Page 49 - 45-3
P. 49
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
รองศาสตราจารย์์ ดร.ธีีระพร อุวรรณโณ 41
คด่ข้องคิติติ่ เจโน์ว่สัเป็น์คด่ทำ่�เปิดศักราช่การศึกษาพฤติิกรรมการช่่วยเหลืือโดยน์ักจิติวิทำยา
สัังคมทำ่�ศึกษากัน์มาเป็น์เวลืามากกว่า ๔ ทำศวรรษ หลืังจากคด่ข้องคิติติ่ เจโน์ว่สั ติำาราจิติวิทำยาสัังคม
สั่วน์มากจะม่บุทำหน์ึ�งสัำาหรับุเรื�องพฤติิกรรมการช่่วยเหลืือ แติ่อาจม่ช่ื�อบุทำทำ่�ติ่างไปบุ้าง เช่่น์ ช่ื�อความ
เอื�อเฟื้้�อหรือความเอื�ออาทำร (altruism) พฤติิกรรมเอื�อสัังคม (prosocial behavior) แลืะม่การ
เข้่ยน์ถึึงคด่ข้องคิติติ่ เจโน์ว่สัเป็น์สั่วน์ใหญี่่ สั่วน์ติำาราจิติวิทำยาทำั�วไปแม้ไม่ได้ม่บุทำเรื�องพฤติิกรรม
การช่่วยเหลืือผู้้้อื�น์โดยติรง แติ่มักจะเข้่ยน์ถึึงคด่ข้องคิติติ่ เจโน์ว่สัไว้เช่่น์กัน์
ติัวแปรที�เกี�ยวข้้องกับพฤติิกรรมการช่่วยเหัลืือ
ใน์การศึกษาวิจัยม่การแบุ่งติัวแปรทำ่�เก่�ยวข้้องกับุพฤติิกรรมการช่่วยเหลืือออกเป็น์หลืาย
ประเภทำดังน์่�
๑. อิทธีิพลืจากผูู้้พบเหั็นำเหัติุการณ์พร้อมกันำ ใน์การวิจัยระยะแรกโดยลืาทำาเน์แลืะ
ดาร์ลื่ย์ (Latané & Darley, 1970) พบุว่า หากบุุคคลืประสับุกับุสัถึาน์การณ์์ฉุกเฉิน์ใน์ข้ณ์ะทำ่�ม่คน์อื�น์
อย้่ด้วย จะทำำาให้บุุคคลืผู้้้น์ั�น์ม่แน์วโน์้มน์้อยลืงทำ่�จะช่่วยเหลืือผู้้้เคราะห์ร้าย จน์น์ำาไปสั้่ปรากฏิการณ์์
ทำ่�เร่ยกว่า ภาวะการวางเฉุย (The bystander effect) ซึ่ึ�งหมายถึึง การม่ผู้้้อื�น์อย้่ด้วยทำำาให้ยับุยั�ง
แรงจ้งใจทำ่�ผู้้้พบุเห็น์จะช่่วยเหลืือผู้้้เคราะห์ร้าย ปรากฏิการณ์์น์่�ใช่้อธิิบุายทำั�งใน์สัถึาน์การณ์์ฉุกเฉิน์แลืะ
สัถึาน์การณ์์อื�น์ ๆ ด้วย
งาน์วิจัยทำ่�เป็น์จุดเริ�มติ้น์หน์ึ�งข้องภาวะการวางเฉย คือ งาน์ข้องดาร์ลื่ย์แลืะลืาทำาเน์
(Darley & Latané, 1968) ทำ่�รับุสัมัครน์ักศึกษามาร่วมการอภิปรายเก่�ยวกับุปัญี่หาสั่วน์ติัวทำ่�ม่
ใน์การศึกษาใน์มหาวิทำยาลืัย เมื�อน์ักศึกษามาถึึงห้องทำดลือง ผู้้้ทำดลืองอธิิบุายให้น์ักศึกษาฟื้ังว่าจะได้
อภิปรายกับุน์ักศึกษาอื�น์ แติ่ลืะคน์ได้รับุการบุอกเลื่าติ่างกัน์ไปว่าจะม่น์ักศึกษาอื�น์อ่ก ๑ คน์ ๒ คน์
หรือ ๕ คน์ แลืะการอภิปรายจะทำำาผู้่าน์อิน์เทำอร์คอม ซึ่ึ�งจะเปิดไมโครโฟื้น์ให้พ้ดได้เพ่ยงครั�งลืะ ๑ คน์
เพื�อหลื่กเลื่�ยงความอับุอายทำ่�อาจเกิดจากการอภิปราย แลืะเพื�อให้น์ักศึกษาแติ่ลืะคน์อย้่ใน์ภาวะ
น์ิรน์ามจากน์ักศึกษาคน์อื�น์ ๆ ผู้้้ทำดลืองน์ำาน์ักศึกษาแติ่ลืะคน์ไปน์ั�งใน์ห้องข้น์าดเลื็กสัำาหรับุน์ั�งเพ่ยง
คน์เด่ยว จากน์ั�น์ก็ม่น์ักศึกษาคน์แรกเริ�มอภิปรายว่าติน์ปรับุติัวเข้้ากับุมหาน์ครน์ิวยอร์กค่อน์ข้้าง
ลืำาบุาก แลืะบุางครั�งก็ม่อาการช่ัก เช่่น์ เมื�อถึึงเวลืาอ่าน์หน์ังสัือเพื�อสัอบุ จากน์ั�น์น์ักศึกษาคน์อื�น์
ก็อภิปรายปัญี่หาข้องติน์ จน์ถึึงคราวทำ่�น์ักศึกษาคน์แรกอภิปรายอ่กครั�ง เข้าก็พ้ดว่ากำาลืังม่อาการ
ลืมช่ักเกิดข้ึ�น์ ข้อให้ช่่วยด้วย
19/1/2565 BE 08:51
_21-0851(036-059)2.indd 41 19/1/2565 BE 08:51
_21-0851(036-059)2.indd 41
