Page 150 - 45-3

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
142 การป้้องกันภาวะสมองเส่�อม

ตารางที� ๑ ปััจจัยุที�อาจปัรับัเปัลี�ยุนได้ในระดับัปัระชากร

กลุ่่�มป้ระชากร ป้ัจจัย์ที�ป้รับได้้

วัยุเด็กและวัยุรุ�น (อายุุน้อยุกว�า ๑๘ ปัี) - ได้รับัการศ้กษาน้อยุ (ไม�ได้รับัห้ร่อระดับัปัระถมศ้กษา)

วัยุกลางคน (อายุุระห้ว�าง ๔๕-๖๕ ปัี) - ความดันโลห้่ต่สั่ง
- ภาวะอ้วน

- ภาวะสั่ญเสัียุการได้ยุ่น

วัยุสั่งอายุุ (อายุุมากกว�า ๖๕ ปัี) - การสั่บับัุห้รี�
- ภาวะซึ่้มเศร้า
- การไม�ออกกำาลังกายุ

- ภาวะแยุกต่ัวจากสัังคม
- เบัาห้วาน

ที�มา : ดัดแปัลงจาก Livingston et al., 2017

จากต่ารางที� ๑ จะเห้็นได้ว�าการปั้องกันภาวะสัมองเสั่�อมจะต่้องทำาต่ั�งแต่�อายุุยุังน้อยุและ

เกี�ยุวข้องกับัการปั้องกันโรคทางกายุโดยุเฉพิ่าะด้านห้ัวใจและห้ลอดเล่อด (Livingston et al, 2017;
Norton et al, 2014) โดยุมีรายุละอียุดดังนี�

๑. ระด้ับการศึกษาหร่อสติป้ัญญา
ในผู้่้ที�ได้รับัการศ้กษาสั่งห้ร่อมีสัต่่ปััญญาดีถ่อว�ามีทุนสัมอง (cognitive reserve)

ที�มากกว�าบัุคคลทั�วไปั อาการของสัมองเสั่�อมจ้งเก่ดข้�นได้ช้ากว�า ซึ่้�งปััจจัยุนี�จะทำาให้้สัมองมีความ
ยุ่ดห้ยุุ�นต่�อการเปัลี�ยุนแปัลงที�เก่ดจากเห้ตุ่ต่�าง ๆ ของสัมองเสั่�อม

การสั�งเสัร่มการศ้กษาและทักษะต่�าง ๆ ต่ั�งแต่�อายุุน้อยุจ้งมีความสัำาคัญในระดับั
ปัระชากร ทำาให้้ปัระชากรมีสัต่่ปััญญาที�ดีข้�น มีการทำางานของสัมองอยุ�างเต่็มศักยุภาพิ่ นโยุบัายุของรัฐ

ในด้านนี�จ้งมีความสัำาคัญมากในการเสัร่มสัร้างสัถานะทางเศรษฐก่จและสัังคม การศ้กษา และ
การด่แลทรัพิ่ยุากรมนุษยุ์ เพิ่่�อปั้องกันสัมองเสั่�อมในวัยุสั่งอายุุ

๒. การได้้ย์ินที�ลุ่ด้ลุ่งหร่อหูตึง
ปััจจัยุเสัี�ยุงนี�พิ่บัได้บั�อยุในปัระชากรทั�วไปัโดยุเฉพิ่าะต่ั�งแต่�วัยุกลางคนข้�นไปัแต่�มัก

ไม�ได้รับัความสันใจเท�าที�ควร คาดว�าการได้ยุ่นที�ลดลงจะสั�งผู้ลต่�อเคร่อข�ายุการทำางานของสัมอง
ห้ร่อนำาไปัสั่�การสั่�อสัารที�ลดลงทั�งแบับัซึ่้�งห้น้าห้ร่อทางโทรศัพิ่ท์ จ้งทำาให้้มีก่จกรรมทางสัังคมลดลง ร่้สั้ก

19/1/2565 BE 08:53
_21-0851(139-153)7.indd 142 19/1/2565 BE 08:53
_21-0851(139-153)7.indd 142