Page 140 - วารสาร 48-1
P. 140
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
130 การออกแบบสิ่่�งอำานวยความสิ่ะดวกสิ่ำาหรับคนพิ่การและคำาศััพิท์์เฉพิาะท์่�เก่�ยวข้้อง
ที่ั�งนี� จึำานวินผู้้�พิิการกลุ่่�มใหญ�ที่ี�สั่ดีคือผู้้�พิิการที่างการเคลุ่ื�อนไหวิหรือที่างร�างกาย่ซึ่ึ�งมี
อัตราสั�วินมากกวิ�าผู้้�พิิการอื�น ๆ ที่่กป็ระเภที่รวิมกัน รองลุ่งไป็คือผู้้�พิิการที่างการไดี�ย่ินหรือสัื�อควิามหมาย่
แลุ่ะผู้้�พิิการที่างการเห็น ตามลุ่ำาดีับ (ไตรรัตน์ จึาร่ที่ัศน์, ๒๕๖๑ : ๑๙–๒๔) ดีังนั�น การออกแบบ
สัิ�งอำานวิย่ควิามสัะดีวิกจึึงเน�นการตอบสันองควิามต�องการข้องผู้้�พิิการกลุ่่�มใหญ�
สิ่่ท์ธ่ข้องผู้้้พิ่การไท์ย
การตราพิระราชีบัญญัติการฟื้้�นฟื้้สัมรรถภาพิผู้้�พิิการมีข้ึ�นครั�งแรกในป็ระเที่ศไที่ย่เมื�อ
พิ.ศ. ๒๕๓๔ อีก ๒ ป็ีต�อมา ผู้้�นำารัฐบาลุ่ไที่ย่ก็ไดี�ร�วิมลุ่งนามใน “ป็ระกาศการมีสั�วินร�วิมอย่�างเต็มที่ี�
แลุ่ะควิามเสัมอภาคข้องผู้้�พิิการในภ้มิภาคเอเชีีย่แลุ่ะแป็ซึ่ิฟื้ิก” พิร�อมกับผู้้�นำาข้องป็ระเที่ศอื�น ๆ
ในภ้มิภาคนี� จึากนั�นรัฐธิรรมน้ญแห�งราชีอาณาจึักรไที่ย่ พิ.ศ. ๒๕๔๐ ไดี�บัญญัติเรื�องการค่�มครองเสัรีภาพิ
ศักดีิ�ศรีควิามเป็็นมน่ษย่์ แลุ่ะสัิที่ธิิข้องผู้้�พิิการ เพิื�อให�มีค่ณภาพิชีีวิิตที่ี�ดีีข้ึ�นแลุ่ะสัามารถพิึ�งตนเองไดี�
(กรมป็ระชีาสังเคราะห์, ๒๕๔๑) จึนกระที่ั�งวิันที่ี� ๓ ธิันวิาคม พิ.ศ. ๒๕๔๑ นาย่ชีวิน หลุ่ีกภัย่
นาย่กรัฐมนตรีข้องไที่ย่ไดี�ลุ่งนามใน “ป็ฏิิญญาวิ�าดี�วิย่สัิที่ธิิผู้้�พิิการไที่ย่” ซึ่ึ�งรับรองสัิที่ธิิข้องผู้้�พิิการในดี�าน
ต�าง ๆ เชี�น ดี�านศักดีิ�ศรี สัิที่ธิิ แลุ่ะเสัรีภาพิ ดี�านการแสัดีงควิามคิดีเห็นแลุ่ะการมีสั�วินร�วิมในกิจึกรรม
ที่างการเมือง ดี�านการร�วิมตัดีสัินใจึที่่กเรื�องที่ี�เกี�ย่วิกับผู้้�พิิการ ดี�านการดี้แลุ่ ฟื้้�นฟื้้ แลุ่ะพิัฒนาสัมรรถภาพิ
ดี�านการศึกษาที่ี�มีค่ณภาพิ ดี�านการป็ระกอบอาชีีพิที่่กป็ระเภที่ ดี�านการไดี�รับการป็กป็้องค่�มครอง
ดี�านการอย่้�ร�วิมกับครอบครัวิ ชี่มชีน แลุ่ะสัังคมข้องตน ดี�านการไดี�รับสัิ�งอำานวิย่ควิามสัะดีวิก บริการ
แลุ่ะควิามชี�วิย่เหลุ่ือจึากรัฐ ดี�านการเผู้ย่แพิร�แลุ่ะป็ระชีาสััมพิันธิ์ให�สัังคมเข้�าใจึ ดี�านการไดี�รับแลุ่ะเข้�าถึง
ข้�อม้ลุ่ข้�าวิสัาร (กรมสั�งเสัริมแลุ่ะพิัฒนาค่ณภาพิชีีวิิตผู้้�พิิการ, ๒๕๕๘ : ๑๕๔–๑๕๕) ดีังนั�น หน�วิย่งาน
ภาครัฐที่ี�รับผู้ิดีชีอบภารกิจึเกี�ย่วิกับผู้้�พิิการจึึงค�อนข้�างกวิ�างข้วิางแลุ่ะหลุ่ากหลุ่าย่ แต�บที่ควิามนี�จึะเน�น
เฉพิาะดี�านการออกแบบสัิ�งอำานวิย่ควิามสัะดีวิกสัำาหรับผู้้�พิิการเพิีย่งดี�านเดีีย่วิ
หน่วยงานภาครัฐท์่�ควบคุมการออกแบบสิ่่�งอำานวยความสิ่ะดวกสิ่ำาหรับผู้้้พิ่การ
ป็ัจึจึ่บันป็ระเที่ศไที่ย่มีหน�วิย่งานภาครัฐ ๓ กระที่รวิง ซึ่ึ�งมีหน�าที่ี�กำากับดี้แลุ่การออกแบบ
สัิ�งอำานวิย่ควิามสัะดีวิกสัำาหรับผู้้�พิิการ ไดี�แก�
๑. กระทรวงการพััฒนัาสังคีมและคีวามมั�นัคีงของมนัุษย์ กระที่รวิงนี�ไดี�ออกกฎกระที่รวิง
ฉบับที่ี� ๔ ใน พิ.ศ. ๒๕๔๒ ระเบีย่บคณะกรรมการฟื้้�นฟื้้สัมรรถภาพิผู้้�พิิการวิ�าดี�วิย่มาตรฐานอ่ป็กรณ์
หรือสัิ�งอำานวิย่ควิามสัะดีวิกโดีย่ตรงแก�ผู้้�พิิการ พิ.ศ. ๒๕๔๔ แลุ่ะกฎกระที่รวิงกำาหนดีลุ่ักษณะ
