพยางค์ และมีีสำระจมีที่ี�ป็ระกอับอัยู่รอับพยัญชนะ
คือั หน้า บน หลัง และข้างใต้้ ๓) เครื�อังหมีายอันุสำวาระ และ ๔) ต้ัวเลขที่ี�ใช้บอักจำานวน อัักษร
พราหมีีมีีที่ิศที่างการเขียนจากซึ่้ายไป็ขวาในแนวนอัน และมีีระบบอัักขรวิธีีหรือัการป็ระสำมีคำา
ที่ี�ชัดเจน ซึ่ึ�งสำืบที่อัดมีาถึึงอัักขรวิธีีขอังไที่ยด้วย

คัำ�สำำ�คััญ : อัักษรพราหมีี พระเจ้าอัโศก

Abstract: Ashokan Brāhmī script
Associate Professor Kannika Wimonkasem
Associate Fellow of the Academy of Arts,
The Royal Society of Thailand
The Brāhmī script is an ancient Indian script. This script is significant
because it is the source of numerous alphabets in India, as well as the
alphabets of other Asian nations, particularly Southeast Asia, including Thailand.

According to the study of the Brāhmī script’s form and orthography in
the Prakrit inscriptions of King Asoka dating to the third century B.E., the script

๑ ป็รับป็รุงจากบที่ความีบรรยายในที่ี�ป็ระชุมีสำำานักศิลป็กรรมี ราชบัณฑิิต้ยสำภา วันที่ี� ๗ ธีันวาคมี พ.ศ. ๒๕๖๔