Page 144 - 22-0722 EBOOK
P. 144
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๔
134 นวััตกรรมการตรวัจหาเชื้้�อมาลาเรียฟััลซิิพารัมชื้นิดด้�อยาอาร์ทีีซิูเนต
ควัามไวัของเชื้่�อมาลาเรีียตั้่อยาตั้้านมาลาเรีียในห้องป็ฏิิบัตั้ิการีโดยวัิธีที่ั�วัไป็ที่ำาได้โดยตั้ิดตั้ามการีพัฒนา
ของเชื้่�อฟััลซึ่ิพารีัมรีะยะตั้ัวัอ่อน (ring) ที่ี�ได้รีับยาส้่รีะยะตั้ัวัแก่ (schizont) ใชื้้เวัลา ๔๘ ชื้ั�วัโมง วัิธีเหล่านี�
ไม่สามารีถตั้รีวัจวััดควัามไวัได้หากการีด่�อยาเกิดจากเชื้่�อมาลาเรีียที่ี�อ่อนกวั่ารีะยะตั้ัวัแก่ การีศ่กษาครีั�งนี�
จ่งเรีิ�มตั้้นจากการีป็รีับภูาวัะการีเพาะเลี�ยงให้เหมาะแก่เชื้่�อมาลาเรีียรีะยะตั้ัวัอ่อนทีุ่กตั้ัวั สามารีถพัฒนา
ไป็ส้่รีะยะ trophozoite ได้ในเวัลา ๒๔ ชื้ั�วัโมง เม่�อใส่ยาอารี์ที่ีซึ่้เนตั้ที่ี�มีควัามเข้มข้นตั้่าง ๆ กันลงไป็
อย่างแม่นยำาและถ้กตั้้องแล้วั จะตั้้องเฝ้้าด้และตั้ิดตั้ามการีพัฒนาของเชื้่�อฟััลซึ่ิพารีัมอย่างใกล้ชื้ิด เม่�อครีบ
๒๔ ชื้ั�วัโมง ตั้้องเตั้รีียมฟัิล์มเล่อดชื้นิดบาง ย้อมสี Field’s stain หรี่อ Giemsa แล้วันำาไป็วัิเครีาะห์
ด้วัยกล้องจุลที่รีรีศน์ โดยจะนับเฉีพาะเชื้่�อฟััลซึ่ิพารีัม รีะยะ trophozoite ที่ี�มีอายุ ๒๔-๓๖ ชื้ั�วัโมง
มีนิวัเคลียสและไซึ่โที่พลาซึ่่ม (ภูาพที่ี� ๑) ที่ี�มีลักษณ์ะครีบถ้วันสมบ้รีณ์์เที่่านั�น
ภู่าพทีี� ๑ (จากซึ่้ายไป็ขวัา) การีเจรีิญเตั้ิบโตั้ของเชื้่�อฟััลซึ่ิพารีัมจากรีะยะตั้ัวัอ่อน (ring)
อายุน้อยกวั่า ๖ ชื้ั�วัโมงไป็เป็็นรีะยะ trophozoite ที่ี�อายุ ๒๔-๓๖ ชื้ั�วัโมง
ทีี�มา : เกศินี โชื้ตั้ิวัานิชื้, ๒๕๕๗
การีวัิเครีาะห์ด้วัยกล้องจุลที่รีรีศน์นี�จะตั้้องที่ำาโดยผู้้้เชื้ี�ยวัชื้าญที่ี�ผู้่านการีอบรีม ผู้่านการีป็รีะกัน
คุณ์ภูาพ และควับคุมคุณ์ภูาพ (QA/QC) เพ่�อให้ได้ข้อม้ลที่ี�ถ้กตั้้องและแม่นยำา ข้อม้ลที่ี�ได้จะแสดงเป็็น
จำานวัน trophozoite ตั้่อจำานวันเม็ดเล่อดแดงที่ี�ตั้ิดเชื้่�อ ๑๐๐ เม็ด ที่ี�รีะดับควัามเข้มข้นของยา
อารี์ที่ีซึ่้เนตั้ตั้่าง ๆ กัน และจะนำาไป็หาค่าป็รีะสิที่ธิภูาพการียับยั�งเชื้่�อฟััลซึ่ิพารีัมโดยอารี์ที่ีซึ่้เนตั้ (IC )
50
จากการีป็รีะมาณ์ค่าตั้าม sigmoidal dose-response curve การีศ่กษานี�ยังได้เป็รีียบเที่ียบค้่ขนาน
รีะหวั่างวัิธีการีที่ดสอบการียับยั�งการีเจรีิญเตั้ิบโตั้ในรีะยะตั้ัวัแก่ตั้ามมาตั้รีฐานองค์การีอนามัยโลก
ซึ่่�งใชื้้เวัลา ๔๘ ชื้ั�วัโมง กับวัิธี TMI ซึ่่�งใชื้้เวัลา ๒๔ ชื้ั�วัโมง สำาหรีับเชื้่�อฟััลซึ่ิพารีัมที่ี�ด่�อยาอารี์ที่ีซึ่้เนตั้
