Page 63 - 46-1
P. 63
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 55
เพื�อประโย์ชน์แก่บ้านเมือง ประการที� ๓ คัือ “ปรม่ลมาซึ่่�งพระราชิทรัพยโดั่ยยุติธรรม” ซึ่ึ�งหมาย์คัวาม
ว่า พระมหากษััตริย์์จะไม่เบ่ย์ดเบ่ย์นราษัฎร โดย์ทรงรวบรวมพระราชทรัพย์์ เช่น เก็บภาษั่ประเภท
ต่าง ๆ ด้วย์คัวามย์ุติธรรม ประการที� ๔ คัือ “รักษีาพระนัคีรราชิเสมาให้ศุขเกษีมโดั่ยยุติธรรม”
ซึ่ึ�งหมาย์คัวามว่า การปกคัรองพระราชอาณาจักรนั�นต้องย์ึดถึือหลัักย์ุติธรรมเป็นแนวทางสำาคััญ
เคัรื�องมือสำาคััญท่�สุดในการอำานวย์คัวามย์ุติธรรมแก่ทุกกรณ่ท่�เกิดขึ�นคัือ บทกฎหมาย์ท่�เป็นธรรม
การบังคัับใช้กฎหมาย์ แลัะการคัวบคัุมผู้้้ม่อำานาจหน้าท่�ในการใช้บังคัับกฎหมาย์ให้เป็นไปโดย์เสมอภาคั
แลัะทั�วถึึง เพื�อให้ประชาชนซึ่ึ�งเป็นผู้้้อย์้่ในปกคัรองม่คัวามสุขเกษัมอันเกิดจากการได้รับคัวามย์ุติธรรม
จากผู้้้ปกคัรอง ประพฤติธรรมประการสุดท้าย์น่�จึงม่นัย์สำาคััญท่�ลัึกซึ่ึ�ง ดังนั�น ประพฤติธรรม ๔ ประการ
ท่�บัญญัติเป็นราย์ลัะเอ่ย์ดตามกฎหมาย์น่�จึงม่นัย์สำาคััญย์ิ�งแห่งผู้ลัอันเป็นร้ปธรรมของการคัรองแผู้่นดิน
โดย์ธรรม
พระธรรมศาสตร์อันเป็นกฎหมาย์แม่บทในกฎหมาย์ตราสามดวงม่ท่�มาจากคััมภ่ร์
พระธรรมศาสตร์ดั�งเดิมอันเป็นตำารากฎหมาย์ตามคัติคัวามเชื�อในลััทธิพราหมณ์ซึ่ึ�งถึือเป็นคััมภ่ร์
ศักดิ�สิทธิ� กำาหนดขึ�นโดย์พระเป็นเจ้ามิใช่เกิดจากนำ�ามือมนุษัย์์ จึงมิอาจเปลั่�ย์นแปลังได้แลัะผู้้้ใดจะ
ลั่วงลัะเมิดมิได้ (สำานักงานราชบัณฑิิตย์สภา, ๒๕๕๘ : ๕) คััมภ่ร์พระธรรมศาสตร์น่�ย์ังเป็นกฎหมาย์หรือ
หลัักธรรมท่�อย์้่ในคัวามคัิดของอินเด่ย์โบราณท่�เชื�อว่า พระมหากษััตริย์์นอกจากจะเป็นนักรบท่�เก่งกลั้า
แลั้วย์ังจะต้องเป็นผู้้้ประพฤติธรรมด้วย์ ในขณะเด่ย์วกันพระองคั์ก็ม่พระราชอำานาจลังโทษัผู้้้ฝ่่าฝ่ืน
ธรรมเพื�อให้สังคัมอย์้่ได้อย์่างสงบสุข (แสวง บุญเฉลัิมวิภาส, ๒๕๖๐ : ๓๕๕) มอญได้รับอิทธิพลัของ
คััมภ่ร์พระธรรมศาสตร์ดั�งเดิมมาเป็นตำารากฎหมาย์ของมอญท่�เร่ย์กว่า “ธัมสัตถึัม” แลัะไทย์รับต่อมาจาก
มอญ ดังนั�น กฎหมาย์ไทย์ตั�งแต่สมัย์อย์ุธย์าได้นำาหลัักการใหญ่ทางกฎหมาย์ในคััมภ่ร์พระธรรมศาสตร์
มาเป็นกฎหมาย์แม่บทเพื�อเป็นหลัักในการตรากฎหมาย์ท่�เป็นสาขาคัด่ต่าง ๆ จนถึึงม่การชำาระสะสาง
กฎหมาย์คัรั�งใหญ่เป็นกฎหมาย์ตราสามดวงในรัชสมัย์พระบาทสมเด็จพระพุทธย์อดฟ้้าจุฬาโลักมหาราช
ในพระธรรมศาสตร์ระบุเนื�อคัวามตอนต้นว่าการปกคัรองแลัะบริหารราชการแผู้่นดินของพระมหากษััตริย์์
ต้องตั�งอย์้่ในหลัักทศพิธราชธรรมแลัะหลัักประพฤติธรรม ๔ ประการดังกลั่าวแลั้ว
กฎหมาย์ตราสามดวงซึ่ึ�งม่พระธรรมศาสตร์เป็นกฎหมาย์แม่บทสำาคััญได้ใช้เป็นหลัักในการ
ปกคัรองบ้านเมืองมาตั�งแต่สมัย์อย์ุธย์าตอนต้นจนถึึงรัชกาลัท่� ๕ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จึงม่การปฏิิร้ป
ระบบกฎหมาย์คัรั�งใหญ่โดย์ทย์อย์ย์กเลัิกพระอัย์การฉบับต่าง ๆ ในกฎหมาย์ตราสามดวงแลัะเปลั่�ย์น
มาใช้กฎหมาย์สมัย์ใหม่ตามแบบแผู้นของตะวันตก ประพฤติธรรม ๔ ประการจึงถึือเป็นบทบัญญัติของ
กฎหมาย์ในอด่ตท่�พระมหากษััตริย์์ทุกพระองคั์ในระบอบสมบ้รณาญาสิทธิราชย์์ทรงย์ึดถึือแลัะปฏิิบัติ
