Page 152 - 22-0320 ebook
P. 152
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๕
144 การทำำาซ้ำำ�าในดนตรี : เพลงระบำำาชุุดโบำราณคดี
๒.๓ การประพันธุ์์เพลงเถุา เม่้�อการแต่งเพื้ล้งม่ีขนบสำ้บทำอดกันม่าดังกล้่าวข้างต้น
ทำำาให้เพื้ล้งไทำยสำ่วนใหญ่ม่ีทำี�ม่าจากเพื้ล้งเก่า เพื้ล้งป็ระเภทำเพื้ล้งเถึาก็เช้่นกัน ม่ักนำาเพื้ล้งทำี�ม่ีอย่่แล้้ว
ในอัตราสำองช้ั�นม่าเป็็นหล้ัก แล้้วแต่งอัตราสำาม่ช้ั�นกับอัตราช้ั�นเดียวเพื้้�อให้คัรบเถึา ตั�งแต่สำม่ัย
รัตนโกสำ้นทำร์ตอนต้นเป็็นต้นม่า ม่ีการนำาทำำานองเพื้ล้งในอัตราสำองช้ั�นทำี�พื้บในสำม่ัยอยุธ์ยาม่าขยายให้
เป็็นเพื้ล้งเถึา ม่ีขนาดใหญ่ขึ�น ว้จ้ตรม่ากขึ�น เป็็นบทำป็ระพื้ันธ์์เพื้ล้งช้้�นใหม่่ทำี�น้ยม่ระบุช้้�อผ่้แต่งซ้ำึ�งเป็็น
ผ่้ทำี�นำาเพื้ล้งม่าขยายสำ่วนแล้ะย่อสำ่วน ขอยกตัวอย่างเพื้ล้งเถึาทำี�ป็รากฏใน “สำดับโสำตเสำียงเสำนาะ”
โน้ตเป็ียโนเพื้ล้งไทำยเล้่ม่ ๕ ของผ่้เขียนดังนี� เพื้ล้งแขกขาว เถึา [สำองช้ั�นเป็็นเพื้ล้งเก่า หล้วงป็ระด้ษัฐไพื้เราะ
(ศิร ศิ้ล้ป็บรรเล้ง) ป็ระพื้ันธ์์สำาม่ช้ั�นแล้ะช้ั�นเดียว] เพื้ล้งสำุดสำงวน เถึา (สำาม่ช้ั�นเป็็นเพื้ล้งเก่า คัร่ม่นตรี
ตราโม่ทำ ป็ระพื้ันธ์์สำองช้ั�นแล้ะช้ั�นเดียว) เพื้ล้งนางคัรวญ เถึา (สำาม่ช้ั�นเป็็นเพื้ล้งเก่า คัร่ม่นตรี ตราโม่ทำ
ป็ระพื้ันธ์์สำองช้ั�นแล้ะช้ั�นเดียว)
๒.๔ การทำำาซ้ำำ�าในบำทำเพลงทำี�ประพันธุ์์ข้�นใหมิ่ บทำเพื้ล้งทำี�แต่งขึ�นใหม่่ ม่ีคัวาม่เป็็น
ต้นฉบับอย่างแทำ้จร้งโดยม่้ได้ย้ม่ทำำานองเด้ม่ม่า เก้ดขึ�นในสำม่ัยรัตนโกสำ้นทำร์เป็็นจำานวนม่ากโดยคัีตกวี
คันสำำาคััญแห่งกรุงรัตนโกสำ้นทำร์ อย่างไรก็ดี กระบวนการทำำาซ้ำำ�าในบทำเพื้ล้งก็ม่ีป็รากฏให้เห็นเช้่นเดียวกับ
เพื้ล้งในอารยธ์รรม่ตะวันตก ถึึงแม่้จะไม่่ม่ีสำังคัีตล้ักษัณ์ทำี�แสำดงการซ้ำำ�าอย่างช้ัดเจน แต่ผ่กเพื้ล้งทำั�งหม่ด
ไว้ด้วยกล้ว้ธ์ีอ้�น หร้อวัตถึุด้บอ้�นทำี�เหม่าะกับเพื้ล้งนั�น ๆ ในบรรดาบทำเพื้ล้งทำี�เก้ดขึ�นใหม่่ พื้บบทำเพื้ล้ง
ทำี�ม่ีสำังคัีตล้ักษัณ์สำากล้ สำาม่ารถึว้เคัราะห์ได้ล้งตัวตาม่บทำเพื้ล้งคัล้าสำสำ้กของอารยธ์รรม่ตะวันตก คั้อ
เพื้ล้งระบำาเช้ียงแสำน จากเพื้ล้งระบำาชุ้ดโบราณคัดี ซ้ำึ�งจะกล้่าวถึึงในหัวข้อกรณีศิึกษัาต่อไป็
๓. กรณีศ้กษา : เพลงระบำำาชุุดโบำราณคดี
ในป็ระเด็นการทำำาซ้ำำ�าในดนตรี อาจยกตัวอย่างเพื้ล้งจากวรรณกรรม่ดนตรีตะวันตกหร้อ
ดนตรีไทำยเพื้ล้งใดก็ได้ แต่ในบทำคัวาม่นี�ขอยกตัวอย่างเพื้ล้งจากเพื้ล้งระบำาชุ้ดโบราณคัดี ซ้ำึ�งป็ระพื้ันธ์์
โดยคัร่ม่นตรี ตราโม่ทำ (พื้.ศิ. ๒๔๔๓–๒๕๓๘) ในโอกาสำ ๑๒๐ ป็ีช้าตกาล้ เพื้ล้งชุ้ดนี�ป็ระกอบด้วยเพื้ล้งระบำา
๕ เพื้ล้งดังนี� ระบำาทำวาราวดี ระบำาศิรีว้ช้ัย ระบำาล้พื้บุรี ระบำาเช้ียงแสำน แล้ะระบำาสำุโขทำัย ทำั�งนี�ผ่้เขียน
ได้เรียบเรียงเพื้ล้งทำั�งชุ้ดสำำาหรับเป็ียโน ดังป็รากฏใน “สำดับโสำตเสำียงเสำนาะ” โน้ตเป็ียโนเพื้ล้งไทำย เล้่ม่ ๕
(ณัช้ช้า พื้ันธ์ุ์เจร้ญ, ๒๕๖๔ : ๓๙–๕๕)
๓.๑ ควัามิเป็นมิา ในรัช้สำม่ัยพื้ระบาทำสำม่เด็จพื้ระบรม่ช้นกาธ์้เบศิร ม่หาภ่ม่้พื้ล้
อดุล้ยเดช้ม่หาราช้ บรม่นาถึบพื้้ตร (พื้.ศิ. ๒๔๗๐–๒๕๕๙) ม่ีคัีตกวีสำำาคััญหล้ายคันป็ระพื้ันธ์์เพื้ล้ง
ขึ�นม่าใหม่่โดยอาจอ้างอ้งหร้อไม่่อ้างอ้งทำำานองเพื้ล้งทำี�ม่ีอย่่แล้้ว อาจทำำาซ้ำำ�าของเก่าหร้อไม่่ทำำาซ้ำำ�าของเก่า
ก็ได้ หนึ�งในคัีตกวีคันสำำาคััญแห่งกรุงรัตนโกสำ้นทำร์คั้อ คัร่ม่นตรี ตราโม่ทำ ผล้งานตัวอย่างการทำำาซ้ำำ�าในทำี�นี�
