Page 24 - 45-3
P. 24
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
16 สัังคมไทยกัับสัถาบันพระมหากัษััตริย์ : มุมมองทางประวััติศาสัตร์
ในสมูัยรัตินโกสินทร์ สถ่าบัันพระมูหากษัติริย์แห่งมูหาจักร่บัรมูราชวังศ์ได้สร้างควัามูเป็น
ปึกแผ่่น เจริญก้าวัหน้ารุ่งเรืองให้แก่ราชอาณาจักรไทย โดยมูุ่งท่�ควัามูเป็นเอกราช ควัามูมูั�นคง แลัะ
สันติิสุข้ในสังคมู อันรวัมูถ่ึงช่วัิติควัามูเป็นอยู่ท่�ด่ข้องประชาชน ดังจะเห็นได้จากพระราชกรณ่ยกิจข้อง
แติ่ลัะพระองค์
พระราชกัรณียกัิจของพระมหากัษััตริย์ต่อสัังคมไทยในสัมัยรัตนโกัสัินทร์
พระมูหากษัติริย์แห่งมูหาจักร่บัรมูราชวังศ์ได้ทรงประกอบัพระราชกรณ่ยกิจอันเป็นคุณูปการ
แก่สังคมูไทยในสมูัยรัตินโกสินทร์ สรุปจาก ปิยนาถ่ บัุนนาค แลัะคณะ (๒๕๔๙ : ๗-๓๔๕) ได้ดังน่�
พระบาทสัมเด็จพระพุทธิยอดฟ้้าจุฬาโลกัมหาราช พระราชกรณ่ยกิจในฐานะองค์ปฐมู
มูหาจักร่บัรมูราชวังศ์ พระบัาทสมูเด็จพระพุทธียอดฟ้้าจุฬาโลักมูหาราชหรือท่�ทรงได้รับัการสดุด่
พระเก่ยรติิคุณในฐานะ “พระผู่้สร้าง” คือการสถ่าปนามูหาจักร่บัรมูราชวังศ์เป็นราชวังศ์กษัติริย์ราชวังศ์ใหมู่
เป็นประธีานข้องการบัริหารราชการแผ่่นดินแลัะศูนย์รวัมูควัามูจงรักภักด่ข้องข้้าราชการแลัะอาณา
ประชาราษฎร์ การสถ่าปนาพระมูหานครแห่งใหมู่สำาหรับัเป็นศูนย์กลัางการบัริหารพระราชอาณาจักร
ให้คลั้ายคลัึงกับัศูนย์กลัางเดิมูอันรุ่งเรืองมูายาวันานถ่ึง ๔ ศติวัรรษ คือ กรุงศร่อยุธียา การสถ่าปนา
พระบัรมูมูหาราชวัังแลัะวััดพระศร่รัตินศาสดารามูเป็นท่�ประทับัข้องพระมูหากษัติริย์ รวัมูทั�งศูนย์กลัาง
การบัริหารทั�งฝ้่ายพุทธีจักรแลัะอาณาจักร ซึ่ึ�งพระราชกรณ่ยกิจในฐานะ “พระผู่้สร้าง” น่�เป็นรากฐาน
อันสำาคัญสำาหรับัพระราชกรณ่ยกิจติ่อไปในฐานะ “พระผู่้ทรงวัางรากฐาน” ให้กับัการบัริหารราชการ
แผ่่นดิน
แมู้จะทรงสืบัทอดโครงสร้างการบัริหารราชการแผ่่นดินจากสมูัยอยุธียาแลัะธีนบัุร่
แติ่พระราชกรณ่ยกิจด้านการปกครองแลัะการบัริหารราชการแผ่่นดินก็เท่ากับัวั่าทรงวัางรากฐานใน
กิจการด้านน่�ให้กับัศูนย์กลัางการปกครองราชอาณาจักรแห่งใหมู่คือกรุงเทพมูหานคร ทรงมู่พระราชดำาริ
วั่าราชอาณาจักรจะมู่เสถ่่ยรภาพมูั�นคงได้หากมู่สมูดุลัข้องฝ้่ายพุทธีจักรแลัะอาณาจักร นั�นคือควัามู
สมูดุลัแลัะเกื�อกูลักันข้องกิจการพระพุทธีศาสนากับัการบัริหารราชการแผ่่นดิน กิจการฝ้่ายพุทธีจักร
คือการพระพุทธีศาสนานั�นติ้องมู่ควัามูบัริสุทธีิ�เท่�ยงแท้ทั�งติัวัพระธีรรมูวัินัยแลัะพระภิกษุสงฆ์์ ติัวับัุคคลั
อันเป็นกลัไกสำาคัญในการบัริหารพระพุทธีศาสนา พระพุทธีศาสนาจึงจะสามูารถ่น้อมูนำาจิติใจข้องชน
ทุกชั�นในราชอาณาจักรแลัะยึดโยงเข้้ากับัฝ้่ายอาณาจักร คือให้มู่ควัามูรู้สึกเป็นส่วันหนึ�งข้องราชอาณาจักร
ภายใติ้พระบัวัรพุทธีศาสนา นอกจากนั�น พระพุทธีศาสนายังเป็นสถ่าบัันท่�ทำาหน้าท่�ให้การศึกษาทั�ง
ทางโลักแลัะทางธีรรมูแก่ชนทุกชั�นในสังคมู แลัะการศึกษานั�นยังเป็นกุญแจสำาคัญท่�จะนำากุลับัุติรไปสู่
โอกาสในการเข้้ารับัราชการเพื�อเป็นกลัไกส่วันหนึ�งข้องฝ้่ายอาณาจักรด้วัย
31/3/2565 BE 09:16
_21-0851(006-035)1E.indd 16 31/3/2565 BE 09:16
_21-0851(006-035)1E.indd 16
