Page 164 - Journal451

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๓
152 ครบ ๗๕ ปีี ที่่�ระเบิดปีรมาณููได้ยุุติิสงครามโลกคร้�งที่่� ๒

อะลู่มิเนี้้ยม-๑๓ ได้กล่ายเป็นี้ธาตุซ์ิล่ิคอนี้-๑๔ ซ์ึ�งเป็นี้สำาร็ก้มม้นี้ตร็้งสำ้ท้�ม้คร็ึ�งช้้วิตเท่าก้บ ๓.๕

นี้าท้ แล่ะปฏิิกิร็ิยานี้้�จะปล่ดปล่่อยอนีุ้ภาคโพัซ์ิตร็อนี้ (positron) ซ์ึ�งเป็นี้ปฏิิยานีุ้ภาค (antiparticle)

ข่องอิเล่็กตร็อนี้ออกมา กร็ะบวนี้การ็ท้�ฌอล่้โยแล่ะกูว์ร็้ทำานี้้� ได้เป็นี้เทคนี้ิคมาตร็ฐานี้ท้�นี้้กฟิิสำิกสำ์ใช้้
ในี้การ็สำร็้างธาตุก้มม้นี้ตร็้งสำ้ปร็ะดิษฐ์ ซ์ึ�งไม่ม้ในี้ธร็ร็มช้าติ ต้�งแต่นี้้�นี้เป็นี้ต้นี้มา
คร็้�นี้เมื�อไมท์เนี้อร็์ศึกษาแบบจำาล่องเร็ื�องโคร็งสำร็้างข่องนี้ิวเคล่้ยสำท้�นี้้กฟิิสำิกสำ์ช้าวอเมร็ิก้นี้

เช้ื�อสำายร็้สำเซ์้ยช้ื�อ จอร็์จ กาม้ฟิ (George Gamow) ได้เสำนี้อไว้ต้�งแต่ ค.ศ. ๑๙๒๙ ว่า นี้ิวเคล่้ยสำ

ข่องอะตอมท้�ปร็ะกอบด้วยโปร็ตอนี้แล่ะนี้ิวตร็อนี้จำานี้วนี้มาก ม้ร็ูปทร็งเหมือนี้หยดข่องเหล่ว (liquid
drop) โดยท้�ผิวข่องเหล่วทุกหยดม้สำมบ้ติยืดหยุ่นี้ ด้งนี้้�นี้ นี้ิวเคล่้ยสำจึงสำามาร็ถึเปล่้�ยนี้ร็ูปทร็งได้
เมื�อถึูกกร็ะตุ้นี้ ไมท์เนี้อร็์จึงม้จินี้ตนี้าการ็ต่อไปว่า ในี้การ็ทดล่องข่องฮาห์นี้ก้บช้ตร็้สำม้นี้นี้์ ท้�ยิง

นี้ิวเคล่้ยสำข่องยูเร็เนี้้ยม-๒๓๕ ด้วยอนีุ้ภาคนี้ิวตร็อนี้นี้้�นี้ นี้ิวเคล่้ยสำจะถึูกอนีุ้ภาคนี้ิวตร็อนี้กร็ะตุ้นี้ ทำาให้

ม้พัล่้งงานี้เพัิ�มข่ึ�นี้ จนี้ในี้ท้�สำุดม้นี้ก็อาจแบ่งแยกต้วออกเป็นี้ ๒ สำ่วนี้ ในี้ล่้กษณูะเด้ยวก้นี้ก้บการ็แบ่งต้ว
ข่องอะม้บา (amoeba) ท้�แบ่งต้วออกเป็นี้ต้วท้�เล่็กกว่า ๒ ต้วได้ ด้งนี้้�นี้ นี้ิวเคล่้ยสำข่องยูเร็เนี้้ยม-๒๓๕
ท้�ม้ข่นี้าดใหญ่่ก็คงสำามาร็ถึแยกออกเป็นี้นี้ิวเคล่้ยสำท้�ม้ข่นี้าดเล่็กกว่าร็วม ๒ นี้ิวเคล่้ยสำได้เช้่นี้ก้นี้ โดยท้�

นี้ิวเคล่้ยสำหนี้ึ�งเป็นี้ข่องแบเร็้ยม-๕๖ (ด้งท้�ฮาห์นี้ก้บช้ตร็้สำม้นี้นี้์เห็นี้) แล่ะถึ้ากฎีทร็งจำานี้วนี้อนีุ้ภาค

นี้ิวคล่้ออนี้ (nucleon) ท้�เกิดข่ึ�นี้ในี้ปฏิิกิร็ิยานี้ิวเคล่้ยร็์ทุกปฏิิกิร็ิยาเป็นี้จร็ิง การ็แบ่งแยกนี้้�จะต้องม้
นี้ิวเคล่้ยสำข่องธาตุอื�นี้เกิดข่ึ�นี้ด้วย แล่ะธาตุท้�นี้่าจะเกิดข่ึ�นี้พัร็้อมก้บแบเร็้ยม-๕๖ คือ ธาตุคร็ิปทอนี้-๓๖
(krypton) ด้งปฏิิกิร็ิยา

+ + +

ไมท์เนี้อร็์จึงเข่้ยนี้จดหมายถึึงฮาห์นี้ แล่ะเสำนี้อให้เข่าพัยายามค้นี้หาธาตุคร็ิปทอนี้-๓๖ เมื�อ
ฮาห์นี้ก้บช้ตร็้สำม้นี้นี้์ได้ฟิังคำาช้้�แจงแล่ะข่้อเสำนี้อแนี้ะ ก็ได้ค้นี้หาต่อ แล่ะพับว่าม้นี้ิวเคล่้ยสำข่องธาตุ

คร็ิปทอนี้-๓๖ เกิดข่ึ�นี้จร็ิง จึงร็ายงานี้กล่้บไปให้ไมท์เนี้อร็์ก้บอ็อทโท ฟิร็ิช้ (Otto Frisch) ซ์ึ�งเป็นี้หล่านี้ช้าย

ข่องไมท์เนี้อร็์ทร็าบ จากนี้้�นี้ฟิร็ิช้ก็ได้ร็ายงานี้ข่่าวการ็พับปฏิิกิร็ิยาฟิิช้ช้้นี้ (fission) ให้นี้้ล่สำ์ บอร็์ (Niels
Bohr) ร็ู้ เพัร็าะในี้เวล่านี้้�นี้บอร็์ได้เดินี้ทางไปเย้�ยมอ้ล่เบิร็์ต ไอนี้์สำไตนี้์ (Albert Einstein) ท้�สำถึาบ้นี้
Institute for Advanced Study เมืองพัร็ินี้ซ์์ต้นี้ (Princeton) สำหร็้ฐอเมร็ิกา ในี้เวล่าต่อมาบอร็์

๒ ในี้สำม้ยบูร็ณูะฟิ้�นี้ฟิูภาคใต้ ร็้ฐสำภาสำหร็้ฐอเมร็ิกาผ่านี้ร็้ฐบ้ญ่ญ่้ติเก้�ยวก้บสำิทธิพัล่เมือง ๓ ฉบ้บ คือ ค.ศ. ๑๘๖๖ ๑๘๗๑ แล่ะ ๑๘๗๕
๓ ม้ช้ื�อเต็มว่า Bureau of Refugees, Freedmen, and Abandoned Lands เป็นี้หนี้่วยงานี้ท้�กร็ะทร็วงกล่าโหมสำหร็้ฐอเมร็ิกาจ้ดต้�งข่ึ�นี้