Page 132 - 46-2

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔
124 จิิตวิิทยาของปฏิิกิิริิยาต่อต้านทางจิิตใจิ : อย่าอ่านบทควิามน้�

๔.๓.๒ ลัักิษณะอ่�นของสาริท้�ม้ผลัต่อควิามต่�นตัวิจิากิปฏิิกิิริิยาต่อต้านทางจิิตใจิ

สาริที�มีีผู้ลต่่อคว่ามีต่ื�นต่้ว่จิากิปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิมีีหลายล้กิษณะ คือ
(๑) กิาริเต่อนให้ตริะหนักิถึงเสริ้ภาพท้�ยังคงม้ น้�นคือในต่อนจิบุของสาริ

ผูู้้สื�อสาริสามีาริถูเต่ือนผูู้้ริ้บุสาริได้ว่่าเขาย้งคงมีีอิสริเสริีที�จิะปฏิิบุ้ต่ิต่ามีที�เขาเห็นสมีคว่ริ กิาริจิบุสาริเชิ่นนี�
ชิ่ว่ยลดปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิในผูู้้ริ้บุสาริลงได้มีากิ

(๒) คุณค่าทางกิาริริับสัมผัสของสาริ (Message sensation value) บุางคริ้�ง
เริียกิส้�นลงว่่าคุณค่าทางกิาริริ้บุส้มีผู้้ส (Sensation value) ที�ปาล์มีกิริีนและคณะ (Palmgreen et al.,

1991) นิยามีว่่าหมีายถูึง “ริะด้บุของล้กิษณะของเสียงและภาพของสาริที�เป็นเนื�อหาและเป็นทางกิาริ
ฉายทางโทริท้ศน์ที�กิริะตุ่้นกิาริต่อบุสนองจิากิคว่ามีริู้สึกิ อาริมีณ์และคว่ามีต่ื�นต่้ว่” (น. ๒๑๙) ซึ่ึ�งต่่อมีา

กิ็มีีกิาริอ้างนิยามีนี�กิ้น (เชิ่น Palmgreen et al., 2002; Quick, 2013; Rubin, 2009) ขณะที�
โริเซึ่นเบุิริ์กิและซึ่ีเกิล (๒๐๑๘) เริียกิต่้ว่แปรินี�อีกิชิื�อหนึ�งว่่า “คว่ามีแปลกิใหมี่ (Novelty)” มีอริ์แกิน

และคณะ (Morgan et al., 2003) อธ์ิบุายว่่าสาริที�มีีคุณค่าทางกิาริริ้บุส้มีผู้้สสูงจิะดึงดูดคว่ามีสนใจิ
ของผูู้้ริ้บุสาริไปจิากิแง่มีุมีของกิาริคว่บุคุมีที�อาจิมีีในสาริ ด้งน้�นผูู้้ริ้บุสาริจิึงไมี่เกิิดปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทาง

จิิต่ใจิหริือเกิิดขึ�นน้อย
(๓) บทบริริยาย (Narrative) ในงานว่ิจิ้ยกิาริสื�อสาริมีีกิารินิยามีบุทบุริริยาย

แต่กิต่่างกิ้นไปมีากิ แมี็กิโดน้ลด์ (McDonald, 2014) ปริะมีว่ลแล้ว่สริุปว่่า บุทบุริริยายปริะกิอบุด้ว่ย
ล้กิษณะ ๔ อย่าง คือ ผูู้้กิริะทำา เหตุ่กิาริณ์ เว่ลา และพื�นที� กิาริเชิื�อมีโยงริะหว่่างผูู้้กิริะทำากิ้บุเหตุ่กิาริณ์

ในเว่ลาและพื�นที�ที�เหมีาะสมีทำาให้บุทบุริริยายสามีาริถูซึ่่อนเจิต่นาในกิาริโน้มีน้าว่ใจิได้ และลดปฏิิกิิริิยา
ต่่อต่้านทางจิิต่ใจิลง

งานว่ิจิ้ยที�ทดลองกิ้บุว่้ยริุ่นในเริื�องกิาริต่้�งคริริภ์โดยไมี่ได้ว่างแผู้นล่ว่งหน้า
ให้ว่้ยริุ่นส่ว่นหนึ�งชิมีโฆษณาที�สริ้างมีาแบุบุมีีบุทบุริริยาย กิล่าว่ถูึงว่้ยริุ่นชิายหญิงที�ฝึ่ายหญิงต่้�งคริริภ์

โดยไมี่ได้ว่างแผู้นล่ว่งหน้า ท้�งคู่เสียใจิกิ้บุสิ�งที�เกิิดขึ�น บุทบุริริยายบุริริยายว่่ากิาริต่้�งคริริภ์โดยไมี่ได้
ว่างแผู้นล่ว่งหน้านี�มีีผู้ลต่่อเริื�องเศริษฐกิิจิ กิาริเริียนและเริื�องทางส้งคมีของท้�ง ๒ คนอย่างไริ ส่ว่นว่้ยริุ่น

อีกิส่ว่นหนึ�งได้ชิมีริายกิาริที�เป็นเหมีือนริายกิาริข่าว่ที�ไปส้มีภาษณ์พ่อแมี่ของว่้ยริุ่นชิายหญิงที�ฝึ่ายหญิง
ต่้�งคริริภ์โดยไมี่ได้ว่างแผู้นล่ว่งหน้า จิากิน้�นกิ็ว่้ดผู้ลที�เกิิดขึ�นหลายอย่าง น้กิว่ิจิ้ยพบุว่่าภาพยนต่ริ์ที�เป็น

บุทบุริริยายทำาให้เกิิดปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิน้อย โดยผูู้้ชิมีมีีคว่ามีเชิื�อมีโยงทางส้งคมีกิ้บุต่้ว่ละคริ
ในริายกิาริ และริ้บุริู้ถูึงเจิต่นาในกิาริโน้มีน้าว่ใจิน้อยเมีื�อเทียบุกิ้บุว่้ยริุ่นที�ชิมีริายกิาริที�เป็นเหมีือนริายกิาริ

ข่าว่ (Moyer-Gusé & Nabi, 2010)

2/12/2565 BE 14:48
_22-0789(114-134)7.indd 124 2/12/2565 BE 14:48
_22-0789(114-134)7.indd 124