Page 88 - 45-3
P. 88
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
80 มลพิิษทางข่่าวสาร
ส่�อและสารพิิษ
ภาพิท่� ๑ ส่�อพัิษและสารพัิษ
ข่าวสารเปั็นพัิษเหล่านี�ปัะปันอยีู่ในส่�อชนิดต่่าง ๆ ได้แก่ ๑) ส่�อมวลชน ๒) เร่�องเล่า
ของพัลเม่อง (narratives of the people) และ ๓) ส่�อทุกแพัลต่ฟอร์มที�ปั้อนข่าวสารครอบังำา-ชักจูง-
จัดแจง โฆษณ์าชวนเช่�อและการคุกคามสิทธิิมนุษยีชน ส่�อเหล่านี�ทำาหน้าที�เหม่อนพัาหะที�นำาข่าวสาร
ออกไปัสู่สังคม
๑) ข่่าวสารพิิษจากิส่�อมวลชนำ (mass media)
ในทุกวันส่�อมวลชนทุกปัระเภัทเสนอข่าวและภัาพัอาชญากรรม เช่น มาตุ่ฆาต่หร่อ
ปัิตุ่ฆาต่ ข่าวฆ่าต่ัวต่ายี ข่าวแม่ทิ�งลูก ข่าวความรุนแรงในครอบัครัว ผู้ปัระกาศข่าวใส่อารมณ์์โกรธิ
เกลียีดลงไปัในข่าว ภัาพัอาชญากรรมถูกบัรรยีายีรายีละเอียีดจนน่ากลัว การลอกเลียีนแบับัละคร
หลังข่าวเต่็มไปัด้วยีเร่�องเหลวไหลไร้สาระ ความอิจฉาริษยีา ห้งหวง แยี่งชิง ต่บัต่ี หลงระเริง ฟุ้งเฟ้อ
เห่อเหิม ความเบัี�ยีงเบันทางเพัศ การผิดศีลธิรรม แม้จะถูกวิจารณ์์อยี่างหนักและถูกเรียีกว่า “ละคร
นำ�าเน่า” แต่่รายีการเช่นนี�ก็ยีังยี่นอยีู่ได้ด้วยีเหตุ่ว่าเปั็นที�นิยีมของคนจำานวนมาก
๒) ข่่าวสารพิิษจากิเร่�องเล่าข่องพิลเม่อง
พััฒนาการของเทคโนโลยีีสร้างการส่�อสารรูปัแบับัใหม่ค่อการเล่าเร่�องดิจิทัล (digital
storytelling) ซ้�งทำาให้ผู้ใช้ส่�อเล่าเร่�องแบับัใดและด้วยีวิธิีใดก็ได้ต่ามใจชอบั การเล่าเร่�องถูกทำาให้มี
สีสันด้วยีวีดิทัศน์ดิจิทัล เสนอภัาพัและเสียีงที�มีศิลปัะ เล่าอยี่างสั�น ๒-๓ นาที ผู้เขียีนไม่จำาเปั็นต่้อง
เปั็นส่�อ เร่�องเล่าเหล่านี�จ้งมีที�มาหลากหลายี อาจสนองวัต่ถุปัระสงค์หลายีอยี่างของผู้เขียีน ไม่ว่า
จะเปั็นการต่่อสู้เพั่�อชีวิต่ การต่ลาด การอนุรักษ์ศิลปัวัฒนธิรรม การสร้างภัาพัลักษณ์์ขององค์กร หร่อ
การเผยีแพัร่อุดมการณ์์ทางการเม่อง ในหลายีกรณ์ี เร่�องเล่าค่อเสียีงของปัระชาชนที�เคยีนิ�งเงียีบั
มาอยี่างยีาวนาน จากความเปัล่าเปัลี�ยีวหงอยีเหงา พัวกเขาได้พับัต่นเองในพั่�นที�ที�เต่็มไปัด้วยีผู้คน
19/1/2565 BE 08:52
_21-0851(076-096)4.indd 80 19/1/2565 BE 08:52
_21-0851(076-096)4.indd 80
