Page 92 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 92
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที� ๔๘ ฉบัับัที� ๒ พฤษภาคีม-สิงหาคีม ๒๕๖๖
80 ภาคีีสมาชิิก ๑๑ คีนแรกของสำนักวิิทยาศาสตร์ ราชิบััณฑิิตยสภา
ส่วนภาค่สมีาชิกชุด้แรก ๓ คนท่�ไมี่ได้้รับัโปรด้เกล้้าฯ แต่งตั�งให้้เป็นราชบััณฑิิตนั�น ค่อ
๑. ห้ล้วงชล้ธิารพฤฒิิไกร สาขึ้าวิชาด้าราศาสตร์ ด้ำรงตำแห้น่งรองผู้้้บััญชาการทห้ารเร่อ แล้ะรักษา
การแทนผู้้้บััญชาการทห้ารเร่อแล้ะเสนาธิิการทห้ารเร่อ ยศพล้เร่อเอก (อนุสรณ์ฯ, ๒๕๒๗)
๒. ห้ล้วงสนิทรักษ์สัตว์ สาขึ้าวิชาสัตววิทยา รับัราชการเป็นสัตวแพทย์ทห้ารบัก แล้ะผู้้้เช่�ยวชาญประจำ
ห้้องปฏิิบััติการวิทยาศาสตร์ สภากาชาด้ไทยแล้ะกรมีพล้าธิิการทห้ารบัก (อนุสรณ์ฯ, ๒๔๙๘)
๓. ด้ร.ตั�ว ล้พานุกรมี สาขึ้าวิชาเคมี่ ถ้งแก่อนิจกรรมี ๑ ปีก่อนห้น้ามี่พระบัรมีราชโองการโปรด้เกล้้าฯ
แต่งตั�งราชบััณฑิิต ในขึ้ณะนั�นด้ำรงตำแห้น่งรัฐมีนตร่สั�งราชการแทนรัฐมีนตร่ว่าการกระทรวง
เศรษฐการ (กระทรวงการเศรษฐกิจ) (อนุสรณ์ฯ, ๒๔๘๔)
พ้�นเพการศึกษาและทุนเล่าเรียน
แน่นอนว่าภาค่สมีาชิกชุด้แรกทั�ง ๑๑ คนล้้วนมี่ผู้ล้การเร่ยนท่�ด้่เย่�ยมี ส่วนให้ญ่แล้้วเร่ยนจบัชั�นประถมี
ศ้กษาแล้ะมีัธิยมีศ้กษาจากโรงเร่ยนท่�มี่ช่�อเส่ยงในสมีัยนั�น (ตารางท่� ๑) เช่น โรงเร่ยนสวนกุห้ล้าบัวิทยาล้ัย ๗ คน,
โรงเร่ยนเทพศิรินทร์ ๓ คน, โรงเร่ยนเบัญจมีบัพิตร ๒ คน, โรงเร่ยนราชวิทยาล้ัย ๒ คน สังเกตได้้ว่า อาจเร่ยน
มีากกว่า ๑ แห้่ง แล้ะท่�มี่ความีสับัสนค่อ “โรงเร่ยนสวนกุห้ล้าบัอังกฤษ” (ช่�อเด้ิมีค่อ “โรงเร่ยนพระตำห้นักสวน
กุห้ล้าบัฝ่่ายอังกฤษ”) ในช่วงระห้ว่าง พ.ศ. ๒๔๓๖ ถ้ง ๒๔๕๔ ต้องขึ้ยับัขึ้ยายออกไปอย้่นอกพระบัรมีมีห้าราช-
วัง จ้งมี่ช่�อเร่ยกว่า “โรงเร่ยนสวนกุห้ล้าบัวิทยาล้ัยฝ่่ายอังกฤษ” ห้ร่อ “สวนกุห้ล้าบัอังกฤษ” โด้ยมี่การย้ายไปอย้่
บัริเวณโรงเร่ยนราชิน่ในปัจจุบัันอย้่ช่วงห้น้�ง จากนั�น ย้ายการเร่ยนการสอนมีาท่�ต้กแมี้นนฤมีิตร์ขึ้องโรงเร่ยน
เทพศิรินทร์ปัจจุบััน ก่อนท่�จะย้ายมีาอย้่รวมีกับั “โรงเร่ยนสวนกุห้ล้าบัฝ่่ายไทย” (ซึ่้�งก็ต้องย้ายไปสอนตามีท่�ต่าง ๆ
ถ้ง ๕ แห้่ง) ในพ่�นท่�โรงเร่ยนสวนกุห้ล้าบัปัจจุบััน (สมีห้มีายแล้ะคณะฯ, ๒๕๓๘) ปรากฏิว่า ภาค่สมีาชิกท่�เร่ยน
สวนกุห้ล้าบัอังกฤษเมี่�อครั�งอาศัยท่�เร่ยนในโรงเร่ยนเทพศิรินทร์นั�น ทั�งโรงเร่ยนสวนกุห้ล้าบัวิทยาล้ัยแล้ะ
โรงเร่ยนเทพศิรินทร์ต่างยกให้้ท่านเป็นศิษย์เก่าด้่เด้่น ตัวอย่างท่�ชัด้เจน ค่อ พระอัพภันตราพาธิพิศาล้
สำห้รับัการศ้กษาระด้ับัปริญญานั�นล้้วนจบัจากมีห้าวิทยาล้ัยชั�นนำในสมีัยนั�น (ตารางท่� ๑) โด้ยจบัจาก
ประเทศอังกฤษ ๕ คน ประเทศสห้รัฐอเมีริกา ๔ คน ประเทศฝ่รั�งเศส ๑ คน แล้ะประเทศสวิตเซึ่อร์แล้นด้์ ๑ คน
ทุกคนล้้วนได้้รับัทุนเล้่าเร่ยนไปต่างประเทศ ไมี่ว่าจะเป็นทุนเล้่าเร่ยนห้ล้วง เช่น ศาสตราจารย์ พล้โท พระยา
ศัล้วิธิานนิเทศ (แอบั รักตประจิต) เป็นนักเร่ยนทุนเล้่าเร่ยนห้ล้วงคนแรกท่�ไปศ้กษาระด้ับัมีห้าวิทยาล้ัยท่�
สห้รัฐอเมีริกา แทนท่�จะไปเร่ยนในมีห้าวิทยาล้ัยชั�นนำในทว่ปยุโรป ในขึ้ณะท่�พระอัพภันตราพาธิพิศาล้ไป
เร่ยนแพทย์ท่�ประเทศอังกฤษ ห้ร่อพระยาประกิตกล้ศาสตร์ (รุณชิต กาญจนะวณิชย์) ไปเร่ยนวิศวกรรมีโยธิาท่�
ประเทศอังกฤษเช่นกัน
เมี่�อได้้ส่บัค้นด้้รายล้ะเอ่ยด้ขึ้องการสอบัแขึ้่งขึ้ันชิงทุนเล้่าเร่ยนห้ล้วงในสมีัยนั�น พบัว่าน่าสนใจไมี่น้อย
เช่น ใน พ.ศ. ๒๔๔๑ (ร.ศ. ๑๑๗) กรมีศ้กษาธิิการ กระทรวงธิรรมีการ ประกาศให้้มี่การสอบัแขึ้่งขึ้ันเป็นนักเร่ยน
ห้ล้วงไปเร่ยนวิชาต่างประเทศในทว่ปยุโรป นักเร่ยนผู้้้สมีัครสอบัต้องมี่อายุไมี่เกิน ๒๐ ปี ต้องตรวจโรคผู้่านแล้ะ
ต้องทนอากาศในยุโรปได้้ โด้ยคัด้เล้่อกผู้้้สอบัได้้คะแนนส้งสุด้ ผู้้้ท่�ได้้รับัคัด้เล้่อกเป็นนักเร่ยนห้ล้วง เมี่�อเร่ยน
