Page 123 - 47-2

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
รองศาสตราจารย์์ ดร.ชาย์ โพธิิสิตา 113

• ปรึ่ะมาณ ๒ ในั ๓ รึ่ายงานัว่า รึู่้สิ่่กเศรึ่้าใจั หวาดกลััว โกรึ่ธ สิ่ิ�นัหวัง แลัะอับอาย ม่บางคนั

เที่่านัั�นัที่่�บอกว่ายังพอม่ความหวังอยู่บ้าง

• หลัายคนับอกว่า คนัรึุ่่นัต่นัถืูกนัักการึ่เม่องแลัะพวกผู่้ใหญ่หลัอก ไม่ให้ความสิ่นัใจั แลัะ
ถืูกที่อดที่ิ�ง
แอนัโต่นัิโอ กูเต่รึ่์เรึ่สิ่ (Antonio Guterres) เลัขาธิการึ่สิ่หปรึ่ะชาชาต่ิ กลั่าวถื่งการึ่เปลั่�ยนัแปลัง

ภููมิอากาศที่่�รึ่ายงานัโดย IPCC ว่า “นั่�เป็นัสำัญญาณเตือนัระดับัสำูงสำุดสำำาหรับัมนัุษยชาติ... ว์ันันั่�

รายงานันั่�ได้บัอกเราชัดเจนัว์่า ไม่ม่เว์ลาทิ่�จะให้เราร่รอ และไม่ม่ทิ่�ว์่างให้เราแก้ตัว์อ่กต่อไปแล้ว์”

ศาสนากัับนิเวศวิทยา

ศาสิ่นัากับนัิเวศวิที่ยาเก่�ยวข้องกันัหรึ่่อไม่ เก่�ยวอย่างไรึ่?
วิกฤต่สิ่ิ�งแวดลั้อมโลักที่ำาให้นัักวิชาการึ่จัำานัวนัมากเรึ่ิ�มศ่กษาศาสิ่นัาต่่าง ๆ ในัฐานัะเป็นัแหลั่ง
ที่่�วางกรึ่อบจัรึ่ิยธรึ่รึ่มเก่�ยวกับสิ่ิ�งแวดลั้อมในัช่วิต่ปรึ่ะจัำาวันัของเหลั่าศาสิ่นัิกชนั การึ่ถืกเถื่ยงกันัในั

เรึ่่�องนั่�นัำาไปสิู่่ปรึ่ะเด็นัเรึ่่�องศาสิ่นัากับนัิเวศวิที่ยา คำาถืามสิ่ำาคัญค่อ ศาสิ่นัากับนัิเวศวิที่ยาเก่�ยวข้องกันั

อย่างไรึ่?
ม่การึ่อภูิปรึ่ายแลักเปลั่�ยนักันัในัปรึ่ะเด็นันั่�มาต่ลัอดเวลัาสิ่่วนัใหญ่ในัครึ่่�งหลัังของศต่วรึ่รึ่ษ
ที่่�ผ่่านัมา ได้เกิดความเห็นัต่่างกันั ๒ ฝั่่าย ฝั่่ายหนั่�งเห็นัว่า ศาสิ่นัาบางศาสิ่นัาค่อต่้นัเหตุ่ที่่�ที่ำาให้เกิด

วิกฤต่สิ่ิ�งแวดลั้อมในัวันันั่� อ่กฝั่่ายหนั่�งเห็นัว่า ศาสิ่นัาใหญ่ ๆ ของโลักเป็นัแหลั่งที่รึ่ัพยากรึ่สิ่ำาคัญที่่�จัะ

ช่วยแก้วิกฤต่สิ่ิ�งแวดลั้อม (Swearer, 2006)
สิ่ิ�งสิ่ำาคัญที่่�ที่ำาให้เกิดความเห็นัแต่กต่่างในัเรึ่่�องนั่� ค่อ โลักที่ัศนั์หรึ่่อมุมมองเก่�ยวกับมนัุษย์
แลัะธรึ่รึ่มชาต่ิ ที่่�ปรึ่ากฏอยู่ในัหลัักคำาสิ่อนัของศาสิ่นัาต่่าง ๆ ซ่�งอาจัแบ่งออกเป็นั ๒ กลัุ่มใหญ่ ๆ ค่อ

(๑) โลักที่ัศนั์ของกลัุ่มศาสิ่นัาที่่�ถื่อว่ามนัุษย์เป็นัสิ่ิ�งม่ช่วิต่ที่่�ถืูกสิ่รึ่้างข่�นัมาให้ม่ความสิ่ำาคัญ

ที่่�สิุ่ด แลัะเป็นัศูนัย์กลัางของโลัก นัักวิชาการึ่หลัายคนัม่ความเห็นัต่รึ่งกันัว่า ในัรึ่ะยะยาวโลักที่ัศนั์ของ
ศาสิ่นัาในักลัุ่มนั่�ม่แนัวโนั้มที่่�จัะนัำาไปสิู่่วิกฤต่สิ่ิ�งแวดลั้อม ลัินันั์ ไวต่์ (Lynn White, 1907-1987)
นัักปรึ่ะวัต่ิศาสิ่ต่รึ่์ชาวอเมรึ่ิกันั ต่ั�งข้อสิ่ังเกต่ในับที่ความเรึ่่�อง “The Historical Roots of Our Ecological

Crisis” ว่า ศาสิ่นัาในักลัุ่มอับรึ่าฮ็ัม (Abrahamic Religions) ที่่�ม่ความเช่�อคลั้ายกันัว่า พรึ่ะเจั้าสิ่รึ่้าง
๘

๘ หมายถื่ง ศาสิ่นัายูดาห์หรึ่่อศาสิ่นัายิว ศาสิ่นัาครึ่ิสิ่ต่์ แลัะศาสิ่นัาอิสิ่ลัาม ที่่�กำาเนัิดข่�นัในัดินัแดนัเอเช่ยต่ะวันัต่ก ศาสิ่นัาในักลัุ่มนั่�
ม่ความเช่�อคลั้ายกันัว่า อับรึ่าฮ็ัมหรึ่่ออิบรึ่อฮ็่ม เป็นัสิ่่วนัหนั่�งของปรึ่ะวัต่ิศาสิ่ต่รึ่์ศาสิ่นัาของต่นั แลัะม่ลัักษณะรึ่่วมกันัอย่างหนั่�ง
ค่อ นัับถื่อพรึ่ะเจั้าองค์เด่ยวเหม่อนักันั