Page 162 - 22-0320 ebook
P. 162
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๕
154 “ทาง” ในมิิติิดุุริิยางคกริริมิไทย
“ทาง” กับริะบบเส่ยงดุนติริ่ไทย
ริะบบเสัียิ่งดุนตริีไทยิ่คีือคีวามีสััมีพันธี์ของริะดุับเสัียิ่งดุนตริีที�มีีคีวามีสัอดุคีล้องกัน
โดุยิ่การิจำัดุเริียิ่งลำาดุับจำากริะดุับเสัียิ่งตำ�าไป็ยิ่ังริะดุับเสัียิ่งสัูง ซึ่่�งวงว่ช้าการิดุนตริีไทยิ่เริียิ่กว�า “ทาง”
มีนตริี ตริาโมีท (๒๕๐๗ : ๑๗–๒๐) ไดุ้อธี่บายิ่คีำาว�า “ทาง” ว�าหมีายิ่ถ่งริะดุับเสัียิ่งของเพลงที�บริริเลง
เริียิ่งตามีลำาดุับข่�นไป็ทีละเสัียิ่ง ป็ริะกอบดุ้วยิ่ทางเพียิ่งออล�าง (หริือทางในลดุ) ทางใน ทางกลาง
ทางเพียิ่งออบน (หริือทางนอกตำ�า) ทางกริวดุ (หริือทางนอก) ทางกลางแหบ และทางช้วา นอกจำาก
การิเริียิ่กว�า “ทาง” แล้ว นักดุนตริีไทยิ่ยิ่ังสัามีาริถเริียิ่กริะดุับเสัียิ่งทั�ง ๗ ทางนี�ว�า “เสัียิ่ง” ดุ้วยิ่ เช้�น
เสัียิ่งเพียิ่งออล�าง เสัียิ่งใน เสัียิ่งกลาง เสัียิ่งเพียิ่งออบน เสัียิ่งกริวดุ เสัียิ่งกลางแหบ และเสัียิ่งช้วา
ริะบบเสัียิ่งดุนตริีไทยิ่ที�นักดุนตริีในอดุีตกำาหนดุไว้นั�นใช้้ลูกฆ้้องของฆ้้องวงใหญ�เป็็นหลัก
ฆ้้องวงใหญ�เป็็นเคีริื�องดุนตริีที�นักดุนตริีบริริเลงเนื�อทำานองหลักของเพลงให้แก�นักดุนตริีผู้ริ�วมี
บริริเลงเคีริื�องดุนตริีช้น่ดุอื�นในวงดุนตริี ไดุ้แก� วงป็่�พาทยิ่์ไมี้แข็ง วงป็่�พาทยิ่์ไมี้นวมี วงป็่�พาทยิ่์นางหงสั์
วงป็่�พาทยิ่์ดุ่กดุำาบริริพ์ วงป็่�พาทยิ่์เสัภา และวงมีโหริี ฆ้้องวงใหญ�มีีลูกฆ้้องจำำานวน ๑๖ ลูก จำัดุเริียิ่ง
ตามีริะดุับเสัียิ่งจำากลูกฆ้้องที� ๑ ที�เริียิ่กว�าลูกทวนซึ่่�งมีีตำาแหน�งอยิู่�ทางดุ้านซึ่้ายิ่มีือสัุดุของผู้บริริเลง
ไล�เริียิ่งตามีลำาดุับไป็ทางขวามีือจำนถ่งลูกฆ้้องลูกสัุดุท้ายิ่คีือลูกฆ้้องที� ๑๖ ริะดุับเสัียิ่งที�เริียิ่กว�า “ทาง” นี�
เริ่�มีนับตั�งแต�ลูกฆ้้องที� ๑๐ จำนถ่งลูกฆ้้องที� ๑๖ ดุังแสัดุงในภาพที� ๑
ภาพท่� ๑ แสัดุงตำาแหน�งลูกฆ้้องและทางของริะดุับเสัียิ่งดุนตริีไทยิ่
