Page 24 - วารสาร 48-1
P. 24
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
14 อัักษรพราหมีีสมีัยพระเจ้้าอัโศก
จากที่ี�ได้อัธีิบายรูป็แบบอัักษรและอัักขรวิธีีอัักษรพราหมีีมีาแล้วข้างต้้น จะเห็นได้ว่าต้ัวอัักษร
พราหมีีป็ระกอับด้วย ๑) รูป็พยัญชนะซึ่ึ�งเป็็นสำ่วนป็ระกอับหลัก ๒) รูป็สำระ มีีที่ั�งสำระลอัยที่ี�ใช้เขียน
ต้้นคำาหรือัพยางค์ และมีีสำระจมีที่ี�ป็ระกอับอัยู่รอับพยัญชนะ คือั หน้า บน หลัง และข้างใต้้ ๓) เครื�อังหมีาย
อันุสำวาระ และ ๔) ต้ัวเลขที่ี�ใช้บอักจำานวน อัักษรพราหมีีมีีที่ิศที่างการเขียนจากซึ่้ายไป็ขวาในแนวนอัน
และมีีระบบอัักขรวิธีีหรือัการป็ระสำมีคำาที่ี�ชัดเจน
เมีื�อันำารูป็แบบอัักษรและอัักขรวิธีีอัักษรพราหมีีอัายุพุที่ธีศต้วรรษที่ี� ๓ มีาเป็รียบเที่ียบกับ
อัักษรไที่ยสำมีัยสำุโขที่ัย อัายุพุที่ธีศต้วรรษที่ี� ๑๙–๒๐ พบว่า ที่างด้านรูป็ลักษณะอัักษรไมี่เหมีือันกัน
เพราะมีีอัายุห่างกันกว่า ๑,๖๐๐ ป็ี รูป็ลักษณะขอังอัักษรจึงเป็ลี�ยนไป็ต้ามีกาลเวลาและแหล่งที่ี�ใช้
แต้่มีีอัักขรวิธีีหลายป็ระการที่ี�ชนชาต้ิไที่ยได้รับสำืบที่อัดมีา ได้แก่ การมีีที่ิศที่างการเขียนจากซึ่้ายไป็ขวา
ในแนวนอัน การมีีสำ่วนป็ระกอับขอังอัักษรคือัพยัญชนะ สำระ เครื�อังหมีาย และต้ัวเลขเหมีือันกัน
การเรียงพยัญชนะเป็็นวรรคต้ามีฐานที่ี�เกิดขอังเสำียง พยัญชนะอัักษรพราหมีีมีีสำระอัะป็ระสำมี
สำ่วนพยัญชนะไที่ยมีีสำระอัอัป็ระสำมีอัยู่ เช่น ในจารึกเขียนว่า พ่ (พ่อั) และ บ่ แต้่ถึ้าเขียนภาษาบาลี
มีีสำระอัะป็ระสำมี นอักจากนี�ยังมีีต้ำาแหน่งขอังสำระจมีอัยู่รอับพยัญชนะต้้นเหมีือันกัน คือั สำระเอั สำระไอั
อัยู่ข้างหน้า สำระอัิ สำระอัี อัยู่ข้างบน สำระอัา อัยู่ข้างหลัง และสำระอัุ สำระอัู อัยู่ข้างใต้้ ต้่างกันแต้่สำระ
ขอังไที่ยไมี่เชื�อัมีต้่อักับต้ัวพยัญชนะต้้นเที่่านั�น
จะเห็นได้ว่าการศึกษาอัักขรวิธีีอัักษรพราหมีีสำมีัยพระเจ้าอัโศกสำามีารถึนำามีาใช้เป็็นความีรู้
พื�นฐานสำำาคัญในการศึกษาพัฒนาการขอังอัักษรพราหมีีในสำมีัยต้่อัมีาที่ั�งในอัินเดียและขอังชาต้ิอัื�น ๆ
อัีกที่ั�งจะช่วยให้เข้าใจอัักขรวิธีีขอังอัักษรโบราณชนิดต้่าง ๆ ขอังไที่ยได้เป็็นอัย่างดี
บทสรุป
อัักษรพราหมีีที่ี�เก่าที่ี�สำุดมีีอัายุนับต้ั�งแต้่พุที่ธีศต้วรรษที่ี� ๓ ใช้จารึกพระราชโอังการขอัง
พระเจ้าอัโศกที่ี�เป็็นภาษาป็รากฤต้เพื�อัให้เมีือังที่ี�อัยู่ในอัาณาเขต้นำาไป็ใช้เป็็นหลักในการป็กครอัง
โดยธีรรมี มีีจำานวนที่ั�งสำิ�น ๓๕ หลัก ต้ัวอัักษรพราหมีีป็ระกอับด้วย ๑) พยัญชนะซึ่ึ�งเป็็นสำ่วนป็ระกอับหลัก
๒) สำระ มีีที่ั�งสำระลอัยที่ี�ใช้เขียนต้้นคำาหรือัพยางค์ และมีีสำระจมีที่ี�ป็ระกอับอัยู่รอับพยัญชนะ คือั หน้า บน
หลังและข้างใต้้ ๓) เครื�อังหมีายอันุสำวาระ และ ๔) ต้ัวเลขที่ี�ใช้บอักจำานวน อัักษรพราหมีีมีีที่ิศที่าง
การเขียนจากซึ่้ายไป็ขวา ในแนวนอัน และมีีระบบอัักขรวิธีีหรือัการป็ระสำมีคำาที่ี�ชัดเจน ซึ่ึ�งอัักขรวิธีี
แบบนี�ได้สำืบที่อัดมีาถึึงอัักขรวิธีีขอังไที่ยด้วย แมี้ว่าพระเจ้าอัโศกจะที่รงใช้อัักษรพราหมีีในการจารึก
เพื�อัป็ระโยชน์ที่างด้านการป็กครอังจักรวรรดิขอังพระอังค์ก็ต้ามี แต้่ก็ได้ที่ำาให้ต้ัวอัักษรแพร่กระจาย
