Page 170 - 22-0320 ebook
P. 170
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๕
162 “ทาง” ในมิิติิดุุริิยางคกริริมิไทย
๓ ท�อน เมีื�อแป็ลงทำานองแล้วมีี ๒ ท�อน เริียิ่กช้ื�อว�า เพลงจำีนเก็บบุป็ผาแป็ลง เพลงตะนาวทำานองเดุ่มี
เป็็นเพลงป็ริะเภทหน้าทับสัองไมี้มีีท�อนเดุียิ่ว ๑๐ จำังหวะ เมีื�อแป็ลงทำานองแล้วริะดุับเสัียิ่งลูกตกท้ายิ่
จำังหวะไมี�ตริงกับทำานองเพลงของเดุ่มี จำ่งเริียิ่กช้ื�อว�า เพลงตะนาวแป็ลง เพลงสัดุายิ่งเป็็นเพลงสัำาเนียิ่ง
แขก ป็ริะเภทหน้าทับป็ริบไก�มีีท�อนเดุียิ่ว ๔ จำังหวะ เมีื�อแป็ลงทำานองแล้วมีีริะดุับเสัียิ่งลูกตกท้ายิ่
จำังหวะที� ๓ และ ๔ ไมี�ตริงกับทำานองเพลงเดุ่มี จำ่งเริียิ่กช้ื�อใหมี�ว�า เพลงสัดุายิ่งแป็ลง
“เพลงทางโอดุพัน” เพลงที�ดุำาเน่นทำานองตามีริูป็แบบทางโอดุพันป็ริากฏิในเพลงเดุี�ยิ่ว
เคีริื�องดุนตริีที�ดุำาเน่นทำานองจำะบริริเลง ๒ ลักษณะคีือทางโอดุและทางพันต�อเนื�องกัน ทางโอดุมีีลักษณะ
อยิ่�างเพลงทางกริอที�เริียิ่กว�า “ทางหวาน” โดุยิ่ทำานองเพลงที�บริริเลงให้ดุำาเน่นทำานองอยิ่�างแช้�มีช้้า
โหยิ่หวน อ�อนหวาน โศักซึ่่�ง (ไมี�ใช้�โศักเศัริ้า) สั�วน “ทางพัน” มีีลักษณะอยิ่�างเดุียิ่วกับ “ทางเก็บ” ใช้้ว่ธีี
แป็ริเนื�อทำานองหลักเพ่�มีเต่มีหน�วยิ่เสัียิ่งให้เป็็นทำานองถี� ๆ มีากกว�าทำานองป็ริกต่ ลักษณะเดุ�นของ
การิบริริเลงเพลงเดุี�ยิ่วคีือการิบริริเลงที�มีีลีลาทำานองและกลว่ธีีบริริเลงพล่กแพลงแตกต�างไป็จำาก
การิบริริเลงเพลงทั�วไป็
“เพลงทางเดุี�ยิ่ว” เป็็นทางเพลงที�นักดุนตริีสัริ้างสัริริคี์จำากทำานองเพลงเดุ่มีมีาสัริ้างสัริริคี์
ใหมี�พริ้อมีริูป็แบบ ว่ธีีการิบริริเลงเคีริื�องดุนตริีให้พล่กแพลงซึ่ับซึ่้อน เพื�ออวดุคีวามีริู้คีวามีสัามีาริถ
ดุ้านทักษะป็ฏิ่บัต่ต�าง ๆ เช้�น แมี�นยิ่ำาจำำาเพลง แมี�นเสัียิ่งสัำาเนียิ่งลีลา แมี�นมีือดุีดุสัีตีเป็่าตามีช้น่ดุของ
เคีริื�องดุนตริี แมี�นจำังหวะ แสัดุงทักษะช้ำ�าช้อง สัอดุแทริกเมี็ดุพริายิ่ดุ้วยิ่ลูกเล�นในการิบริริเลง เคีริื�องดุนตริี
ที�น่ยิ่มีนำามีาสัริ้างสัริริคี์เป็็นเพลงทางเดุี�ยิ่วคีือเคีริื�องดุนตริีป็ริะเภทดุำาเน่นทำานองเกือบทุกช้น่ดุ เช้�น
ป็่�ใน ริะนาดุเอก ริะนาดุทุ้มี ฆ้้องวงใหญ� ฆ้้องวงเล็ก ซึ่อสัามีสัายิ่ ซึ่อดุ้วง ซึ่ออู้ จำะเข้ ขลุ�ยิ่เพียิ่งออ ข่มี
ริวมีทั�งเคีริื�องดุนตริีต�างช้าต่ดุ้วยิ่ เช้�น กู�เจำ่ง เป็่ยิ่โน ไวโอล่น ไซึ่โลโฟ้น การิดุำาเน่นทำานองของเพลง
ทางเดุี�ยิ่วนี�มีีลักษณะเดุ�นที�แยิ่กออกเป็็นทางของทำานองอีก เพริาะศั่ลป็ินผู้สัริ้างสัริริคี์แต�ละเพลงของ
ทางเดุี�ยิ่วนั�นไดุ้แยิ่กทำานองไว้ เช้�น บริริเลงทางเดุี�ยิ่วของเที�ยิ่วแริกเป็็น “ทางหวาน” หริือ “ทางโอดุ”
แนวทำานองออกแนวกริอหริือทำาให้ลีลาของทำานองเคีลื�อนช้้า โหยิ่หวน จำากนั�นจำ่งบริริเลงต�อดุ้วยิ่
“ทางพัน” ซึ่่�งมีีลักษณะเดุียิ่วกับ “ทางเก็บ” โดุยิ่การิแป็ริเนื�อทำานองหลักเพ่�มีเต่มีหน�วยิ่เสัียิ่งให้เก่ดุ
ทำานองถี� ๆ และเริียิ่กทำานองทั�ง ๒ เที�ยิ่วนี�ว�า “ทางโอดุพัน” สัำาหริับการิบริริเลงทางเดุี�ยิ่วเคีริื�องดุนตริี
แต�ละช้น่ดุ มีีเคีริื�องดุนตริีป็ริะเภทเคีริื�องหนังตีกำากับจำังหวะหน้าทับ ๑ ช้น่ดุ เช้�น กลองสัองหน้า
โทนริำามีะนา กลองแขก มีีฉ่�งตีกำากับจำังหวะ สั�วนเพลงที�น่ยิ่มีนำามีาสัริ้างสัริริคี์เป็็นเพลงทางเดุี�ยิ่วไดุ้แก�
เพลงกริาวใน เพลงกริาวนอก เพลงแขกมีอญ เพลงแขกมีอญบางช้้าง เพลงจำีนข่มีใหญ� เพลงเช้่ดุนอก
เพลงทยิ่อยิ่ใน เพลงทยิ่อยิ่ เพลงนกขมี่�น เพลงนางคีริวญ เพลงพญาคีริวญ เพลงพญาตริ่ก เพลงพญานาคี
