Page 56 - Journal451
P. 56
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๓
44 คดีีพญาระกา-บทเรียนจากประวััติิศาสติร์ไทย
๕.๓ พระบาทสำมิ่เดี็จพระจุลจอมิ่เกล้าเจ้าอย่่หัวัพระราชื่ทานพระบรมิ่ราชื่านุญาติให้
กรมิ่หมิ่่�นราชื่บุรีดีิเรกฤทธิ�ลาออกจากเสำนาบดีีกระทรวังยุติิธรรมิ่ดี้วัยเหติุพระป็ระชื่วัร เมิ่่�อวัันที� ๒๖
มิ่ิถุนายน พ.ศ. ๒๔๕๓
๕.๔ ในบันท่กเมิ่่�อวัันที� ๒๕ มิ่ิถุนายน พ.ศ. ๒๔๕๓ ที�พระบาทสำมิ่เดี็จพระจุลจอมิ่เกล้า
เจ้าอย่่หัวัเสำดี็จออก ณ พระที�นั�งอัมิ่พรสำถาน มิ่ีควัามิ่อีกติอนหน่�งวั่า “อนัึ�งพระเจ้้านั้องยาเธอ
กรมหลวิงปัระจ้ักษี์ศิลปัาคีม ส่งหนัังสือตัวิพิมพ์ดีดเปันัหนัังสือกรมหมื�นัราชิบัุรีดิเรกฤทธิ�มีมายัง
กรมหลวิงปัระจ้ักษี์ศิลปัาคีมเขึ้ียนัด้วิยกระดาษีใหญ่ แต่มีหนัังสือสองบัรรทัดวิ่า วิันัที� ๓๑ เดือนั
พฤษีภาคีม เปันัวิันัโชิคีร้ายขึ้องพระราชิาเสียลูกคีนัหนัึ�งเหมือนัตายเสียแล้วิ จ้ะไม่ได้เหนัอีก ให้
๓๖
คีอยฟื้ังคีงจ้ะทราบักันัแซ่่” และติ่อมิ่าพระบาทสำมิ่เดี็จพระจุลจอมิ่เกล้าเจ้าอย่่หัวัทรงห้ามิ่พระเจ้า
บรมิ่วังศ์เธอ กรมิ่หลวังป็ระจักษ์ศิลป็าคมิ่มิ่ิให้เข้้าเฝ้าฯ ในที�รโหฐาน ให้เข้้าเฝ้าฯ ไดี้แติ่ในท้องพระโรง
หร่อในที�มิ่ีผิ่้เฝ้าฯ อย่่มิ่ากเท่านั�น ห้ามิ่หมิ่่อมิ่เจ้าไศลทอง (หมิ่่อมิ่เจ้าไศลทอง ทองใหญ่ พระโอรสำใน
กรมิ่หลวังป็ระจักษ์ศิลป็าคมิ่) โดียเฉัพาะมิ่ิให้เข้้าในเข้ติพระราชื่ฐาน และห้ามิ่หมิ่่อมิ่เจ้าหญิงชื่ายอ่�น ๆ
ในกรมิ่หลวังป็ระจักษ์ศิลป็าคมิ่มิ่ิให้ข้่�นสำ่่พระราชื่มิ่ณเฑิียร ติั�งแติ่วัันที� ๒๗ มิ่ิถุนายน พ.ศ. ๒๔๕๓
เน่�องจาก “ทรงสังเกตได้แนั่นัอนัวิ่าในัขึ้้อคีวิามที�เกิดเรื�องกรมหมื�นันัราธิปัปัระพันัธ์พงศ์แต่งหนัังสือวิ่า
เปัรียบักรมหมื�นัราชิบัุรีดิเรกฤทธิ�คีรั�งนัี� กรมหลวิงปัระจ้ักษี์ศิลปัาคีมแลลูกทั�งหญิงชิายได้เกบัคีวิามเทจ้
ต่าง ๆ ทำารายงานับัอกโดยการรู้เหตุนัิดหนั่อยแล้วิ...เพิ�มเติมให้เปันัเรื�องขึ้ึ�นั...” ๓๗
๕.๕ วัันที�กรมิ่หมิ่่�นราชื่บุรีดีิเรกฤทธิ�ถวัายหนังสำ่อกราบบังคมิ่ท่ล ลงวัันที� ๕ กรกฎาคมิ่
พ.ศ. ๒๔๕๓ มิ่ีควัามิ่วั่า
“ด้วิยเรื�องพระเจ้้านั้องยาเธอกรมหมื�นันัรานัั�นั ขึ้้าพระพุทธเจ้้าขึ้อ
พระราชิทานักราบับัังคีมทูลวิ่า ขึ้้าพระพุทธเจ้้าไม่มีคีวิามบัาดหมางอย่างใด
มิได้ ถึ้าจ้ะทรงพระกรุณาโปัรดให้เสด็จ้กลับัไปัวิังได้อย่างปัรกติแล้วิ
ขึ้้าพระพุทธเจ้้าขึ้อรับัพระราชิทานัถึือวิ่า ขึ้้าพระพุทธเจ้้าเปันัผูู้้ได้รับั
พระมหากรุณาจ้ากไต้ฝ่่าลอองธุลีพระบัาท จ้ะได้ไม่มีคีวิามติฉุินันัินัทาต่อไปั
๓๖ สำำานักหอจดีหมิ่ายเหติุแห่งชื่าติิ. ร.๕ ย. ๑/๖๗ ลัับ กรมิ่ราชื่เลข้าธิการ รัชื่กาลที� ๕ กระทรวังยุติิธรรมิ่ หนังสำ่อกรมิ่ราชื่เลข้านุการ
ลงวัันที� ๒๕ มิ่ิถุนายน ร.ศ. ๑๒๙
๓๗ สำำานักหอจดีหมิ่ายเหติุแห่งชื่าติิ. ร.๕ ย. ๑/๖๗ ลัับ กรมิ่ราชื่เลข้าธิการ รัชื่กาลที� ๕ กระทรวังยุติิธรรมิ่ พระบรมิ่ราชื่โองการดีำารัสำสำั�ง
เฉัพาะเสำนาบดีีกระทรวังวััง ฉับับลงวัันที� ๒๗ มิ่ิถุนายน ร.ศ. ๑๒๙
