Page 239 - 45-3

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓

ศาสตราจารย์์กิิตติคุุณ ดร.พรสรรคุ์ วััฒนางกิูร 231

คณิต์ศาสต์ริ์ที่่�มั่หลี่ักการิปริะสานเส่ยุงเปลี่่�ยุนไปแลี่ะมั่สำาเน่ยุงไมั่กลี่มักลี่่น ที่ฤษฎี่ด้นต์ริ่ ๑๒ เส่ยุง
๓
ยุกเลี่ิกหลี่ักการิปริะสานเส่ยุงที่่�ส่บต์่อกันมัาในยุุโริปนับเป็น ๑๐๐ ปี ต์ามัหลี่ักการิแลี่ะริะบบ
ปริะสานเส่ยุงของริาโมั (J.P. Rameau) ที่่�กำาหนด้ไว้ในข้อเข่ยุน “Traite de l’harmonie” (ค.ศ. ๑๗๒๒)

เริ่�องเส่ยุงปริะสาน ๒ ลี่ักษณะไว้อยุ่างช่ัด้เจน ได้้แก่ เส่ยุงปริะสานที่่�กลี่มักลี่่น (consonant) แลี่ะ
เส่ยุงปริะสานที่่�ไมั่กลี่มักลี่่น (dissonant) ที่ั�งค่ต์กว่ต์้องปริะพันธ์บที่เพลี่งในกุญแจเส่ยุงใด้เส่ยุงหนึ�ง

ที่่�แน่นอน เส่ยุงแปลี่กปลี่อมัจากกุญแจเส่ยุงอ่�นจะต์้องได้้ริับการิปริับให้เข้าส่่กุญแจเส่ยุงหลี่ักให้ได้้ แลี่ะ
แมั้ด้นต์ริ่ ๑๒ เส่ยุงจะเป็นด้นต์ริ่แห่งการิปฏิิวัต์ิ แต์่ด้นต์ริ่ ๑๒ เส่ยุงกลี่ับไมั่มั่เน่�อหาเก่�ยุวข้องหริ่อ

สะที่้อนความัวุ่นวายุของปัญหาสังคมัการิเมั่องหริ่อวัฒนธริริมัแต์่อยุ่างใด้ แต์่กลี่ับเป็นต์ัวกริะต์ุ้นสำาคัญ
นำาไปส่่ผลี่งานโด้ด้เด้่นแนวลี่ัที่ธิสำาแด้งพลี่ังอาริมัณ์ ในงานด้นต์ริ่ของอิกอริ์ สต์ริาวินสก่ (Igor

Strawinsky ค.ศ. ๑๘๘๒-๑๙๐๒) แลี่ะค่ต์กว่ช่าวริัสเซิ่ยุอ่กหลี่ายุที่่านที่่�สริ้างผลี่งานศิลี่ป์แนวฝี่ายุซิ้ายุ
อาวองการิ์ด้ แลี่ะถึ่กต์่อต์้านจัด้การิอยุ่างริุนแริงจากริัฐบาลี่ของเลี่นินแลี่ะสต์าลี่ิน

จุดเร์ิ�ม่ติ้นของศิิลปะอาวองการ์์ดและปร์ากฏิการ์ณ์งานศิิลป์
ผลี่งานศิลี่ป์แนวฝี่ายุซิ้ายุอาวองการิ์ด้ที่่�ถึ่กต์่อต์้านอยุ่างริุนแริงจากริัฐบาลี่ของเลี่นินแลี่ะ
สต์าลี่ินนำาไปส่่ปริากฏิการิณ์ที่่�น่าสนใจอ่กปริากฏิการิณ์หนึ�ง ค่อ ความัเช่่�อมัโยุงริะหว่างการิเมั่องแลี่ะ

ศิลี่ปะของอาวองการิ์ด้แห่งยุุคใหมั่หลี่ังการิปฏิิวัต์ิบอลี่เช่วิค ๑๐ วัน ที่่�สั�นสะเที่่อนโลี่กในริัสเซิ่ยุนำาไปส่่
การิขึ�นส่่อำานาจของเลี่นิน แต์่ต์ัวต์ัด้สินที่างวัฒนธริริมัสำาหริับโลี่กต์ะวันต์กก็ค่อ ศิลี่ปะอาวองการิ์ด้

ซิึ�งเด้ิมัใช่้ช่่�อว่า ค่โบ-ฟิวเจอริิสมั์ (Kubo-Futurismus ในภิาษาเยุอริมััน) ซิึ�งเลี่่ยุนแบบบางส่วนมัาจาก
ศิลี่ปะอนาคต์นิยุมัในอิต์าลี่่ที่่�ปริะที่้วงขนบธริริมัเน่ยุมัปริะเพณ่แบบเด้ิมั ริวมัที่ั�งต์่อต์้านกริะแส
๔
วัฒนธริริมั วริริณคด้่ ศิลี่ปะ การิเมั่อง แลี่ะสังคมัของโลี่กต์ะวันต์กด้้วยุ
จากการิที่่�กลีุ่่มัปฏิิวัต์ิบอลี่เช่วิคเผยุแพริ่ข่าวสาริการิปฏิิวัต์ิแลี่ะส่�อสาริริะหว่างกันโด้ยุเที่คนิค
การิส่�อสาริที่่�มั่ลี่ักษณะ “ไมั่ปะต์ิด้ปะต์่อ” (collage-like) มั่วิธ่ส่�อข่าวต์่างวิธ่ ใช่้ที่ั�งหลี่ักฐานปฐมัภิ่มัิ

ในริ่ปของบที่ความั ภิาพถึ่ายุ หมัายุปริะกาศต์่าง ๆ ที่่�เข่ยุนหัวเริ่�องใช่้อักษริแลี่ะวิธ่เข่ยุนของช่าวสลี่าฟ
ที่่�ที่ั�งใช่้ในกิจการิศาสนา หริ่ออธิบายุอยุ่างยุ่อแต์่ได้้ใจความั เที่คนิควิธ่เสนอข้อมั่ลี่ลี่ักษณะน่�ได้้กลี่ายุเป็น

๓ ด้่ริายุลี่ะเอ่ยุด้กฎีการิเริ่ยุงเส่ยุงโน้ต์ของด้นต์ริ่ ๑๒ เส่ยุงใน: Pornsan Watanangura. 2002. Die Zwölftonmusik als Aufstand der
Bürger gegen die Bürger, ใน: Jahrhundertwende - Krise oder neuer Aufbruch. Drittes Internationales Germanistik-
Symposium Taiwan, Taipei. Taiwan, Februar 2002, Dong-wu Universität.
๔ ด้่เปริ่ยุบเที่่ยุบ หนึ�งฤด้่ โลี่หผลี่, ๒๕๔๒. จุด้เริิ�มัต์้นของคต์ิฟิวเจอริ์ริิสมั์ในศิลี่ปะแลี่ะวริริณคด้่อิต์าเลี่่ยุน. ใน: สำาราภิรมย์ ริวมับที่ความั
เช่ิงวิช่าการิ จัด้พิมัพ์เน่�องในโอกาสเกษ่ยุณอายุุริาช่การิของริองศาสต์ริาจาริยุ์ ด้ริ.เต์มั่ยุ์ ภิิริมัยุ์สวัสด้ิ� ภิาควิช่าภิาษาต์ะวันต์ก
คณะอักษริศาสต์ริ์ จุฬาลี่งกริณ์มัหาวิที่ยุาลี่ัยุ. กริุงเที่พฯ : โริงพิมัพ์แห่งจุฬาลี่งกริณ์มัหาวิที่ยุาลี่ัยุ, ๒๕๒-๒๗๓.

19/1/2565 BE 08:55
_21-0851(224-240)12.indd 231 19/1/2565 BE 08:55
_21-0851(224-240)12.indd 231