Page 19 - 45-3
P. 19
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.ปิยนาถ บุนนาค 11
ควัามูเป็น “ธีรรมูราชา” อันมู่ทศพิธีราชธีรรมูเป็นหลัักน่�มู่การปฏิบััติิสืบัติ่อกันมูาโดยติลัอด
ติั�งแติ่รัชสมูัยพระบัาทสมูเด็จพระพุทธียอดฟ้้าจุฬาโลักมูหาราช แลัะปรากฏให้เห็นอย่างเด่นชัดใน
รัชสมูัยพระบัาทสมูเด็จพระจอมูเกลั้าเจ้าอยู่หัวั พระองค์ทรงนำาเอาหลัักปฏิบััติิข้องพระพุทธีศาสนา
เข้้ามูาแทนท่�พิธี่กรรมูแลัะธีรรมูเน่ยมูปฏิบััติิบัางประการข้องศาสนาพราหมูณ์ ทำาให้ควัามูสัมูพันธี์
ระหวั่างพระมูหากษัติริย์กับัราษฎรได้ใกลั้ชิดกันยิ�งข้ึ�น พระองค์ทรงอนุญาติให้ราษฎรเฝ้้าพระองค์
ในทางเสด็จพระราชดำาเนิน แลัะทรงให้ราษฎรเข้้าเฝ้้าฯ ถ่วัายฎ่กาได้โดยติรง ทรงให้เสร่ภาพในการ
นับัถ่ือศาสนาแลัะการประกอบัอาช่พแก่ประชาชน พระราชกรณ่ยกิจแลัะพระราชจริยาวััติรข้อง
พระบัาทสมูเด็จพระจอมูเกลั้าเจ้าอยู่หัวัดังกลั่าวัทำาให้ประชาชนมู่ควัามูรู้สึกเคารพนับัถ่ือพระมูหากษัติริย์
ในฐานะมูนุษย์ท่�มู่อำานาจบัารมู่เนื�องจากคุณควัามูด่ มูากกวั่าในฐานะเทพเจ้าท่�พึงยำาเกรง
ติ่อมูา ในรัชสมูัยพระบัาทสมูเด็จพระจุลัจอมูเกลั้าเจ้าอยู่หัวั ทรงดำาเนินพระบัรมูราโชบัาย
อย่างสมูเด็จพระบัรมูชนกนาถ่ โดยทรงมู่ควัามูสัมูพันธี์ใกลั้ชิดกับัราษฎรจนได้รับัควัามูเคารพยกย่อง
แลัะควัามูรักอย่างสูงจากประชาชน แลัะได้ถ่วัายพระราชสมูัญญาวั่า “สมูเด็จพระปิยมูหาราช” หมูายถ่ึง
พระมูหากษัติริย์ผู่้ยิ�งใหญ่ซึ่ึ�งทรงเป็นท่�รักข้องปวังชนชาวัไทย
พระบัาทสมูเด็จพระมูงกุฎเกลั้าเจ้าอยู่หัวัแลัะพระบัาทสมูเด็จพระปกเกลั้าเจ้าอยู่หัวัทรงเป็น
พระมูหากษัติริย์สมูัยใหมู่เช่นเด่ยวักับันานาอารยประเทศ แมู้จะทรงอยู่ในระบัอบัการปกครองแบับั
สมูบัูรณาญาสิทธีิราชย์ก็ติามู
สัมัยประชาธิิปไตย (ปิยนาถ่ บัุนนาค, ๒๕๔๙ : ๑๑-๓๓)
กลั่าวัได้วั่า พระมูหากษัติริย์ในสมูัยรัตินโกสินทร์ก่อนการเปลั่�ยนแปลังการปกครองใน
พ.ศ. ๒๔๗๕ ทรงประกอบัพระราชกรณ่ยกิจท่�เป็นไปเพื�อประโยชน์ข้องชาติิบั้านเมูืองแลัะอาณา
ประชาราษฎร์มูากกวั่าจะทรงสร้างควัามูศักดิ�สิทธีิ�ให้แก่สถ่าบัันพระมูหากษัติริย์ สถ่านภาพข้อง
สถ่าบัันพระมูหากษัติริย์ก็มู่ควัามูมูั�นคง เป็นท่�เคารพรักแลัะยอมูรับัข้องอาณาประชาราษฎร์โดยทั�วัไป
แมู้เมูื�อมู่การเปลั่�ยนแปลังการปกครองจากระบัอบัสมูบัูรณาญาสิทธีิราชย์มูาเป็นระบัอบัประชาธีิปไติย
ใน พ.ศ. ๒๔๗๕ สถ่านภาพข้องสถ่าบัันพระมูหากษัติริย์ยังอยู่ในฐานะอันเป็นท่�เคารพสักการะ ทรงเป็น
ศูนย์รวัมูชาติิ เป็นหลัักชัยข้องการปกครอง โดยเฉพาะอย่างยิ�งพระบัาทสมูเด็จพระบัรมูชนกาธีิเบัศร
มูหาภูมูิพลัอดุลัยเดชมูหาราช บัรมูนาถ่บัพิติร ทรงกอปรด้วัยทศพิธีราชธีรรมู ทรงเป็นผู่้นำาในการ
บัำาเพ็ญสาธีารณประโยชน์เพื�อควัามูผ่าสุกข้องพสกนิกรอย่างแท้จริง ทรงมู่ควัามูห่วังใยในทุกข้์สุข้ข้อง
อาณาประชาราษฎร์ เสด็จเย่�ยมูเย่ยนประชาชนในทุกท้องท่�ทั�วัพระราชอาณาจักรโดยไมู่ทรงย่อท้อ
แลัะโปรดเกลั้าฯ ให้ราษฎรเข้้าเฝ้้าอย่างใกลั้ชิด ทรงช่วัยเหลัือแนะแนวัทางในการประกอบัอาช่พแลัะ
31/3/2565 BE 09:16
_21-0851(006-035)1E.indd 11 31/3/2565 BE 09:16
_21-0851(006-035)1E.indd 11
