Page 14 - 46-2
P. 14
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔
6 ความเป็็นมนุษย์์และความมีอย์่�อย์�างแท้้จริิงในท้ริริศนะของมาริ์ติิน ไฮเดกเกอริ์
ไฮเดกเกอร์์จึงคิดที่ี�จะป็ฏิร์้ป็ป็ร์ัชญาโดยกลับไป็ศึกษาภววิที่ยา ซึ�งไฮเดกเกอร์์คิดว่ามีความ
สำาคัญที่ี�จะช่วยให�เกิดความเข�าใจในมนุษย์และโลก อันจะนำาไป็ส้่การ์ก�าวพี�นจากป็ัญหาที่ี�มนุษย์ติ�อง
เผู้ชิญในชีวิติป็ร์ะจำาวัน ไฮเดกเกอร์์เสนอให�ป็ร์ัชญาศึกษาและให�ความสำาคัญติ่ออัติถิภาวะของมนุษย์
ซึ�งค่อความมีอย้่ของมนุษย์ที่ี�สามาร์ถสัมผู้ัสได�โดยติร์ง และไม่ใช่ศึกษามนุษย์ในฐานะที่ี�เป็็นจิติหร์่อสสาร์
แติ่เป็็นติัวตินที่ี�เป็็นฉันซึ�งเป็็นสิ�งที่ี�ร์้�จักกันดีที่ี�สุด แนวคิดนี�เป็็นผู้ลมาจากอิที่ธิิพีลที่างแนวคิดของฮุสเซิร์์ล
ผู้้�ให�ความสนใจติ่อวิธิีป็ร์ากฏการ์ณ์์วิที่ยา (Phenomenology) อันเป็็นวิธิีการ์ที่ี�จะช่วยให�มนุษย์เข�าถึง
สิ�งติ่าง ๆ อย่างที่ี�เป็็น ดังคำากล่าวที่ี�ว่า “To the things themselves” (Christopher Delius, Et al,
2013 : 97) ซึ�งมีความหมายที่ี�ว่าสามาร์ถเข�าถึงความจร์ิงของสร์ร์พีสิ�งที่ี�ติัวสิ�งนั�นเอง และการ์มีอย้่
ของสิ�งที่ั�งหลายมีอย้่ติามที่ี�เร์าสังเกติได�โดยติร์ง ซึ�งค่อการ์ยอมร์ับว่าป็ร์ากฏการ์ณ์์เที่่านั�นที่ี�มนุษย์
สามาร์ถร์ับร์้�ได� จึงไม่มีความร์้�ที่ี�เป็็นอัตินัยบร์ิสุที่ธิิ�หร์่อป็ร์นัยบร์ิสุที่ธิิ� มีแติ่ความร์้�ที่ี�เป็็นผู้ลจากการ์
แสวงหาวัติถุ (สำานักงานร์าชบัณ์ฑ์ิติยสภา, ๒๕๖๐ : ๑๘๖) (ค่อการ์ย่นยันว่ามีวัติถุ) นั�นค่อวิธิีป็ร์ากฏการ์ณ์์
อันเป็็นวิธิีที่ี�ยอมร์ับว่าความร์้�ทีุ่กอย่างล�วนมีวัติถุติอบสนอง และความร์้�ของมนุษย์ย่อมมีบางส่วนที่ี�
ติร์งกับวัติถุที่ี�ร์ับร์้�ไม่มากก็น�อย ติามนัยนี�ที่ำาให�เห็นได�ว่าวิธิีป็ร์ากฏการ์ณ์์ไม่ยอมร์ับแนวคิดของคานที่์
(Kant) ที่ี�ว่ามนุษย์ไม่อาจร์ับร์้�ความจร์ิงได� เพีร์าะจะถ้กกลไกสมองแป็ร์สภาพีสิ�งที่ี�เข�ามาในสมองจนเร์า
ไม่อาจร์ับร์้�ความจร์ิง แติ่ไฮเดกเกอร์์คิดว่ามนุษย์สามาร์ถร์้�ความจร์ิงได�โดยไม่ติ�องใช�ติร์ร์กวิที่ยาหร์่อ
ร์ะบบโคร์งสร์�างของเหติุผู้ลติามแบบแนวคิดเดิม ๆ อย่างนักป็ร์ัชญาในอดีติ อย่างไร์ก็ติาม ไฮเดกเกอร์์
ไม่ได�เห็นด�วยกับวิธิีการ์ของฮุสเซิร์์ลในบางเร์่�อง ติร์งที่ี�ฮุสเซิร์์ลสนใจแติ่สาร์ัติถะ (essence) โดยแยก
สาร์ัติถะออกจากโลก จึงเป็็นการ์หาความจร์ิงของชีวิติแติ่ไม่ใช่เพี่�อชีวิติ ไฮเดกเกอร์์ได�ใช�วิธิีป็ร์ากฏการ์ณ์์
ติามแบบของติน และได�พีบว่ามนุษย์ค่อศ้นย์กลางของเอกภพี ซึ�งมีความแติกติ่างจากสิ�งที่ี�มีอย้่อ่�น ๆ
ในโลก เช่น แมว นก ติ�นไม� สิ�งไม่มีชีวิติ ฯลฯ สิ�งเหล่านี�ล�วนมีอย้่เหม่อนมนุษย์ แติ่ไม่มีสิ�งใดเลยที่ี�สงสัย
ในสภาพีที่ี�มีอย้่ของตินเอง สมมติิว่า แมวพี้ดได� แมวคงไม่ถามว่า ความมีอย์่�ของฉัันมีไหม และคงไม่
หงุดหงิดติ่อคำาถามที่ี�เป็็นภววิที่ยา และคงไม่มีสัติว์ติัวใดมีคำาถามที่ี�ว่า ความมีอย์่�มีความหมาย์ว�า
อย์�างไริ ฉะนั�น สิ�งอ่�น ๆ นอกจากมนุษย์แล�วไม่มีสิ�งใดที่ี�สามาร์ถพีัฒนาตินเองขึ�นมาได�อย่างมนุษย์ นั�นค่อ
เป็็นอย้่อย่างไร์ก็เป็็นเช่นนั�นติลอด มีแติ่มนุษย์เที่่านั�นที่ี�ชอบติั�งคำาถาม แติ่การ์ติั�งคำาถามค่อการ์ฝัึกฝัน
ตินเองให�ร์้�จักมองป็ัญหา มนุษย์จึงมีการ์พีัฒนาอย้่เสมอ
2/12/2565 BE 14:43
_22-0789(001-019)1.indd 6 2/12/2565 BE 14:43
_22-0789(001-019)1.indd 6
