Page 200 - วารสาร 48-1
P. 200
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
190 คำำ�อธิิบ�ยลัักษณะของม�ลัินีีดิิลักฉัันีท์์ ๒๙
คำำ�อธิิบ�ยลัักษณะของม�ลัินีีดิิลักฉัันีท์์ ๒๙
รองศ�สตร�จ�รย์โชษิต� มณีใส
ราชบััณฑิิต สำำานัักศิิลปกรรม
ราชบััณฑิิตยสำภา
ม�ลัินีีดิิลักฉัันีท์์ ๒๙ เป็็นฉัันท์์ป็ระดิิษฐ์์ใหม่่เพื่่�อเท์ิดิพื่ระเกีียรติิสม่เดิ็จพื่ระกีนิษฐ์าธิิราชเจ้า
กีรม่สม่เดิ็จพื่ระเท์พื่รัตินราชสุดิาฯ สยาม่บรม่ราชกีุม่ารี ใช้ในบท์อาศิิรวาท์เน่�องในวันคล้้ายวัน
พื่ระราชสม่ภพื่ ๒ เม่ษายน ๒๕๖๖ ดิังป็รากีฏในวารสำารราชบััณฑิิตยสำภาฉับับนี�
ม่าล้ินีดิิล้กีฉัันท์์ ๒๙ เป็็นฉัันท์์ผสม่ระหว่างม่าล้ินีฉัันท์์ ๑๕ จำานวน ๑ บาท์กีับวสันติดิิล้กีฉัันท์์
๑๔ จำานวน ๑ บาท์เท์่ากีัน รวม่บท์หน่�งม่ี ๒ บาท์
ม�ลัินีีฉัันีท์์ ๑๕ เป็็นฉัันท์์แบบแผนติาม่คััมภีร์วุตโตทััย ม่ีบาท์ล้ะ ๑๕ อักีษร ๔ บาท์เป็็น ๑ บท์
แติ่ล้ะบาท์ม่ียติิท์ี� ๘ กีับ ๗ ป็รากีฏในวรรณคดิีไท์ยม่าติั�งแติ่สม่ัยอยุธิยาติอนติ้น เช่น มหาชาติคัำาหลวง
ราชาพิิลาปคัำาฉัันัทั์ ฉัันท์์นี�บางครั�งเรียกีว่า ชินวรฉัันท์์ ๑๕ ดิังป็รากีฏแบบอย่างใน จิินัดามณี
เม่่�อกีวีไท์ยนำาม่าล้ินีฉัันท์์ ๑๕ ม่าใช้ไดิ้ติัดิเหล้่อ ๑ บาท์เป็็น ๑ บท์ แล้ะใช้ยติิแบ่งวรรคในบาท์เป็็น
วรรคล้ะ ๘ อักีษรกีับ ๗ อักีษร ติ่อม่ากี็แบ่งวรรคท์ี� ๒ ซึ่่�งม่ี ๗ อักีษรออกีเป็็น ๒ วรรค ค่อ วรรคล้ะ ๔
แล้ะ ๓ อักีษรติาม่ล้ำาดิับ แล้้วกีำาหนดิสัม่ผัสเช่�อม่วรรค เช่�อม่บท์ ติาม่ผังฉัันท์ล้ักีษณ์ดิังนี�
๏ ล้หุ ล้หุ ล้หุ ล้หุ ล้หุ ล้หุ ครุ ครุ ครุ ล้หุ ครุ ครุ ล้หุ ครุ ครุ
๏ ล้หุ ล้หุ ล้หุ ล้หุ ล้หุ ล้หุ ครุ ครุ ครุ ล้หุ ครุ ครุ ล้หุ ครุ ครุ
วสันีตดิิลักฉัันีท์์ ๑๔ กี็เป็็นฉัันท์์แบบแผนติาม่คััมภีร์วุตโตทััยอีกีชนิดิหน่�ง ม่ีบาท์ล้ะ
๑๔ อักีษร ๔ บาท์เป็็น ๑ บท์ แติ่ล้ะบาท์ม่ียติิท์ี� ๘ กีับ ๖ ป็รากีฏในวรรณคดิีไท์ยม่าติั�งแติ่สม่ัยอยุธิยา
ติอนติ้น แล้ะป็รากีฏแบบอย่างอย่่ในจิินัดามณีเช่นกีัน เม่่�อกีวีไท์ยนำาวสันติดิิล้กีฉัันท์์ ๑๔ ม่าใช้นั�น
ไดิ้ติัดิเหล้่อ ๒ บาท์เป็็น ๑ บท์ แล้ะใช้ยติิแบ่งวรรคในบาท์เป็็นวรรคล้ะ ๘ อักีษรกีับ ๖ อักีษร พื่ร้อม่
กีำาหนดิสัม่ผัสเช่�อม่วรรค เช่�อม่บท์ ติาม่ผังฉัันท์ล้ักีษณ์ดิังนี�
