Page 164 - 45-3

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
156 สถานการณ์์ภาวะไตวายเฉีียบพลัันในประเทศไทย

บทนำา

ภาวะไตวายเฉีียบพลัันเป็็นภาวะที่ี�ไตมีการที่ำางานลัดลังอย่างเฉีียบพลัันที่ำาให�ร่างกาย
ไม่สำามารถกำาจัดของเสำียแลัะนำ�าสำ่วนเกินได� ป็ัจจุบันพบภาวะนี�ได�บ่อยที่ั�งในแผู้นกผู้้�ป็่วยนอก ในหอ

ผู้้�ป็่วยวิกฤต แลัะในหอผู้้�ป็่วยที่ั�วไป็ คัวามร้�คัวามเข�าใจภาวะไตวายเฉีียบพลัันจึงเป็็นสำิ�งสำำาคััญ
สำำาหรับแพที่ย์เวช่ป็ฏิิบัติที่ั�วไป็ อายุรแพที่ย์ที่ั�วไป็ อายุรแพที่ย์โรคัไต แลัะแพที่ย์ในสำาขาอื�นที่ี�เกี�ยวข�อง

ในบที่คัวามนี�จะได�กลั่าวถึงสำถานการณ์์ของภาวะไตวายเฉีียบพลัันในป็ระเที่ศไที่ย
ใน พ.ศ. ๒๕๔๗ คัณ์ะผู้้�เช่ี�ยวช่าญซัึ�งป็ระกอบด�วย แพที่ย์เวช่บำาบัดวิกฤต (intensivist) แลัะ

แพที่ย์โรคัไต (nephrologist) ในนามของ Acute Dialysis Quality Initiative (ADQI) group
ได�มาป็ระชุ่มร่วมกันแลัะมีการริเริ�มการใช่�เกณ์ฑ์์มาตรฐานในการวินิจฉีัยภาวะไตวายเฉีียบพลัันร่วมกัน

เรียกว่า RIFLE criteria (Bellomo et al., 2004 : 204) ดังรายลัะเอียดในตารางที่ี� ๑ เช่่นเดียวกับที่ี�มี
การกำาหนดเกณ์ฑ์์มาตรฐานในภาวะ sepsis แลัะ acute respiratory distress syndrome (ARDS)

โดยมีการใช่�ที่ั�งคั่า glomerular filtration rate (GFR) แลัะป็ริมาณ์ป็ัสำสำาวะในการจัดกลัุ่มผู้้�ป็่วย
ตามคัวามรุนแรงของโรคั ซัึ�งแบ่งเป็็น ๓ ระดับคัวามรุนแรง ได�แก่ Risk, Injury แลัะ Failure แลัะ

ใช่�ระยะเวลัาของการสำ้ญเสำียการที่ำางานของไตในการบ่งบอกถึงผู้ลัลััพธ์ของโรคั ได�แก่ Loss แลัะ
End Stage Kidney Disease โดยการวินิจฉีัยภาวะไตวายเฉีียบพลัันอาศัยการเพิ�มขึ�นของคั่า

ซัีรัมคัรีแอที่ินิน (creatinine) มากกว่า ๑.๕ เที่่า เมื�อเที่ียบกับคั่าซัีรัมคัรีแอที่ินิน (creatinine)
ก่อนการป็่วย (baseline serum creatinine) หลัังจากที่ี� RIFLE criteria ออกมา ได�มีการนำาไป็

ใช่�ศึกษาในผู้้�ป็่วยไตวายเฉีียบพลัันในหอผู้้�ป็่วยหนักมากกว่า ๕๕๐,๐๐๐ คันที่ั�วโลัก (Srisawat et al.,
2010 : 300) พบว่าสำามารถที่ี�จะใช่�เกณ์ฑ์์ดังกลั่าวในการที่ำานายการเสำียช่ีวิตได�เป็็นอย่างดี

ใน พ.ศ. ๒๕๕๐ คัณ์ะผู้้�เช่ี�ยวช่าญในนาม Acute Kidney Injury Network (AKIN) (Mehta
et al., 2007 : R31) ได�นำาเสำนอรายงานเกณ์ฑ์์การวินิจฉีัยภาวะไตวายเฉีียบพลััน ซัึ�งดัดแป็ลังมาจาก

RIFLE criteria สำามารถสำรุป็คัวามเป็ลัี�ยนแป็ลังใน AKIN criteria ได�ดังนี� ช่ื�อของระยะต่าง ๆ ในภาวะ
ไตวายเฉีียบพลััน จาก Risk, Injury, Failure ได�เป็ลัี�ยนเป็็นระยะที่ี� (stage) ๑, ๒ แลัะ ๓ ตามลัำาดับแที่น

แลัะได�ตัดระยะ Loss แลัะ End Stage Kidney Disease ออกจากเกณ์ฑ์์ (criteria) เนื�องจากเป็็น
เกณ์ฑ์์ที่ี�กลั่าวถึงผู้ลัลััพธ์ของโลัก ไม่ใช่่คัวามรุนแรงของโรคั ป็ระการต่อมาคัือ ในการวินิจฉีัยภาวะ

ไตวายเฉีียบพลัันของ AKIN criteria ได�ใช่�เกณ์ฑ์์การเพิ�มของคั่าซัีรัมคัรีแอที่ินินอย่างน�อย ๐.๓ มิลัลัิกรัม
ต่อเดซัิลัิตร โดยเที่ียบกับคั่าซัีรัมคัรีแอที่ินินในวันแรกที่ี�เข�าโรงพยาบาลัภายในระยะเวลัา ๔๘ ช่ั�วโมง

การเพิ�มเกณ์ฑ์์ดังกลั่าวเนื�องจากมีการศึกษาของเช่อร์ที่าว (Chertow) ซัึ�งพบว่าการเพิ�มขึ�นของ

19/1/2565 BE 08:54
_21-0851(154-171)8.indd 156 19/1/2565 BE 08:54
_21-0851(154-171)8.indd 156