Page 142 - 22-0722 EBOOK
P. 142
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๔
132 นวััตกรรมการตรวัจหาเชื้้�อมาลาเรียฟััลซิิพารัมชื้นิดด้�อยาอาร์ทีีซิูเนต
ไชื้ซึ่อนตั้์ตั้่อเม็ดเล่อดแดงที่ั�งหมด ๑,๐๐๐ เม็ด เที่ียบกับตั้ัวัอย่างจากหลุมที่ี�ไม่มียา วัิธีนี�สะดวักและง่าย
ไม่ตั้้องใชื้้อุป็กรีณ์์รีาคาแพง ที่ำาในพ่�นที่ี�การีรีะบาดได้ สามารีถด้ผู้ลของยาที่ี�มีตั้่อเชื้่�อมาลาเรีียในรีะยะ
ตั้่าง ๆ ได้ แตั้่การีอ่านผู้ลฟัิล์มเล่อดหนาและบาง อีกที่ั�งการีวัิเครีาะห์ ตั้้องอาศัยควัามชื้ำานาญในการีด้
รีะยะของเชื้่�อ โดยด้ลักษณ์ะรี้ป็รี่างของเชื้่�อผู้่านกล้องจุลที่รีรีศน์ และจะใชื้้เวัลามากในการีนับ โดยเฉีพาะ
กรีณ์ีที่ี�มีเชื้่�อในป็รีิมาณ์ตั้ำ�า ดังนั�น วัิธีนี�อาจจะไม่เหมาะแก่กรีณ์ีที่ี�มีตั้ัวัอย่างที่ดสอบมากและตั้้องการี
ที่รีาบผู้ลเรี็วั
๒) การีป็รีะเมินควัามไวัของเชื้่�อมาลาเรีียด้วัยสารีรีังสี หรี่อที่ี�เรีียกวั่าวัิธี tritium hypoxanthine
uptake assay โดย Desjardins et al. (1979 : 710) ตั้รีวัจวััดการีเจรีิญเตั้ิบโตั้ของเชื้่�อมาลาเรีีย
โดยการีตั้ิดสลากสารีรีังสีที่ี�ดีเอ็นเอ (DNA) ของเชื้่�อ สารีรีังสีที่ี�ใชื้้ได้แก่สารีรีังสีไฮโพแซึ่นที่ีน ([ H]
3
Hypoxanthine) เชื้่�อมาลาเรีียจะนำาสารีนี� ซึ่่�งอย้่ในอาหารีเลี�ยงเชื้่�อ มาใชื้้ในการีเจรีิญเตั้ิบโตั้สรี้างสาย
ดีเอ็นเอ ที่ำาให้ตั้ิดตั้ามการีเตั้ิบโตั้ของเชื้่�อได้ ถ้าเชื้่�อมีชื้ีวัิตั้ ค่ารีังสีที่ี�วััดได้จะเพิ�มข่�น แตั้่ถ้ายาที่ี�ที่ดสอบไป็
ยับยั�งการีเจรีิญของเชื้่�อ ค่ารีังสีที่ี�วััดได้ก็จะลดลง วัิธีการีนี�ที่ำาได้รีวัดเรี็วัและมีควัามเชื้่�อถ่อได้ส้ง แตั้่ตั้้องใชื้้
สารีรีังสีซึ่่�งอาจเป็็นอันตั้รีายแก่ผู้้้วัิจัย กากที่ี�เหล่อไม่เป็็นมิตั้รีกับสิ�งแวัดล้อม อีกที่ั�งอุป็กรีณ์์ที่ี�วััดรีะดับรีังสี
มีรีาคาแพง ผู้้้วัิจัยที่ี�จะที่ำาวัิธีการีนี�ตั้้องขออนุญาตั้ใชื้้สารีรีังสี ผู้่านการีอบรีมตั้ามมาตั้รีฐานการีมีใบอนุญาตั้
ครีอบครีอง ตั้้องตั้รีวัจสุขภูาพ และตั้รีวัจวััดป็รีิมาณ์สารีรีังสีที่ี�รี่างกายได้รีับเป็็นป็รีะจำาทีุ่กป็ี สถานที่ี�
ห้องป็ฏิิบัตั้ิจะตั้้องการีผู้่านการีตั้รีวัจสอบและได้รีับการีรีับรีองจากสำานักงานป็รีมาณ์้เพ่�อสันตั้ิ ข้อจำากัด
ดังกล่าวัที่ำาให้วัิธีการีนี�ไม่ได้ใชื้้กันอย่างแพรี่หลาย
๓) การีป็รีะเมินควัามไวัของเชื้่�อมาลาเรีียด้วัยวัิธีที่ี�ไม่ใชื้้สารีรีังสี ได้แก่ Fluorometric assay,
Enzyme linked immunosorbent assays (ELISA) เป็็นวัิธีที่ี�พัฒนาข่�นมาเพ่�อลดหรี่อที่ดแที่น
การีวััดโดยใชื้้สารีรีังสี เชื้่น การีวััดรีะดับสารี histidine rich protein 2 (HRP 2) (Basco et al.,
1995 : 260; Makler et al., 1993 : 739; Noedl et al., 2002 : 1658; Noedl et al., 2004 : 711)
เป็็นการีตั้รีวัจหาสารี HRP-2 ที่ี�เชื้่�อมาลาเรีียหลั�งออกมาภูายนอกเม็ดเล่อดแดง (Dondorp et al.,
2005 : 204; Hendriksen et al., 2012 : 1001297) โดยใชื้้แอนตั้ิบอดีที่ี�จำาเพาะ (monoclonal
antibody) ตั้่อ HRP-2 ไป็ที่ำาป็ฏิิกิรีิยาและมีแอนตั้ิบอดีอีกตั้ัวัหน่�งที่ี�จับกับสารีเรี่องแสงและเป็ล่งแสง
เรี่องเม่�อได้รีับแสงฟัล้ออเรีสเซึ่นตั้์หรี่อมีสารีที่ี�เกิดสีเข้าไป็จับอีกชื้ั�นหน่�ง ตั้่อมา Druilhe et al. (2001 :
233) ได้พัฒนาการีตั้รีวัจวััดรีะดับเอนไซึ่ม์ parasite Lactate dehydrogenase (pLDH) ของเชื้่�อมาลาเรีีย
เอนไซึ่ม์ pLDH นี�มีควัามสำาคัญในกรีะบวันการีไกลโคไลซึ่ิส (glycolysis) ของเชื้่�อมาลาเรีีย เอนไซึ่ม์
ดังกล่าวัในรี่างกายมนุษย์จะแตั้กตั้่างกับของเชื้่�อมาลาเรีียแตั้่ละชื้นิด การีที่ดสอบควัามไวัด้วัยวัิธีนี�
