Page 171 - 22-0320 ebook
P. 171
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๕
รองศาสตราจารย์์ ดร.ณรงค์์ชััย์ ปิิฎกรัชัต์ 163
เพลงพญาโศัก เพลงมีุล�ง เพลงลาวแพน เพลงสัาริถี เพลงสัุดุสังวน เพลงสัุริ่นทริาหู เพลงอาหนู
เพลงอาเฮีียิ่
ภาพท่� ๕ เดุี�ยิ่วฆ้้องวงใหญ�โดุยิ่คีริูสัอน วงฆ้้อง
(ไดุ้ริับคีวามีอนุเคีริาะห์ภาพจำากผู้ช้�วยิ่ศัาสัตริาจำาริยิ่์ชู้เกียิ่ริต่ วงฆ้้อง)
“ทาง” กับการิส่�อสาริทั�วิไปิในแวิดุวิงดุนติริ่ไทย
ในวัฒนธีริริมีดุนตริีไทยิ่มีีถ้อยิ่คีำาทั�งที�เป็็นศััพท์ว่ช้าการิและคีำาที�ใช้้สัื�อสัาริกันทั�วไป็ คีำาว�า
“ทาง” ที�ใช้้สัื�อสัาริกันทั�วไป็ในบริ่บทดุนตริีไทยิ่ยิ่ังมีีอื�น ๆ อีก เช้�น
“ทางสัำานักดุนตริี” สัำานักดุนตริีเป็็นแหล�งริวมีก่จำกริริมีดุนตริีของคีนดุนตริีในริูป็แบบของ
สัำานักดุนตริีและวงดุนตริี สัังกัดุวังของพริะบริมีวงศัานุวงศั์ที�ทริงอุป็ถัมีภ์ศั่ลป็ินดุนตริี วัดุในพริะพุทธีศัาสันา
บ้านของศั่ลป็ินดุนตริี สัถาบันหริือหน�วยิ่งานที�มีีวงดุนตริี แหล�งริวมีก่จำกริริมีดุนตริีแต�ละแห�งมีีสัถานที�
สัำาหริับฝึึกซึ่้อมีดุนตริี มีีผู้อุป็ถัมีภ์ให้ก่จำกริริมีดุนตริีดุำาเน่นต�อไป็ไดุ้ เช้�น พริะบริมีวงศัานุวงศั์ คีริูดุนตริี
ผู้ใหญ�ผู้ทำาหน้าที�คีวบคีุมีวงดุนตริี ถ�ายิ่ทอดุเพลง ฝึึกซึ่้อมีวงบริริเลง และจำัดุก่จำกริริมีต�าง ๆ คีำาว�า
“ทาง” จำ่งหมีายิ่ถ่งทางเพลงที�มีีแนวทำานองเพลงต�าง ๆ ซึ่่�งมีีการิป็ริะพันธี์เพลงและใช้้บริริเลงขับริ้อง
เฉพาะในแต�ละแหล�งริวมีก่จำกริริมีดุนตริีนั�น ๆ เช้�น ทางวังบูริพาภ่ริมียิ่์ ทางวังท�าเตียิ่น ทางวัดุน้อยิ่
ทองอยิู่� ทางวัดุช้�องลมี (ริาช้บุริี) ทางบ้านบาตริ ทางบ้านดุุริ่ยิ่ป็ริะณีต ทางสัำานักพาทยิ่โกศัล ทางสัำานัก
พาทยิ่ริัตน์ ทางกริมีศั่ลป็์ (กริมีศั่ลป็ากริ) ทางกริมีป็ริะช้าสััมีพันธี์ โดุยิ่ริะบุช้ื�อเพลงที�บริริเลงขับริ้องนั�น
ไว้เฉพาะ อาท่ เพลงแขกลพบุริีทางวังบางคีอแหลมี เพลงเช้่ดุจำีนทางวังบางคีอแหลมี เพลงอาถริริพณ์
เถาทางวัดุกัลยิ่าณ์
“ทางจำาว ๆ” เป็็นเพลงที�มีีลักษณะทำานองห�าง ๆ “ทางจำาว ๆ” จำ่งเป็็นโคีริงริ�างให้ศั่ลป็ิน
ผู้บริริเลงเพลงจำับเคี้าแนวทำานองของเพลงไดุ้ แบ�งออกไดุ้ ๒ ลักษณะ คีือ ลักษณะที� ๑ เก่ดุจำาก