Page 14 - 22-0722 EBOOK
P. 14
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๔
4 ปลาดุุก : ทรััพยากรัชีีวภาพทรังคุุณคุ่าของไทย
ข้ยายต่ัว่ข้ึ�นอย่างมาก อย่างไรก็ต่าม ในการเลี�ยงประสบัปัญหาต่่าง ๆ มากมาย ซึ่ึ�งอาจเกี�ยว่เน้�องกันเป็น
ลูกโซึ่่ ต่ั�งแต่่การที�ลูกปลาที�เพื้าะไดุ้ไม่แข้็งแรงเน้�องจากระบับัการเพื้าะไม่มีการจัดุการที�ดุีพื้อ ลูกปลา
จึงอ่อนแอโดุยมีสาเหตุ่สำาคืัญจากการต่ิดุปรสิต่ภายนอก (อุทัยรัต่น์ ณิ นคืร, ข้้อมูลไม่ต่ีพื้ิมพื้์) การเลี�ยง
ปลาข้นาดุต่ลาดุมีปัญหาเกี�ยว่กับัสุข้อนามัยในบั่อ เน้�องจากเลี�ยงโดุยใช้อาหารสดุจำาพื้ว่กปลาเป็ดุบัดุ
ทำาให้เกิดุโรคืระบัาดุที�ทำาให้ปลาต่ายคืรั�งละมาก ๆ ปัญหาสำาคืัญที�ทำาให้การเลี�ยงปลาดุุกดุ้านล่มสลาย
เป็นเพื้ราะราคืาปลาที�ต่กต่ำ�ามากในช่ว่งปลาย พื้.ศ. ๒๕๒๙ (อุทัยรัต่น์ ณิ นคืร, ๒๕๔๔) ประกอบักับั
การที�เกษ์ต่รกรสามารถึเพื้าะพื้ันธุุ์ปลาดุุกอุยเชิงพื้าณิิชย์ไดุ้ ทำาให้เกษ์ต่รกรหันมาเลี�ยงปลาดุุกอุย
อยู่ระยะหนึ�ง อย่างไรก็ต่าม การเลี�ยงปลาดุุกอุยเป็นที�นิยมในช่ว่งสั�น ๆ เพื้ราะต่้นทุนการผลิต่สูงกว่่า
ปลาดุุกดุ้านเน้�องจากปลาดุุกอุยเป็นปลาที�เจริญเต่ิบัโต่ช้า ต่้องใช้เว่ลาเลี�ยงนานกว่่าปลาดุุกดุ้าน ผลผลิต่
ต่่อไร่ก็ต่ำ�ากว่่ามาก (สูงกว่่า ๓,๐๐๐ กิโลกรัม/ไร่ สำาหรับัปลาดุุกดุ้าน และต่ำ�ากว่่า ๑,๐๐๐ กิโลกรัม/ไร่
สำาหรับัปลาดุุกอุย) ในทางต่รงกันข้้าม เม้�อผลผลิต่ปลาดุุกอุยเริ�มมีมากข้ึ�น ราคืาก็ลดุลง (จาก ๗๐-๘๐ บัาท/
กิโลกรัม ประมาณิ พื้.ศ. ๒๕๒๕ ลดุลงเหล้อประมาณิ ๓๕ บัาท/กิโลกรัม ประมาณิ พื้.ศ. ๒๕๒๙,
อุทัยรัต่น์ ณิ นคืร, ข้้อมูลไม่ต่ีพื้ิมพื้์)
การเลี�ยงปลาดุุกเริ�มข้ยายต่ัว่มากข้ึ�นเม้�อมีการนำาปลาดุุกยักษ์์หร้อปลาดุุกแอฟริกันเข้้ามา
ในประเทศไทย ประมาณิ พื้.ศ. ๒๕๓๐ (Na-Nakorn, 2013) เพื้้�อผสมข้้ามชนิดุกับัปลาดุุกอุย (โดุยผสม
ระหว่่างแม่ปลาดุุกอุยกับัพื้่อปลาดุุกยักษ์์) ไดุ้ลูกผสมที�เรียกว่่า “ปลาดุุกบัิ�กอุย” เป็นปลาที�เจริญเต่ิบัโต่เร็ว่
ต่้านทานโรคื และมีลักษ์ณิะข้องเน้�อคืล้าย ๆ ปลาดุุกอุย (สุจินต่์ หนูข้ว่ัญ และคืณิะ, ๒๕๓๓)
ปลาลูกผสมนี�เป็นที�ยอมรับัข้องผู้บัริโภคือย่างกว่้างข้ว่าง ทำาให้การเลี�ยงปลาดุุกข้ยายต่ัว่อย่างรว่ดุเร็ว่
ให้ผลผลิต่เพื้ิ�มข้ึ�นเร้�อยมา (ภาพื้ที� ๑) โดุยใน พื้.ศ. ๒๕๕๙ มีผลผลิต่สูงกว่่า ๑๑๒,๐๐๐ ต่ัน และมีมูลคื่า
๔,๗๐๐ ล้านบัาท จัดุเป็นปลานำ�าจ้ดุที�มีปริมาณิการผลิต่สูงเป็นอันดุับัสองรองจากปลานิล ทั�งนี� ผลผลิต่
แทบัทั�งหมดุเป็นปลาดุุกลูกผสมบัิ�กอุย (FAO, 2011–2020)
เป็นไปไดุ้มากว่่า ผลผลิต่ต่่อปีที�แท้จริงข้องปลาดุุกอาจจะสูงกว่่านี� เพื้ราะนอกจากการเลี�ยง
เชิงพื้าณิิชย์แล้ว่ ยังมีการส่งเสริมให้เลี�ยงปลาดุุกในบั่อข้นาดุเล็กเพื้้�อใช้บัริโภคืในคืรัว่เร้อน หร้อเพื้้�อเป็น
อาหารกลางว่ันในโรงเรียนต่่าง ๆ ทั�ว่ประเทศ
