Page 122 - 46-2

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔
114 จิิตวิิทยาของปฏิิกิิริิยาต่อต้านทางจิิตใจิ : อย่าอ่านบทควิามน้�

จิิตวิิทยาของปฏิิกิิริิยาต่อต้านทางจิิตใจิ :

๑
อย่าอ่านบทควิามน้�

ริองศาสตริาจิาริย์ ดริ.ธี้ริะพริ อุวิริริณโณ

ภาคีีสมาชิิก สำานัักธรรมศาสตร์และการเมือง
ราชิบััณฑิิตยสภา

บทคััดย่่อ
ทฤษฎีีปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิมีีสาริะว่่า หากิบุุคคลถููกิคุกิคามีว่่าจิะลิดริอนเสริีภาพ

หริือถููกิลิดริอนเสริีภาพจิริิง จิะทำาให้บุุคคลผูู้้น้�นเกิิดปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิ และพยายามี
นำาเสริีภาพน้�นกิล้บุคืนมีา (Brehm, 1966) ล้กิษณะของเสริีภาพมีี ๒ ล้กิษณะ คือ เสริีภาพ
ที�เฉพาะเจิาะจิงกิ้บุล้กิษณะอ้ต่น้ยของเสริีภาพ เงื�อนไขที�มีีผู้ลต่่อปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิ
๑) คว่ามีสำาค้ญของเสริีภาพ ๒) จิำานว่น ขอบุข่าย และส้ดส่ว่นของเสริีภาพที�ถููกิลิดริอน
๓) คว่ามีสำาค้ญเชิิงส้มีพ้ทธ์์ของเสริีภาพ ๔) กิาริอนุมีานเสริีภาพที�จิะถููกิลิดริอน ๕) กิาริขจิ้ด
เสริีภาพ ผู้ลของปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิ กิาริพ้ฒนาทฤษฎีีและงานว่ิจิ้ยเกิี�ยว่กิ้บุปฏิิกิิริิยา
ต่่อต่้านทางจิิต่ใจิเปริียบุเหมีือนคลื�น ๕ ลูกิ (Rosenberg & Siegel, 2018) ๑) คลื�นลูกิที� ๑
กิาริเสนอทฤษฎีีและกิาริทดสอบุ ๒) คลื�นลูกิที� ๒ งานสน้บุสนุนจิากิจิิต่ว่ิทยาคลินิกิ ๓) คลื�น

ลูกิที� ๓ งานสน้บุสนุนจิากิกิาริว่ิจิ้ยกิาริสื�อสาริ ๔) คลื�นลูกิที� ๔ กิาริว่้ดปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิ
๕) คลื�นลูกิที� ๕ กิาริกิล้บุสู่แริงจิูงใจิ

คัำ�สำำ�คััญ : ปฏิิกิิริิยาต่่อต่้านทางจิิต่ใจิ เสริีภาพ พฤต่ิกิริริมีเสริี กิาริคุกิคามีเสริีภาพ กิาริขจิ้ด
เสริีภาพ

๑ ขอขอบุคุณ ดริ. โสภา ชิูพิกิุลชิ้ย ชิปีลมี้นน์ ริาชิบุ้ณฑิิต่ และริองศาสต่ริาจิาริย์ ดริ.พริริณทิพย์ ศิริิว่ริริณบุุศย์ ริาชิบุ้ณฑิิต่ ที�ให้ข้อคิดเห็น
ที�เป็นปริะโยชิน์ต่่อบุทคว่ามีนี�

2/12/2565 BE 14:48
_22-0789(114-134)7.indd 114 2/12/2565 BE 14:48
_22-0789(114-134)7.indd 114