Page 17 - 22-0722 EBOOK
P. 17
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๔
ศาสตราจารย์์ ดร.อุุทััย์รัตน์์ ณ น์คร 7
คุวามหลากหลายทางพัน์ธุุกรัรัมของปลาดุุก : ทรััพยากรัที�กำาลังสูญหาย
คืว่ามหลากหลายทางพื้ันธุุกรรมมีคืว่ามสำาคืัญแก่คืว่ามอยู่รอดุข้องสิ�งมีชีว่ิต่ หากคืว่าม
หลากหลายภายในประชากรมีคื่าสูง แสดุงว่่าประชากรนั�นสามารถึปรับัต่ัว่ไดุ้ดุีเม้�อสภาพื้แว่ดุล้อม
เปลี�ยนแปลงไป ในทำานองเดุียว่กัน คืว่ามหลากหลายระหว่่างประชากร ถึ้ามีมาก จะลดุคืว่ามเสี�ยงต่่อ
การสูญพื้ันธุุ์ข้องสิ�งมีชีว่ิต่ชนิดุนั�น ๆ คืว่ามหลากหลายระหว่่างประชากรนี�เองที�มนุษ์ย์สามารถึนำามาใช้
ประโยชน์เป็นเช้�อพื้ันธุุกรรม (germplasm) ในการปรับัปรุงพื้ันธุุ์
“ปลาดุุกอุย” เป็นปลาที�มีคืว่ามหลากหลายทางพื้ันธุุกรรมภายในประชากรคื่อนข้้างสูง จาก
การศึกษ์าโดุยใช้เคืร้�องหมายพื้ันธุุกรรมไอโซึ่ไซึ่ม์ (isozyme) (ข้้อมูลใน พื้.ศ. ๒๕๔๗) พื้บัว่่า ปลาดุุกอุย
มีคืว่ามแต่กต่่างทางพื้ันธุุกรรมแบั่งออกไดุ้เป็นกลุ่มประชากรใหญ่ ๆ ๓ กลุ่ม ไดุ้แก่ ประชากรลุ่มนำ�า
เจ้าพื้ระยา ประชากรลุ่มนำ�าโข้ง และประชากรลุ่มนำ�าในคืาบัสมุทรไทย-มาเลย์ (Thai-Malay Peninsular)
โดุยภายในกลุ่มประชากรก็มีคืว่ามแต่กต่่างกันระดุับัหนึ�ง (Na-Nakorn et al., 2004) (ภาพื้ที� ๒)
แม้คืว่ามแต่กต่่างที�แสดุงโดุยเคืร้�องหมายพื้ันธุุกรรมจะไม่ไดุ้สะท้อนถึึงคืว่ามแต่กต่่างข้องลักษ์ณิะ
ที�สำาคืัญทางเศรษ์ฐกิจโดุยต่รง แต่่ก็มีหลักฐานเชิงประจักษ์์แสดุงว่่าประชากรเหล่านี�บัางประชากร
มีการเจริญเต่ิบัโต่แต่กต่่างกัน (Muiocha et al., 2017)
น่าเสียดุายว่่า ในปัจจุบัันปลาดุุกอุยในธุรรมชาต่ิมีจำานว่นลดุลงมาก จะพื้บัไดุ้บั้างในช่ว่งฤดุูแล้ง
โดุยรว่บัรว่มไดุ้จากบั่อล่อปลาในนา เช่น ในพื้้�นที�จังหว่ัดุอุบัลราชธุานี (ชัยวุ่ฒิ กรุดุพื้ันธุุ์, การต่ิดุต่่อส่ว่นต่ัว่)
คืว่ามหลากหลายทั�งระดุับัภายในประชากรและระหว่่างประชากรจึงน่าจะลดุลงมาก นอกจากนั�น
เกษ์ต่รกรยังข้นย้ายปลาระหว่่างภูมิภาคืเพื้้�อการเพื้าะพื้ันธุุ์ ซึ่ึ�งเป็นไปไดุ้สูงที�ปลาเหล่านี�จะเล็ดุลอดุลงสู่
แหล่งนำ�า และผสมพื้ันธุุ์กับัปลาท้องถึิ�น มีผลให้คืว่ามแต่กต่่างระหว่่างประชากรลดุลง
