Page 26 - Journal451
P. 26
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๓
14 พระบาทสมเด็็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่่�หััว : นัักคติิชนัรุ�นับุกเบิกของสยู่าม
ยายกะตาปลูกถึั�วปลูกงาให้หลานัเฝ้้า ซัึ�งเป็็นเรื�องท่�คนส�วนใหัญ�ร่้จักกันแพร�หัลายู่ ก็เล�าไม�ได็้ ทรง
หัาเหัตุผ่ลมาอธิบายู่ว�า ความเชื�อของชาวบ้านท่�ว�าเทวด็าจะแช�งถิ่้าเล�านิทานตอนกลางวันนั�นเป็็น
ความเชื�อท่�ม่เหัตุผ่ลเพราะกลางวันเป็็นเวลาทำางาน
ช�างไม�เล�ากันเลยู่เหันเป็็นอัศจรรยู่์ ท่เวลากลางวันจะทำางาน
กลางคืนแต�พอพลบสลบหัลับ นิทานเป็็นเครื�องสำาหัรับคนอยู่่�บ้าน
จะเล�าได็้ก็แต�ในราตร่กาล เล�านิทานกลางวันนั�นไม�ด็่
กล�าวกันว�าเทวด็าจะแช�งชัก คิด็ด็่ก็ป็ระจักษั์ได็้ถิ่้วนถิ่่�
ด็้วยู่กลางวันนั�นเวลาการงานม่ ผ่่้ท่�ทำางานป็่วยู่การทำา
(กลอนได็อร่ซัึมทราบ : ๕๕)
๔. การแสด็งความคิด็เหั็นัส�วนัพระองค์และม่พระราชวิจารณ์ประกอบ ความคิด็เหั็นน่�
บางท่ก็เป็็นข้อวิจารณี์เฉพาะข้อม่ลนั�น ๆ บางเรื�องก็โยู่งเป็ร่ยู่บเท่ยู่บกับข้อม่ลแบบเด็่ยู่วกับท่�ทรงม่
ความร่้เด็ิมอยู่่� ด็ังตัวอยู่�างในเรื�อง เสด็จประพิาสจันัท้บั่รี พ.ศ. ๒๔๑๙ พระนายู่ไวยู่เป็็นผ่่้ไป็เก็บข้อม่ล
เพลงท่�ราษัฎรร้องตอนเก่�ยู่วข้าวมาใหั้ ทรงบันทึกว�า “ไม่ร้องเพิลงเหม่อนัท้ี�กร่งเก่า (คี่อ อย่ธยา) เขาร้องชิ้า
เจ้าหงส์ แต่ท้ำานัองและถึ้อยคีำาไม่เหม่อนัท้ี�เขาร้องชิ้าเจ้าหงส์ตามธรรมเนัียม” เพลงช้าเจ้าหังส์
ตามธรรมเน่ยู่มคือ เพลงช้าหังส์ท่�พราหัมณี์ร้องตอนพิธ่ตร่ยู่ัมป็วายู่ ส�วนเพลงท่�ร้องตอนเก่�ยู่วข้าวของ
ชาวอยูุ่ธยู่าคือ เพลงเก่�ยู่วข้าวหัรือเพลงเต้นกำา (ผ่่้วิจัยู่)
บทสวด็ของพระภิกษัุตามหััวเมืองต�าง ๆ เป็็นอ่กเรื�องหันึ�งท่�ทรงสนพระราชหัฤทัยู่ ถิ่้าตั�ง
พลับพลาอยู่่�ใกล้วัด็ยู่ามเสด็็จป็ระพาส เวลาเยู่็นมักจะฟ้ังเส่ยู่งสวด็มนต์เยู่็นของพระสงฆ์ วัด็ใด็
สวด็มนต์ด็่จะพระราชทานรางวัล ด็ังเช�นท่�ราชบุร่ ทรงชมพระคร่วัด็เทวะสังฆารามและพระคร่วัด็ชุมพล
ชนะสงครามว�า “สวดมนัต์แขง สวดเหม่อนัพิระบัางกอก ” [พระราชหััตถิ่เลขาเมื�อคราวเสด็็จป็ระพาส
มณีฑิลราชบุร่ ในป็ีระกา ร.ศ. ๑๒๘ (พ.ศ. ๒๔๕๒)] ครั�งเสด็็จเมืองตรัง ร.ศ. ๑๐๙ ได็้ทรงฟ้ังพระภิกษัุ
๒ องค์เทศน์มหัาชาติ ทรงบันทึกไว้ว�า
องคี์หนั้�งตาบัอดนั่่งผ้้าตาสีแดงเท้ศินั์ชิูชิก ข้�นัต้นัว่าจ่ณณียบัท้แล้วก็ว่าเนั่�อคีวาม
นัอก ไม่มีเนั่�อเลย ให้ว่าเนั่�อและว่าคีาถึาก็ไม่ได้เลย ท้ำานัองท้ี�เดิรนัั�นัเหม่อนัอย่าง
กับัเจรจาหนัังตล่ง ท้ำานัองข้�นัคีล้ายมหาพินัท้ี�เรียกว่า แหล่บัางชิ้าง อีกองคี์หนั้�ง
เท้ศินั์มหาพินัท้ำานัองคีล้ายกร่งเท้พิฯ เนั่�อคีวามก็เป็นัเนั่�อคีวามท้่านัเจ้ากลิ�นัแต่
