Page 147 - 45-3
P. 147
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
ศาสตราจารย์์ นพ.ก้้องเก้ีย์รติ กู้ณฑ์์ก้ันทราก้ร 139
การป้้องกันภาวะสมองเส่�อม
ศาสตราจารย์์ นพ.ก้องเกีย์รติ กูณฑ์์กันทรากร
ภาคีีสมาชิิก สำานัักวิิทยาศาสตร์์
ร์าชิบััณฑิิตยสภา
บทคััดย่่อ
ปััจจุบัันสัังคมโลกก้าวไปัสั่�สัังคมผู้่้สั่งอายุุ ปัระเทศไทยุก็มีสััดสั�วนของผู้่้สั่งอายุุเพิ่่�มข้�น
เร่�อยุ ๆ มีการปัระมาณการว�าผู้่้ที�มีอายุุ ๖๐ ปัี ข้�นไปัทั�วโลกมีราว ๙๖๒ ล้านคนใน ค.ศ. ๒๐๑๗
และเปั็น ๒ เท�าของจำานวนเม่�อ ค.ศ. ๑๙๘๐ ที�มีเพิ่ียุง ๓๘๒ ล้านคน และเพิ่่�มเปั็น ๒ เท�าใน
ค.ศ. ๒๐๕๐ ซึ่้�งใน ค.ศ. ๒๐๓๐ จำานวนผู้่้สั่งอายุุจะมากกว�าจำานวนปัระชากรเด็กที�อายุุน้อยุกว�า
๑๐ ปัี ในกลุ�มผู้่้สั่งอายุุที�มีอายุุมากกว�า ๘๐ ปัี ก็จะสั่งข้�นจำานวนมากเช�นกัน ซึ่้�งทำาให้้ปัระชากร
มีความเสัี�ยุงต่�อโรคสัมองเสั่�อมสั่งข้�นอยุ�างรวดเร็ว
ในอดีต่เช่�อว�าภาวะสัมองเสั่�อมเปั็นภาวะที�ปั้องกันไม�ได้ห้ร่อรักษาไม�ได้ แต่�ปััจจุบััน
มีข้อม่ลมากข้�นเร่�อยุ ๆ ในด้านปััจจัยุเสัี�ยุงต่�าง ๆ การปั้องกันและการรักษาต่ั�งแต่�ระยุะต่้นจน
ระยุะท้ายุ ภาวะนี�มักเร่�มจากความจำาบักพิ่ร�อง โดยุผู้่้ปั่วยุยุังคงช�วยุเห้ล่อต่นเองได้และโรค
จะดำาเน่นต่�อไปั ทำาให้้มีระดับัการร่้ค่ดลดลง มีปััญห้าทางจ่ต่เวชและพิ่ฤต่่กรรม ทำาให้้ความ
สัามารถในการดำารงชีว่ต่ปัระจำาวันลดลงจนต่้องพิ่้�งพิ่าผู้่้ด่แลมากข้�นเร่�อยุ ๆ จนเสัียุชีว่ต่ในที�สัุด
การปั้องกันโรคและการชะลอโรคจ้งมีความสัำาคัญมากในระดับับัุคคลจนกระทั�งระดับัโลก เพิ่่�อ
ลดความเสัี�ยุงดังกล�าว เน่�องจากสัาเห้ตุ่ต่�าง ๆ ของภาวะสัมองเสั่�อมมีห้ลากห้ลายุ แต่�โรคอัลไซึ่เมอร์
เปั็นโรคที�พิ่บับั�อยุที�สัุด และมีความเกี�ยุวพิ่ันกับัเห้ตุ่อ่�น ๆ ร�วมกันที�เกี�ยุวข้อง ดังนั�นในที�นี�
จะกล�าวถ้งโรคนี�เปั็นห้ลักและปััจจัยุเสัี�ยุงต่�าง ๆ ที�สัามารถปัรับัเปัลี�ยุนได้
การปั้องกันภาวะสัมองเสั่�อมนั�นสัามารถกระทำาได้ทั�งในระดับับัุคคลและระดับัปัระชากร
ที�สัามารถเร่�มได้ต่ั�งแต่�วัยุเด็กที�ควรสั�งเสัร่มการศ้กษาและระดับัสัต่่ปััญญาเปั็นพิ่่�นฐาน การควบัคุม
ปััจจัยุเสัี�ยุงด้านห้ัวใจและห้ลอดเล่อดมีสั�วนสัำาคัญมากโดยุเฉพิ่าะในปัระชากรต่ั�งแต่�วัยุผู้่้ให้ญ�
ที�ได้ปัระโยุชน์ทั�งสัุขภาพิ่โดยุรวมและปั้องกันโรคต่�าง ๆ ทั�งนี�ควรร�วมกับัการสั�งเสัร่มให้้มีสัุขน่สััยุ
ที�ดี เช�น บัร่โภคอาห้ารที�ดีต่�อสัุขภาพิ่ ออกกำาลังกายุ ฝึึกการใช้ความค่ด และกลไกทางสัังคม เช�น
การจัดการด้านสั่�งแวดล้อม มลภาวะ เพิ่่�มปัฏิ่สััมพิ่ันธ์์ระห้ว�างบัุคคลเพิ่่�อลดโรคซึ่้มเศร้า การให้้
19/1/2565 BE 08:53
_21-0851(139-153)7.indd 139 19/1/2565 BE 08:53
_21-0851(139-153)7.indd 139
