Page 90 - 45-3
P. 90
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
82 มลพิิษทางข่่าวสาร
เมล็ดพั่ชที�ถูกขุดข้�นมารดนำ�าพัรวนดินให้เต่ิบัโต่และเบั่งบัานเพั่�อเน้นยีำ�าความเท่าเทียีมของมนุษยี์
การช่วงชิงอำานาจทางการเม่องเปั็นเหตุ่ให้เกิดเร่�องเล่าที�โจมต่ีคู่ต่่อสู้ เร่�องที�ไม่มีพัยีานหลักฐานมักถูก
ปัระโคมจากแหล่งข่าวนิรนาม “ว่ากันว่า” “วงในกล่าวว่า” นิยีายีเร้นล้กถูกเล่าซำ�าแล้วซำ�าอีกพัร้อมกับั
ถูกปัรุงแต่่งมากข้�นเร่�อยี ๆ โดยีไม่สนใจจะสอบัถามว่าเร่�องจริงค่ออะไร ทำาให้มหาชนหลุดลงไปัใน
นิทาน ด่�มดำ�าไปักับัเร่�องที�ไม่รู้ว่าจริงหร่อไม่ ราวกับัต่นเปั็นผู้เผชิญความเจ็บัปัวดเหล่านั�นด้วยีต่นเอง
ข่่าวป็ลอม
ข่าวปัลอมอาจแบั่งได้ ๗ ปัระเภัท ค่อ ๑) เสียีดสีหร่อต่ลก ๒) โยีงแบับัจับัแพัะชนแกะ
๓) ทำาให้เข้าใจผิด ๔) บัริบัทผิดเพัี�ยีน พัาดหัวกับัเน่�อข่าวไม่ต่รงกัน ๕) ปัลอมต่นเปั็นคนอ่�น ๖) ต่ัดต่่อ
แปัลงสาร และ ๗) ถักร้อยีข่าวปัลอม
ข่าวปัลอมสร้างโดยีคน ๔ กลุ่ม ค่อ ๑) กลุ่มเกรียีนนักเลงคียี์บัอร์ด ส่งข้อความเพั่�อ
ความสนุกส่วนต่ัว ๒) กลุ่มหวังเงินค่าโฆษณ์า โพัสต่์สร้างกระแสหวังยีอดต่ิดต่าม ๓) กลุ่มสร้าง
ความเกลียีดชัง ส่งข้อความดูหมิ�น ยีุยีง ปัลุกปัั�น และ ๔) กลุ่มหลอกลวง สร้างข้อมูลเท็จ หลอกขายีสินค้า
หร่อฉ้อโกง
งานวิจัยีต่ีพัิมพั์ในนิต่ยีสาร Science Advance ระบัุว่า ผู้สูงอายีุมักส่งต่่อข่าวปัลอมด้วยี
รู้เท่าไม่ถ้งการณ์์ รู้ไม่ทันส่�อโซเชียีล แต่่บัางคนไม่ว่าจะอยีู่ในวัยีใดก็ส่งต่่อหร่อแม้กระทั�งสร้างข่าวปัลอม
เพั่�อเล่นสนุกล้อเลียีนผู้อ่�นเพั่�อความสะใจส่วนต่ัว ต่ัดต่่อภัาพัเพั่�อสร้างเร่�องราวที�ไม่จริงแต่่สร้าง
ความเกลียีดชังให้แก่ผู้อ่าน บั้างก็สนุกกับัการแต่่งกายีเลียีนแบับัโจรปัล้นทองแล้วอัดวีดิโอให้เพั่�อนดู
ข่าวปัลอมบัางชนิดมีพั่�นฐานบันเร่�องจริงแต่่ปัรุงแต่่งจนดูแทบัไม่ออกว่าจริงหร่อปัลอม
ข่าวชนิดนี�ชวนให้เช่�อและอาจนำาไปัสู่พัฤต่ิกรรมที�ไม่เหมาะสม กรณ์ีต่่อต่้านชาวโรฮีนจา (Rohingyar)
ในเมียีนมาวางพั่�นฐานอยีู่บันเร่�องจริงค่อความขัดแยี้งที�มีอยีู่เดิมระหว่างวิกฤต่ิการณ์์ชาวโรฮีนจา
ในเมียีนมา เกิดข่าวล่อว่าในวันที� ๑๑ กันยีายีน ค.ศ. ๒๐๑๗ ชาวโรฮีนจาจะออกมาทำาร้ายีชาวพัุทธิ
ส่งผลให้ผู้คนพัากันหวาดกลัวและไม่ออกนอกบั้านในวันนั�น
การปัล่อยีข่าวปัลอมปัรากฏทั�วโลก ทั�งในอังกฤษในปัระเด็นการถอนต่ัวออกจาก
สหภัาพัยีุโรปัของสหราชอาณ์าจักร (BREXIT) และในสหรัฐอเมริกา ระหว่างการเล่อกต่ั�งปัระธิานาธิิบัดี
ใน ค.ศ. ๒๐๑๖ ซ้�งมีเง่�อนงำาการแทรกแซงของรัสเซียี ปััญหาเหล่านี�ทำาให้เฟซบัุ�กต่้องเคล่�อนไหว
โดยีการปัระกาศแนวทางการสังเกต่ข่าวปัลอมเหล่านี� และรัฐบัาลแต่่ละปัระเทศต่้องชี�ช่องทางให้
พัลเม่องเน็ต่มีสต่ิในการรับัรู้ข่าวสาร อยี่างไรก็ต่าม การเรียีกร้องสิทธิิมนุษยีชนโดยีบัริสุทธิิ�ใจกับั
การปัล่อยีข่าวเพั่�อทำาร้ายีกันเปั็นสิ�งที�ยีากจะแยีกกันได้ชัดเจน
19/1/2565 BE 08:52
_21-0851(076-096)4.indd 82 19/1/2565 BE 08:52
_21-0851(076-096)4.indd 82
