Page 176 - 22-0320 ebook
P. 176
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๕
168 การตกแต่งเซรามิิกด้้วยลููกไมิ้
ลููกไมิ้ (lace)
ลูกไมิ้ หมิายถุ่ง ผ้าที่้�มิ้ลายฉลุละเอ้ยดเปั็นผืนหรือแถุบัจากการเลาะ ถุัก ที่อ ด้วยมิือหรือ
เค์รื�องจักร เพื�อใช้ตัดเย็บัหรือตกแต่งเสูื�อผ้าและข่องใช้สูอยอื�น ๆ เช่น ผ้ามิ่าน กรอบัรูปั โค์มิไฟ การเร้ยก
“ลูกไมิ้” นั�น ค์้นพบัหลักฐานจากพระราชนิพนธิ์เรื�องไกลบั้านั (พระบัาที่สูมิเด็จพระจุลจอมิเกล้า
เจ้าอยู่หัว, ๒๕๐๘ : ๔๒๕) ค์วามิว่า “เมืองนัี�ยังเปนัอู�เปนัเปลที่ี�เกิดของลูกไม้ถัักที่ี�เรียกว่�าเลิศิ (เลศิ)
ซ่�งมีนั้อยแห่�งในัประเที่ศิยุโรปจะที่ำาได้ดีถั่งเที่�านัี�”
และหลักฐานอื�น เช่น
“ฟ้้าห่ญิิงสุที่ธาที่ิพย์ โปรดของสว่ยงามและว่ิจิตรศิิลปต�าง ๆ เห่มือนักับัสตรีส�ว่นัมาก และ
สามารถัประดิษฐ์์สิ�งสว่ยงามเห่ล�านัั�นัเองได้ห่ลายอย�าง ฝีีพระห่ัตถั์ถัักลูกไม้ด้ว่ยโคีรเชิต์และแที่ตติ�งแล้ว่
นัับัว่�าเป็นัยอดเยี�ยมในัสมัยนัั�นั” (เสูลา เรข่ะรุจิ และ อุดมิ ปัระมิวลวิที่ยา, ๒๕๐๗ : ๔๓)
“ผ้้าซ่�งเป็นัของให่ม�และเป็นัที่ี�นัิยมมากในัสมัยพระบัาที่สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู�ห่ัว่
คีือ ผ้้าลูกไม้ และส�ว่นัประกอบัที่ี�เป็นัลูกไม้ ซ่�งนัำาเข้ามาจากเมืองนัอกที่ั�งสิ�นั” (TK Park, 2555)
ดังนั�น ลูกไมิ้ สูามิารถุเร้ยกได้ที่ั�งผ้าลูกไมิ้ แถุบัลูกไมิ้ เสูื�อระบัายลูกไมิ้ ข่่�นอยู่กับับัริบัที่การใช้
เซรามิิก (ceramic)
เซรามิิก ซ่�งนิยมิเร้ยกว่าเค์รื�องปัั�นดินเผา หรือเค์รื�องเค์ลือบัดินเผา หมิายถุ่งสูิ�งที่้�สูร้างข่่�น
โดยการนำาดินมิาข่่�นรูปั ผ่านกระบัวนการตกแต่งและการเผา ที่ำาให้เนื�อดินมิ้ค์วามิแกร่งข่่�น มิ้ค์วามิ
ที่นที่านต่อสูภาพแวดล้อมิและอากาศั ค์วามิที่นที่านที่้�เกิดข่่�นจะข่่�นอยู่กับัเนื�อดินและอุณ์หภูมิิการเผา
ด้วย หากใช้เนื�อดินที่้�มิ้ค์วามิพรุนตัวสููงและเผาอุณ์หภูมิิตำ�า เช่น เอิร์ที่เที่นแวร์ จะไมิ่แข่็งแกร่งเที่่ากับั
พอร์ซเลน ซ่�งเปั็นดินที่้�ใช้ในการเผาไฟสููงมิาก เนื�อดินละเอ้ยดสู้ข่าว มิ้ที่ั�งข่าวที่่บั และข่าวโปัร่งแสูง
ข่่�นอยู่กับัสู่วนปัระกอบัและค์วามิหนาแน่นข่องดิน นิยมิใช้มิากในการหล่อ (slip casting) (สูุขุ่มิาล
สูาระเกษตริน, ๒๕๖๔ : ๓๕) เซรามิิกจะเค์ลือบัหรือไมิ่เค์ลือบัก็ได้ข่่�นอยู่กับัแนวค์วามิค์ิดข่องผู้ออกแบับั
และค์วามิต้องการใช้งาน
ลููกไมิ้เซรามิิก (lace ceramic)
ลูกไมิ้เซรามิิก เกิดจากการนำาลูกไมิ้มิาตกแต่งเซรามิิก เปั็นสูิ�งที่้�ที่ำากันมิานานแล้วในปัระเที่ศั
แถุบัยุโรปั เช่น เยอรมิน้ สูเปัน ฝรั�งเศัสู ซ่�งนับัเปั็นกระบัวนการสูร้างสูรรค์์และบัูรณ์าการที่้�น่าที่่�งจาก
การใช้ผ้าและดินโดยการใช้ผ้าลูกไมิ้ชุบันำ�าสูลิปั ข่่�นรูปัแล้วนำาไปัเผา เมิื�อผ้าลูกไมิ้ไหมิ้หมิดก็จะเห็น
พื�นผิวดินและรายละเอ้ยดที่้�เหมิือนผ้าลูกไมิ้ที่้�สูุด การที่ำาลูกไมิ้เซรามิิกที่้�มิ้ชื�อเสู้ยงค์ือตุ�กตาลูกไมิ้
เดรสูเดิน (Dresden lace figurine) ซ่�งเปั็นผลงานข่องปัระเที่ศัเยอรมิน้จากต้นค์ริสูต์ศัตวรรษที่้� ๑๘
๓
๓ บัางแห่งเร้ยกว่า Dresden porcelain lace figurine หรือ Dresden lace porcelain figurine
