Page 238 - 45-3
P. 238
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
230 อาวองการ์์ดแห่่งยุุคให่ม่่ – เม่่�อศิิลปะและวร์ร์ณกร์ร์ม่ทำำาการ์ปฏิิวัติิ
คริิสต์์ศต์วริริษที่่� ๑๙ เริิ�มัที่่�ปริากฏิการิณ์ปฏิิวัต์ิที่างศิลี่ปะคริั�งสำาคัญในปริะเที่ศฝีริั�งเศส จากการิ
วาด้ภิาพแนวสัจนิยุมัให้เหมั่อนธริริมัช่าต์ิแลี่ะริ่ปเหมั่อนบุคคลี่ กลี่ายุเป็นการิวาด้ภิาพแนวลี่ัที่ธิ
ปริะที่ับใจ (impressionism) อันเป็นผลี่ลี่ัพธ์ของความัเจริิญที่างเที่คโนโลี่ยุ่ที่่�มันุษยุ์สามัาริถึคิด้ค้น
กลี่้องถึ่ายุริ่ป สามัาริถึถึ่ายุภิาพธริริมัช่าต์ิแลี่ะผ่้คนได้้เหมั่อนยุิ�งกว่าภิาพวาด้ด้้วยุฝีีมั่อของจิต์ริกริ
จิต์ริกริจึงไมั่จำาเป็นต์้องวาด้ภิาพเหมั่อนอ่กต์่อไป ศิลี่ปินช่าวฝีริั�งเศส เช่่น โมัเน ค้นพบเที่คนิคการิ
วาด้ภิาพแบบใหมั่ที่่�เน้นแสง ส่ แลี่ะเงา แต์่ไมั่เน้นริ่ปที่ริงเพ่�อบันที่ึกภิาพใน “ช่ั�วขณะหนึ�ง” ไว้
(Momentaufnahme-taking picture at the moment) ศิลี่ปะลี่ัที่ธิปริะที่ับใจน่�ได้้ริับอิที่ธิพลี่จาก
การิค้นพบที่ฤษฎี่เริ่�องส่แนวใหมั่ของมั่เช่ลี่-เออแช่น เช่ิฟเริิลี่ (Michel-Eugène Chevreuls) แลี่ะ
จิต์ริกริช่าวฝีริั�งเศสหลี่ายุคนที่่�มั่วิธ่มัองธริริมัช่าต์ิในแง่มัุมัใหมั่ (พริสริริค์ วัฒนางก่ริ, ๒๕๕๕ : ๑๗๔)
ส่วนศิลี่ปะนวศิลี่ป์เป็นอ่กความัพยุายุามัหนึ�งของกลีุ่่มัคนริุ่นใหมั่ที่่�จะปลี่ด้ปลี่่อยุต์นเองจากโลี่ก
“ต์้องห้ามัแลี่ะโลี่กเก่าที่างวัฒนธริริมั” ริวมัที่ั�งปลี่ด้ปลี่่อยุมันุษยุ์ให้พ้นจากอำานาจยุิ�งใหญ่แห่งโลี่ก
เคริ่�องจักริแลี่ะอุต์สาหกริริมั ส่วนปฏิิกิริิยุาต์่อต์้านลี่ัที่ธิธริริมัช่าต์ินิยุมัในฝีริั�งเศสแลี่ะสเปนที่ำาให้
เกิด้ศิลี่ปะบาศกนิยุมั (cubism) แลี่ะศิลี่ปะอนาคต์นิยุมั (futurism) ในอิต์าลี่่ที่่�สะที่้อนถึึงอิที่ธิพลี่
ของเคริ่�องจักริที่่�มั่ต์่อจิต์ใจแลี่ะวิถึ่ช่่วิต์มันุษยุ์ นอกจากน่�ยุังมั่กริะแสต์่อต์้านที่างศิลี่ปะที่่�สำาคัญ
ค่อ จิต์ริกริริมัแนวคต์ิโฟวิสต์์ (fauvism หริ่อ fauves) ค่อผลี่งานของจิต์ริกริช่าวฝีริั�งเศสบางกลีุ่่มั
ที่่�ไมั่ต์้องการิวาด้ภิาพในแนวลี่ัที่ธิปริะที่ับใจอ่กต์่อไป แต์่จะใช่้ส่สด้ เข้มั วิธ่ปัด้แปริงพ่่กันก็ริุนแริงแลี่ะ
หยุาบ ส่�ออาริมัณ์ช่ัด้เจน อิที่ธิพลี่ของศิลี่ปินแนวคต์ิโฟวิสต์์จากฝีริั�งเศสน่�เองที่่�เป็นแมั่แบบของศิลี่ปะ
ลี่ัที่ธิสำาแด้งพลี่ังอาริมัณ์ (expressionism) ในเยุอริมัน่ แลี่ะมัิได้้จำากัด้อยุ่่เฉพาะแวด้วงจิต์ริกริริมั
เที่่านั�น แต์่มั่อิที่ธิพลี่มัหาศาลี่ต์่อศิลี่ปะแขนงอ่�น ๆ ค่อ วริริณกริริมั ลี่ะคริ ด้นต์ริ่ สถึาปัต์ยุกริริมั หริ่อ
แมั้แต์่ริะบำาแลี่ะภิาพยุนต์ริ์ด้้วยุ (Herrmand and Trommler, 1978 : 355) ลี่ักษณะเด้่นของ
ศิลี่ปะลี่ัที่ธิสำาแด้งพลี่ังอาริมัณ์สริุปได้้ว่า เป็นการิแสด้งออกที่่�ส่�ออาริมัณ์ส่วนบุคคลี่ในริ่ปแบบแลี่ะ
ส่สันริุนแริงคลี่าด้เคลี่่�อนจากธริริมัช่าต์ิในแนวของ “ลี่ัที่ธิบ่ช่าต์นเอง” ซิึ�งได้้ริับอิที่ธิพลี่จากที่ฤษฎี่จิต์วิที่ยุา
ใต์้สำานึกของซิ่กมัุนที่์ ฟริอยุที่์ (Sigmund Freud ค.ศ. 1856-1939) เป็นการิแสด้งออกของคนริุ่นใหมั่
เพ่�อเสนอสภิาพช่่วิต์ที่่�ปฏิิเสธสังคมัแลี่ะการิเมั่องที่่�มั่อำานาจเหน่อกว่า (Elgar, 1991 : 7)
ปริากฏิการิณ์ที่างศิลี่ปะเช่่�อมัต์่อถึึงด้นต์ริ่ใน “ด้นต์ริ่ ๑๒ เส่ยุง” ของอาริ์นอลี่ที่์ เช่ินแบริ์ค
(ค.ศ. ๑๘๗๔-๑๙๕๑) ที่่�ต์้องการิหันหลี่ังให้ด้นต์ริ่ในลี่ักษณะเด้ิมัอยุ่างที่่�เคยุเป็นมัา ด้นต์ริ่ ๑๒ เส่ยุง
เป็นการิเริ่ยุงเส่ยุงต์ัวโน้ต์คริึ�งเส่ยุง ๑๒ เส่ยุง ที่่�มั่กฎีเกณฑ์์ต์ายุต์ัว ค่อ เส่ยุงต์ัวโน้ต์คริึ�งเส่ยุงแต์่ลี่ะเส่ยุง
จะปริากฏิซิำ�าไมั่ได้้จนกว่าจะเลี่่นคริบที่ั�ง ๑๒ เส่ยุง ที่ำาให้เกิด้เที่คนิคที่างด้นต์ริ่แบบใหมั่ แนว
19/1/2565 BE 08:55
_21-0851(224-240)12.indd 230 19/1/2565 BE 08:55
_21-0851(224-240)12.indd 230
