Page 93 - 45-3
P. 93
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
ศาสตราจารย์์กิิตติคุุณสุกิัญญา สุดบรรทััด 85
แหล่งข่าวก็ถูกลวงเสียีเอง หร่อเน่�อเร่�องแนบัเนียีนมากจนจับัได้ยีาก เช่น นัิทานัเร้นัลึก (Deep Story)
ซ้�งหมายีถ้งเร่�องเล่าซ้อนเร่�องเล่าที�ซ่อนวัต่ถุปัระสงค์บัางอยี่างไว้อยี่างลำ�าล้ก เช่น นิทานโกหกที�
พัรรครีพัับัลิกันกับัเดโมแครต่สาดใส่กันก่อนการเล่อกต่ั�งปัระธิานาธิิบัดี การสร้างเร่�องลวงโลก ต่ัดต่่อ
ภัาพัและคลิปัด้วยีวิธิีต่่าง ๆ เช่น การนำาเน่�อหาจากส่�ออ่�นมาต่่อกันสร้างเปั็นเร่�องใหม่ การนำาบัางต่อน
ของภัาพัยีนต่ร์เกี�ยีวกับัการระบัาดของเช่�อโรคมาผูกใหม่ให้เปั็นเร่�องการแพัร่ระบัาดของโรคต่ิดเช่�อ
ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ อยี่างสมจริงสมจัง เหม่อนเหตุ่การณ์์เกิดข้�นจริงและมีคนไปัถ่ายีมาได้ เปั็นภัาพั
ลวงต่าที�เหม่อนจริงมาก
วาทกรรมทำาร้ายี ได้แก่ การสร้างวาทกรรมปัระกอบัด้วยีการกระทบักระแทก เสียีดสี
ปัระทุษวาจาอยี่างต่รง ๆ การจงใจสร้างต่รรกะวิบััต่ิหร่อเหตุ่ผลวิบััต่ิเพั่�อให้คนเช่�อ หร่อการเบัี�ยีง
ปัระเด็นแนวคิดของคู่กรณ์ีไปัสู่เร่�องอ่�นที�ไม่เกี�ยีวกันแต่่ก็นำามาเช่�อมต่่อกันจนได้ บัางทีก็เรียีกว่า “แถ”
ความสุดขั�ว เช่น การเม่องสุดขั�วคนดีและคนไม่ดี การทำาสิ�งผิดปัรกต่ิให้เปั็นปัรกต่ิ เช่น การโกงเปั็นเร่�อง
ปัรกต่ิ การพัูดเกินจริง คนพัวกนี�นรกส่งมาเกิด การปัิดปั้ายี เช่น ว่าคนอ่�นเปั็นพัวกรกแผ่นดิน การพัูด
เหมารวม เช่น คนไทยีชอบัเล่นการพันันกันทั�งนั�น วาทกรรมเหล่านี�มีพัลังกระทบักระแทกจิต่ใจผู้คน
จนมีผู้กล่าวว่าคำาพัูดของคนนั�นเช่อดเฉ่อนได้เจ็บัแสบัยีิ�งกว่าคมอาวุธิ จ้งถูกนำามาใช้เปั็นเคร่�องม่อ
ของการโฆษณ์าชวนเช่�อในทุกยีุคทุกสมัยี
ในท่ามกลางปััญหาการละเมิดสิทธิิมนุษยีชน ความเหล่�อมลำ�าทางสังคมและเศรษฐกิจ
การเม่องการปักครองที�เต่็มไปัด้วยีการแยี่งชิงอำานาจ การทรยีศคดโกง และความอยีุต่ิธิรรม ข่าวสาร
เหล่านี�มีแต่่จะทับัถมให้มนุษยี์เวียีนว่ายีอยีู่ในหลุมล้กของความกลัวและความไม่ไว้วางใจซ้�งกันและกัน
การทำางานของมนุษยี์และเคร่�องจักรสร้างข้อมูลข่าวสารปัระดุจหมอกมัวของมลพัิษที�มองไม่เห็น
มนุษยี์หวังว่าเคร่�องจักรจะเปั็นกลไกพััฒนาสังคมให้ดีข้�น แต่่เคร่�องจักรกำาลังสร้างข่าวสารอันต่รายี
และเกิดการต่ิดเช่�อไปัทั�ว
ผ่ลกิระทบในำระบบนำิเวศส่�อ
ส่�อมีอิทธิิพัลต่่อผู้รับัสาร งานวิจัยีหลายีชิ�นระบัุว่า ละครโทรทัศน์ไทยีเต่็มไปัด้วยีปัมความ
ขัดแยี้ง ทั�งเร่�องชิงรักหักสวาท ฆาต่กรรม การทำาร้ายีร่างกายี การดูถูก เหยีียีดหยีาม ใส่ร้ายี กักขัง
ข่มข่น การสร้างปัมความอาฆาต่ แก้แค้น อิจฉาริษยีา ทั�งหมดนี�เปั็นมลพัิษให้ผู้คนเสพัทุกค่นในละคร
หลังข่าว งานวิจัยีเอแบัคโพัลล์ใน พั.ศ. ๒๕๔๖ เร่�องผลกระทบัสำื�อโทรทัศนั์ต่อเด็็ก พับัว่า พั่อแม่
ผู้ปักครองสังเกต่เห็นว่ารายีการโทรทัศน์มีผลต่่อพัฤต่ิกรรมของเด็กต่ั�งแต่่การซ่�อสินค้าต่ามโฆษณ์า
19/1/2565 BE 08:52
_21-0851(076-096)4.indd 85 19/1/2565 BE 08:52
_21-0851(076-096)4.indd 85
