Page 136 - 46-2

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔
128 จิิตวิิทยาของปฏิิกิิริิยาต่อต้านทางจิิตใจิ : อย่าอ่านบทควิามน้�

อย่างไริกิ็ต่ามี อินคาและเบุริห์มี (๒๐๐๖) เห็นว่่าย้งต่้องพ้ฒนางานว่ิจิ้ยในกิาริว่้ดปฏิิกิิริิยา

ต่่อต่้านทางจิิต่ใจิโดยกิาริว่้ดกิาริเปลี�ยนแปลงทางสริีริะต่่อไปอีกิ
๔.๕ คลั่�นลั้กิท้� ๕ กิาริกิลัับส้่แริงจิ้งใจิ โริเซึ่นเบุิริ์กิและซึ่ีเกิล (๒๐๑๘) เห็นว่่าหนทางที�

น้กิว่ิชิากิาริจิะทำาให้ทฤษฎีีปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิริุ่งเริืองได้มีี ๓ แนว่ทาง คือ
๔.๕.๑ ศึกิษาปัจิจิัยท้�ส่งผลัต่อควิามน่าปริาริถนาของกิารินำาเสริ้ภาพกิลัับค่นมา

แลัะกิาริริับริ้้ของบุคคลัต่อกิาริคุกิคามวิ่าจิะลัิดริอนเสริ้ภาพ มีีอย่างน้อย ๒ ปริะเด็น คือ
(๑) ควิามไม่แน่ใจิ (Uncertainty) งานว่ิจิ้ยพบุว่่าถู้าผูู้้ริ้บุสาริมีีคว่ามี

ไมี่แน่ใจิหริือมีีคว่ามีแน่ใจิจิากิเริื�องเฉพาะหน้า หากิมีีคนอื�นพยายามีโน้มีน้าว่ใจิผูู้้ริ้บุสาริต่่ออีกิเริื�องหนึ�ง
ผูู้้ริ้บุสาริที�มีีคว่ามีไมี่แน่ใจิจิะเกิิดปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิน้อยกิว่่าผูู้้ริ้บุสาริที�มีีคว่ามีแน่ใจิ (Rosenberg

& Siegel, 2021)
(๒) กิาริม้ภาวิะทางจิิตใจิท้�แคบหริ่อกิวิ้าง (Narrowing or widening state

of mind) ภาว่ะทางจิิต่ใจิที�แคบุมี้กิทำาให้บุุคคลมีีทางเลือกิทางกิาริริู้คิดและพฤต่ิกิริริมีน้อย ขณะที�ภาว่ะ
ทางจิิต่ใจิที�กิว่้างมี้กิทำาให้บุุคคลมีีทางเลือกิทางกิาริริู้คิดและพฤต่ิกิริริมีมีากิกิว่่า งานว่ิจิ้ยพบุว่่าหากิ

บุุคคลอยู่ในภาว่ะทางจิิต่ใจิที�กิว่้าง หากิบุุคคลผูู้้น้�นได้ริ้บุกิาริคุกิคามีที�จิำากิ้ดเสริีภาพ บุุคคลผูู้้น้�นมี้กิมีี
ทางเลือกิอื�นให้ทำาได้ จิึงไมี่ค่อยมีีปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิ ในทางกิล้บุกิ้น หากิบุุคคลอยู่ในภาว่ะทาง

จิิต่ใจิที�แคบุ หากิบุุคคลผูู้้น้�นได้ริ้บุกิาริคุกิคามีที�จิำากิ้ดเสริีภาพ บุุคคลผูู้้น้�นมี้กิมีีทางเลือกิอื�นให้ทำาได้
ไมี่มีากิ จิึงเกิิดปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิได้มีากิกิว่่า

๔.๕.๒ สิ�งท้�เป็นปัจิจิัยสำาคัญในปฏิิกิิริิยาต่อต้านทางจิิตใจินอกิเหน่อไปจิากิกิาริ
คุกิคามวิ่าจิะลัิดริอนเสริ้ภาพ

(๑) ควิามแตกิต่างทางวิัฒนธีริริมของปฏิิกิิริิยาต่อต้านทางจิิตใจิ จิากิข้างต่้น
ที�อ้างถูึงงานของโจินาสและคณะ (๒๐๐๙) ที�ศึกิษาน้กิศึกิษาจิากิส้งคมีปัจิเจิกินิยมี กิ้บุน้กิศึกิษาจิากิ

ส้งคมีคต่ิริว่มีหมีู่ ว่่ามีีคว่ามีแต่กิต่่างกิ้นอย่างไริหริือไมี่ พบุว่่าน้กิศึกิษาจิากิส้งคมีปัจิเจิกินิยมีซึ่ึ�งส่ว่นมีากิ
เป็นส้งคมีทางต่ะว่้นต่กิ (ในกิาริว่ิจิ้ยนี� ปริะกิอบุด้ว่ย อ้งกิฤษ ฝึริ้�งเศส เยอริมีนี สว่ีเดน อิต่าลี) มีีปฏิิกิิริิยา

ต่่อต่้านทางจิิต่ใจิสูงเมีื�อถููกิขู่ว่่าจิะถููกิลิดริอนเสริีภาพส่ว่นบุุคคล สูงกิว่่าน้กิศึกิษาจิากิส้งคมีคต่ิริว่มีหมีู่
ซึ่ึ�งส่ว่นมีากิเป็นส้งคมีทางต่ะว่้นออกิ (ในกิาริว่ิจิ้ยนี� ปริะกิอบุด้ว่ย จิีน มีาเลเซึ่ีย และญี�ปุ่น) ในทางกิล้บุกิ้น

เมีื�อถููกิขู่ว่่าจิะถููกิลิดริอนเสริีภาพของกิลุ่มี น้กิศึกิษาจิากิส้งคมีคต่ิริว่มีหมีู่มีีปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิ
สูงกิว่่าน้กิศึกิษาจิากิส้งคมีปัจิเจิกินิยมี

2/12/2565 BE 14:48
_22-0789(114-134)7.indd 128 2/12/2565 BE 14:48
_22-0789(114-134)7.indd 128