Page 25 - 45 2
P. 25
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม-สิิงหาคม ๒๕๖๓
รองศาสตราจารย์์ ดร.โกวิิท วิงศ์สุรวิัฒน์์ 15
เป็็นื่ที่หารเข�าที่ำาสงครามีเช่นื่เด้ีย์วิกับื้ฝ่่าย์สมีุหพระกลาโหมี แต่ในื่ย์ามีสันื่ติ แมี�วิ่าสมีุหพระกลาโหมี
จะไมี่ได้�มีีอำานื่าจหนื่�าที่ี�โด้ย์ตรง แต่ก็อาจสามีารถึสั�งการหนื่่วิย์งานื่ในื่จตุสด้มีภ์ด้�วิย์ได้� ตามีฐานื่ะของ
บื้รรด้าศักด้ิ�อัครมีหาเสนื่าบื้ด้ี
เมี่�อเป็็นื่เช่นื่นื่ี� โครงสร�างการบื้ริหารราชการแผู้่นื่ด้ินื่ส่วินื่กลางที่ี�สมีเด้็จพระบื้รมี
ไตรโลกนื่าถึได้�ก่อตั�งขึ�นื่ก็จะขัด้แย์�งกับื้หลักสาย์การบื้ังคับื้บื้ัญชาของที่ฤษฎีีระบื้บื้ราชการอย์่างเห็นื่
ได้�ชัด้ เนื่่�องจากผู้้�ใต�บื้ังคับื้บื้ัญชาของกรมีจตุสด้มีภ์หร่อเสนื่าบื้ด้ีที่ั�งป็วิงมีี “หนื่่วิย์เหนื่่อ” ค่อ
อัครมีหาเสนื่าบื้ด้ี พร�อมีกันื่ที่ีเด้ีย์วิถึึง ๒ หนื่่วิย์ เป็รีย์บื้เสมี่อนื่ระบื้บื้การป็กครองส่วินื่กลางของ
กรุงศรีอย์ุธ์ย์ามีีนื่าย์กรัฐมีนื่ตรีพร�อมีกันื่ ๒ คนื่
๒. การปฏิิรูปการปกครองส่วินภูมัิภาค
๒.๑ โป็รด้ให�ย์กเลิกเมี่องล้กหลวิงหร่อเมี่องหนื่�าด้่านื่ โด้ย์ขย์าย์อาณาเขตของเมี่อง
ราชธ์านื่ีออกไป็ให�ครอบื้คลุมีอาณาเขตของเมี่องล้กหลวิงหร่อเมี่องหนื่�าด้่านื่ ที่ั�งนื่ี� เพ่�อแก�ไขป็ัญหา
การแย์่งชิงราชสมีบื้ัติของเช่�อพระวิงศ์เมี่�อกษัตริย์์เสด้็จสวิรรคต อาจเป็็นื่ไป็ได้�วิ่าพระองค์ที่รงเห็นื่
ป็ัญหานื่ี�จากกรณีของสมีเด้็จพระบื้รมีราชาธ์ิราชที่ี� ๒ (เจ�าสามีพระย์า) พระราชบื้ิด้าของพระองค์ ซึ้ึ�ง
ก่อนื่ขึ�นื่ครองราชย์์ก็ต�องย์กกองที่ัพจากเมี่องหนื่�าด้่านื่เข�ามีาชิงราชสมีบื้ัติพร�อมีกับื้เจ�าอ�าย์พระย์าและ
เจ�าย์ี�พระย์าที่ี�ครองเมี่องหนื่�าด้่านื่ด้�วิย์เช่นื่กันื่
๒.๒ โป็รด้ให�ใช�วิิธ์ีการป็กครองฝ่่าย์พลเร่อนื่ที่ี�เรีย์กวิ่า จตุสด้มีภ์ ในื่หัวิเมี่องด้�วิย์
(วิิลาสวิงศ์ พงศะบืุ้ตร และ วิุฒิชัย์ มี้ลศิลป็์, ๒๕๕๓ : ๒๔) โด้ย์ที่ี�การป็กครองส่วินื่หัวิเมี่องนื่ั�นื่
เจ�าเมี่องจะจำาลองภาพการป็กครองจากเมี่องหลวิงมีาไวิ�ในื่เมี่องของตนื่เอง คณะกรมีการเมี่องมีีการ
จัด้โครงสร�างแบื้บื้การป็กครองส่วินื่กลาง เช่นื่ เวิีย์ง วิัง คลัง นื่า เพ่�อรับื้คำาสั�งตามีสาย์งานื่จาก
เมี่องหลวิง (วิินื่ัย์ พงศ์ศรีเพีย์ร, ๒๕๕๙ : ๙๘)
