Page 87 - Journal451
P. 87
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๓
ศาสตราจารย์์ ดร.ภััทรพร สิริกาญจน 75
ชุัดเจัน้และเป็น้แบบอย่างที่่�ด่ของการบริหารจััดการใน้ประเที่ศัหรือใน้องคื์กร กล่าวคืือ ที่ศัพื่ิธราชุธรรม
ประกอบไปด้วยหลักปฏิบัติ ๑๐ ประการ ได้แก่
๑. ทำาน หมายถ่ง การให้ แบ่งเป็น้การให้วัตถุสำิ�งของและการให้คืำาสำอน้ ผู้้้ที่่�อย้่ใน้ฐาน้ะ
ผู้้้ปกคืรอง ต้องให้ที่ั�งสำิ�งของและคืวามร้้แก่ผู้้้ถ้กปกคืรองเหมือน้บิดาปกคืรองบุตร เป็น้ต้น้ ถือเป็น้
หน้้าที่่�ตามฐาน้ะของตน้ หากต้องการจัะสำร้างที่าน้บารม่ก็ต้องตัดคืวามย่ดมั�น้ถือมั�น้ใน้การให้ด้วย
กล่าวคืือ ถือเป็น้หน้้าที่่�โดยไม่หวังผู้ลตอบแที่น้
๒. ศ่ล หมายถ่ง เจัตน้าใน้การรักษากายและวาจัาให้เป็น้ปรกติ ตามกฎหมาย กฎสำังคืม
และกฎศั่ลธรรมคืือ ศั่ล ๕ เป็น้หน้้าที่่�ของผู้้้ปกคืรองหรือผู้้้น้ำาเพื่ื�อให้ผู้้้ที่่�อย้่ใน้ปกคืรองไม่เดือดร้อน้
และเป็น้สำุข
๓. ขันติ หมายถ่ง คืวามสำำารวม อดที่น้ต่อคืวามโลภิ คืวามโกรธ คืวามหลง ไม่หวั�น้ไหว
เชุ่น้ พื่ระมหากษัตริย์ต้องที่รงม่คืวามกล้าหาญ สำามารถรักษาพื่ระอาการที่างกาย วาจัา ใจั ให้สำงบ
เร่ยบร้อยได้ จั่งจัะปกคืรองประชุาชุน้ให้อย้่เป็น้สำุขได้
๔. บริจาค ม่คืวามหมายคืล้ายกับ “ที่าน้” กล่าวคืือ ที่าน้ หมายถ่ง “การให้” เป็น้การมุ่ง
ให้ผู้้้รับได้ประโยชุน้์ สำ่วน้ “บริจัาคื” หมายถ่ง “การเสำ่ยสำละ” เชุ่น้ เสำ่ยสำละประโยชุน้์หรือคืวามสำุข
สำ่วน้ตัว พื่ระมหากษัตริย์หรือผู้้้ปกคืรองต้องปฏิบัติกิจัเพื่ื�อคืน้หม้่มากจั่งต้องเสำ่ยสำละประโยชุน้์สำ่วน้ตัว
๕. อาชชวะ คืือ คืวามเป็น้ผู้้้ม่อัธยาศััยซึ่ื�อตรง ไม่หลอกลวง ปฏิบัติตรงตามหน้้าที่่�
พื่ระมหากษัตริย์ต้องที่รงม่คืวามเที่่�ยงตรงต่อประชุาชุน้และม่คืวามจัริงใจั ไม่หลอกลวงหรือประทีุ่ษร้าย
ผู้้้ใด
๖. มัทำทำวะ คืือ คืวามเป็น้ผู้้้อ่อน้โยน้ ไม่ดื�อด่ง อ่อน้น้้อมต่อผู้้้ใหญ่ อ่อน้โยน้ต่อผู้้้ที่่�เสำมอกัน้
หรือตำ�ากว่า และวางตน้เสำมอต้น้เสำมอปลาย พื่ระมหากษัตริย์จัำาเป็น้ต้องม่คืวามอ่อน้โยน้และอ่อน้น้้อม
ต่อผู้้้ม่วัยสำ้งกว่าและม่คืุณสำ้งกว่า เชุ่น้ พื่ระภิิกษุสำงฆ์ พื่ระประย้รญาติผู้้้ม่อาวุโสำ
๗. ตบะ คืือ การตั�งใจักำาจััดคืวามเก่ยจัคืร้าน้และการผู้ิดหน้้าที่่� และมุ่งที่ำากิจัอัน้เป็น้หน้้าที่่�
ที่่�พื่่งที่ำาอัน้เป็น้กิจัโดยชุอบ พื่ระมหากษัตริย์ต้องม่คืวามเพื่่ยรและที่ำาหน้้าที่่�โดยไม่เก่ยจัคืร้าน้
๘. อักโกธะ คืือ การไม่แสำดงคืวามโกรธให้ปรากฏ ไม่พื่ยายามมุ่งร้ายผู้้้อื�น้แม้จัะลงโที่ษ
คืน้ผู้ิด ก็ต้องที่ำาตามเหตุผู้ล ไม่ที่ำาตามอารมณ์โกรธ พื่ระมหากษัตริย์ต้องที่รงม่พื่ระราชุอัธยาศััย
ประกอบด้วยพื่ระเมตตา ไม่มุ่งก่อเวรภิัยแก่ผู้้้ใด ไม่ที่รงพื่ระพื่ิโรธด้วยเหตุอัน้ไม่คืวร และแม้จัะที่รง
พื่ระพื่ิโรธก็ที่รงข่มเสำ่ยได้
