Page 279 - 46-1
P. 279
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
ดร.พรธรรม ธรรมวิิมล 271
สมเดี็จพระบรมชนกาธีิเบศร มหาภููมิพลิอดีุลิยเดีชมหาราช บรมนาถบพิตร เปรียบเสมือนพระโพธีิสัตว์
ในทางพุทธีศาสนา ทางเข้าสู่ลิานพระเมรุมาศปรับให้อยู่ตรงก่�งกลิางพระเมรุมาศ ทำาให้เกิดีมุมมองที�
สวยงาม สมมาตร แลิะลิงตัว
การวางผังพระเมรุมาศยังสื�อถ่งเรื�องภููมิจักรวาลิแลิะเขาพระสุเมรุ อาค้ารประธีานหลิัก
ค้ือพระเมรุมาศเปรียบเสมือนเขาพระสุเมรุที�ตั�งอยู่ก่�งกลิาง พื�นที�ลิานค้อนกรีตพระเมรุมาศทั�ง ๔ ทิศ
เสมือนเป็นแผ่นนำ�าสีทันดีร สระนำ�าทั�ง ๔ มุมพระเมรุมาศเสมือนกับมหาสมุทรทั�ง ๔ ที�ลิ้อมอยู่โดียรอบ
เขาพระสุเมรุ เมื�อมองจากมุมสูงจะแลิเห็นพระเมรุมาศเป็นดีั�งจำาลิองของเขาพระสุเมรุ ป่าหิมพานต์
ทวีปทั�ง ๔ ทวีป แลิะอนุทวีป ปรากฏบนลิวดีลิายพื�นลิาน แสดีงค้ติไตรภููมิในเชิงสัญลิักษัณ์ การตีค้วาม
ภููมิจักรวาลิที�สมบูรณ์โดียใช้งานภููมิสถาปัตยกรรมเข้ามาช่วย
สระอโนด็าต
พื�นที�รอบฐานพระเมรุมาศออกแบบภููมิสถาปัตยกรรมเพื�อสื�อค้วามหมายใน ๒ นัย
ทั�งดี้านจักรวาลิวิทยาแลิะสื�อถ่งพระราชกรณียกิจในพระบาทสมเดี็จพระบรมชนกาธีิเบศร มหาภููมิพลิ
อดีุลิยเดีชมหาราช บรมนาถบพิตร
ดี้านจักรวาลิวิทยา ฐานพระเมรุมาศสื�อค้วามหมายถ่งเชิงเขาพระสุเมรุ เป็นป่าหิมพานต์
ซึ่่�งปรากฏในการออกแบบพระเมรุค้รั�งที�ผ่านมา สำาหรับพระเมรุมาศค้รั�งนี�เกี�ยวข้องกับการสื�อค้วามหมาย
ถ่งพระบาทสมเดี็จพระบรมชนกาธีิเบศร มหาภููมิพลิอดีุลิยเดีชมหาราช บรมนาถบพิตร ที�ทรงเกี�ยวข้อง
กับนำ�า จากโค้รงการอันเนื�องมาจากพระราชดีำาริจำานวนมาก เช่น ฝนหลิวง โค้รงการแก้มลิิง
ฝายนำ�าลิ้น กังหันชัยพัฒนา แลิะอีกนัยหน่�ง “นำ�า” เป็นบ่อเกิดีแห่งค้วามสมบูรณ์ พื�นที�รอบฐาน
พระเมรุมาศจ่งใช้นำ�าเป็นองค้์ประกอบสำาค้ัญ โดียออกแบบเป็น “สระอโนดีาต” รายลิะเอียดีไดี้รับ
แรงบันดีาลิใจจากจิตรกรรมฝาผนังวัดีสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร ในฉากป่าหิมพานต์แลิะ
สระอโนดีาตนำามาตีค้วามออกแบบให้เป็นประติมากรรม ๓ มิติ มีลิักษัณะเป็นบ่อนำ�านิ�งสีเข้ม มีสัตว์
หิมพานต์เลิ่นนำ�า มีเขามอ ตกแต่งดี้วยพรรณไม้แลิะไม้ดีัดีตามรูปแบบไทยแท้ ทั�งหมดีค้ือการออกแบบ
เชิงสืบสานจากสมุดีภูาพไตรภููมิโดียที�มีค้วามค้ิดีพื�นฐานค้ือใช้ “นำ�า” เป็นสัญลิักษัณ์สื�อถ่งพระบาท
สมเดี็จพระบรมชนกาธีิเบศร มหาภููมิพลิอดีุลิยเดีชมหาราช บรมนาถบพิตร
งานตกแต่งพั่ชพัรรณี
ภูายในมณฑลิพิธีีมีการประดีับไม้ดีอกไม้ประดีับต่าง ๆ เพื�อค้วามร่มรื�นสวยงาม โดียการ
ประดีับตกแต่งมีแนวค้วามค้ิดีเพื�อค้วามกลิมกลิืนสอดีค้ลิ้องกับสถาปัตยกรรม รวมถ่งมีค้วามหมาย
เกี�ยวข้องกับพระบาทสมเดี็จพระบรมชนกาธีิเบศร มหาภููมิพลิอดีุลิยเดีชมหาราช บรมนาถบพิตร
